Powoli włóczymy się za Sergiuszem jeszcze przez trzy godziny, już nie zwracając uwagi nawet na węże, żmije i inne drobne stworzenia. Półpustynia powoli przechodzi w step z biedną roślinnością. Już słychać brzęk dzwonków i stado owiec: „Dzwoń, dzwoń, dzwoń dzwoneczku…” – znów nasuwają się słowa piosenki. Na przystanku autobusowym żegnamy się z naszym pilotem i mijając rozorane kurhany Scytów czy Połowców, jedziemy do jedynego w Europie rezerwatu pierwotnego stepu kostrzewowo-ostnicowego i położonej tam unikalnej oazy stworzonej przez człowieka.
Nowa Askania
Jest to niewielka osada dla naukowców i obsługi słynnego rezerwatu o tej samej nazwie, który obecnie zajmuje powierzchnię 82,5 tys. Hektarów. Rezerwat został założony w 1883 roku przez niemieckiego osadnika Friedricha von Falz-Feina. W jego skład wchodzi, między innymi, ostatni na obszarze naszego kontynentu dziewiczy step (11 tys. hektarów), zoo aklimatyzacyjne, gdzie hodowane są bizony, dzikie konie, zebry, antylopy, wielbłądy, inne zwierzęta oraz wiele gatunków ptaków. Obok znajduje się wspaniały park dendrologiczny.
W Nowej Askanii żywe są wspomnienia o rodzinie von Falz-Feinów. Jeden z potomków rodziny, do dziś przyjeżdża z Liechtensteinu i pomaga materialnie w funkcjonowaniu podupadłego rezerwatu. Ostatnio wzniesiono tu pomnik Friedricha von Falz-Feina i odbudowano jego zdewastowany dworek. Z ust przewodniczki, oprowadzającej nas po parku, padło też nazwisko Józefa Paczoskiego, dzięki któremu w 1898 roku zostały zachowane dwa obszary dzikiego stepu dziewiczego. Polak był kierownikiem jednego z pierwszych rezerwatów na terenach dzisiejszej Ukrainy, ówczesnej południowej Rosji.
To właśnie ten sam Józef Konrad Paczoski, znany jest w Polsce jako badacz flory Puszczy Białowieskiej, twórca teorii pantopizmu i podstaw fitosocjologii. Profesor Uniwersytetu Poznańskiego, od 1932 roku członek-korespondent Polskiej Akademii Umiejętności; od 1899 roku współpracownik Komisji Fizjograficznej PAU. Syn powstańca z 1863 roku, prawnika i administratora dóbr księcia Sanguszki, oraz Ludwiki z Wiemuthów, Józef Paczoski urodził się 26 listopada (8 grudnia) 1864 roku w Białogródce na Wołyniu. Studiował w gimnazjum realnym w Równem, szkole rolniczej w Humaniu, na Uniwersytecie Kijowskim. Pracował jako ogrodnik i kustosz ogrodu botanicznego w Petersburgu.
W latach 1895-1897 pracował jako asystent w katedrze botaniki doświadczalnej stacji botaniczno-rolniczej Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach koło Lwowa, gdzie prowadził zajęcia z sadownictwa oraz w zastępstwie wykładał systematykę roślin. W tym samym czasie krakowska Akademia Umiejętności zleciła mu badania florystyczne w różnych regionach kraju i za granicą. Ich odzwierciedleniem były m.in. prace: „Szkic flory i spis roślin zebranych we wschodniej Galicji, Bukowinie i Komitacie Marmaroskim na Węgrzech” oraz „Spis roślin zebranych na Podolu, w północnej Besarabii i koło Zdołbunowa na Wołyniu”. Wspominano o tym w Chersoniu podczas obchodów 140-lecia Józefa Konrada Paczoskiego.
