Kino odgrywa ważną rolę w życiu społeczeństwa. Do kina chodzimy z rodzicami, przyjaciółmi, umawiamy się tam na randki. Film pełni nie tylko funkcję rozrywkową. Posiada też dużą siłę perswazji. Pełni bowiem funkcję dostarczania pamięci i samowiedzy narodowej. W ramach PNFP odbył się wykład prof. Tadeusza Lubelskiego poświęcony historii polskiego kina.
25 września salę konferencyjną Uniwersytetu im. I. Franki we Lwowie wypełniły podekscytowane twarze. Studenci polonistyki, młodzież z Lwowskiego Klubu Stypendystów „Semper Polonia” oraz wszyscy, kto interesuje się tajnikami kinematografii czekali niecierpliwie na rozpoczęcie wykładu prof. Lubelskiego. W spotkaniu wziął też udział reżyser Polskiego Teatru Ludowego we Lwowie Zbigniew Chrzanowski oraz badacz kultury filmowej prof. Barbara Gierszewska. W imieniu konsulatu generalnego RP we Lwowie zebranych powitał konsul Jacek Żur, zapraszając przy okazji do udziału w innych, nie mniej interesujących imprezach Przeglądu Najnowszych Filmów Polskich we Lwowie „Pod Wysokim Zamkiem”. Na ręce dr. Jerzego Kowalewskiego złożył serdeczne podziękowania za gościnność katedrze polonistyki uniwersytetu lwowskiego.
Tadeusz Lubelski jest wybitnym polskim filmoznawcą i profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Specjalizuje się w historii filmu polskiego oraz w historii kinematografii europejskich, zwłaszcza kina francuskiego. Urodził się w rodzinie pochodzącej ze Lwowa. Ze wzruszeniem podkreślił, iż możliwość przemawiania do studentów lwowskiego uniwersytetu jest dla niego zaszczytem. Poniżej przedstawiamy Państwu wykład Tadeusza Lubelskiego.
Najnowsze filmy polskie wobec tradycji rodzimego kina
Przyjrzyjmy się funkcji, jaką pełnią powstające obecnie w Polsce filmy o tematyce historycznej, w porównaniu z funkcją, jaką pełniły w okresie PRL-u. Moim zdaniem, funkcją najistotniejszą, którą kino polskie powinno pełnić – jest dostarczanie pamięci, a poprzez pamięć – świadomości narodowej. W II połowie lat 50., kiedy system polityczny w Polsce pozbywał się cech totalitarnych, właśnie filmy Szkoły Polskiej z okresu 1956-62 najskuteczniej dostarczyły narodowej wspólnocie narracji tożsamościowej. Pełniły funkcję istotniejszą od tej, którą normalnie przypisujemy kinu (rozrywkowej czy zabicia czasu).
Z ówczesnych świadectw krytycznych można zrekonstruować odbiór tych filmów i zrozumieć jak ważną rolę odgrywały dla zapewniania świadomości narodowej. Pozwoliły ówczesnym Polakom poczuć się wspólnotą. Zapewniały i przedłużały poczucie wspólnoty narodowej wbrew ówczesnej polityce państwa, a seanse podczas których je wyświetlano, odgrywały rolę zbliżoną do zbiorowej psychoterapii.
