Studenci obcokrajowcy często czują się zagubieni, pozostawieni sami sobie, nie wiedzą, jakie prawa im przysługują, ani gdzie mają szukać potrzebnych informacji. Towarzyszy im najczęściej tęsknota za domem, rodziną i krajem, z którego wyjechali. Właśnie na pierwszym roku studiów zdarza się, że studenci rezygnują ze studiów i pobytu w Polsce. Nie zapominajmy, że obcokrajowcy, którzy przyjeżdżają do Polski, to często osoby bardzo młode, które muszą samodzielnie organizować sobie nie tylko warunki do nauki, ale także całe swoje codzienne życie z dala od domu i w obcym państwie.
Młodzież ta po części ma jeszcze nieukształtowaną wizję świata, a także znajduje się w okresie wzmożonego rozwoju zarówno organizmu, jak i osobowości. Stosunkowo wysokie stypendium, brak kontroli rodziców, względna anonimowość w nowym otoczeniu, są przez studentów traktowane jako swojego rodzaju wolność, którą nie zawsze właściwie dysponują – biorą używki, niewłaściwie się odżywiają, opuszczają zajęcia, nie dbają o swoje zdrowie.
To są tylko niektóre z możliwych negatywnych następstw pobytu studentów ze Wschodu w Polsce. Każdy z tych problemów jest źródłem ogromnego stresu, który negatywnie wpływa na stan zdrowia młodzieży. Badacze studentów ze Wschodu podkreślają, że stan zdrowia młodzieży jest bardzo słaby, o czym świadczą częste zwolnienia lekarskie. Sami studenci twierdzą, że w ich odczuciu stan ich zdrowia pogorszył się od momentu podjęcia nauki w Polsce.
Z jednej strony polska młodzież z krajów byłego ZSRR decyduje się na studia w Polsce ze względu na stosunkowo wysokie stypendium, studia w Unii Europejskiej, możliwość wyjazdu na Zachód – jednym słowem – ze względu na lepsze perspektywy. Natomiast z drugiej strony sytuacja cudzoziemców ze Wschodu studiujących w Polsce jest słabo zbadana.
Informacje na temat studiów i pobytu w Polsce są niespójne i trudne do zweryfikowania, wybór kierunków studiów jest często przypadkowy ze względu na dość wąską ofertę i brak rozeznania, a ewentualne negatywne konsekwencje wyjazdu na studia nie są rozważane. Młodzież oczekuje poprawy swojej sytuacji i pragnie zainwestować w siebie, nie wiedząc do końca w jakiej sytuacji się znajdzie i czy zyski przewyższą koszty. Z pewnością ta sytuacja musi ulec poprawie.
Kluczem do rozwiązania tych, wynikających z siebie nawzajem, problemów wydają się być dostępne i zweryfikowane informacje, które będą dotyczyć nie tylko zasad rekrutacji i organizacji studiów, ale także wyników badań na temat adaptacji cudzoziemców, problemów, z jakimi się borykają w Polsce i przedstawią bliżej całokształt ich sytuacji materialnej, zdrowotnej i społecznej oraz zaprezentują wyniki badań losów absolwentów.
Dostępność takich informacji będzie uzależniona od wielu podmiotów: zaczynając od Ministerstwa Edukacji Narodowej, Konsulatów RP, uczelni wyższych i badaczy sytuacji cudzoziemców, a kończąc na pracownikach szkół, instytucjach zrzeszających Polaków na Wschodzie, a także absolwentach polskich uczelni pochodzących z Ukrainy, Białorusi, Rosji, Kazachstanu, Gruzji itd.
W najbliższych miesiącach kolejny rocznik maturzystów, w tym tych ze szkół z polskim językiem nauczania, przystąpi do egzaminów komisji rekrutacyjnej Ministerstwa Edukacji Narodowej i określi ścieżkę swojego rozwoju na następne kilka lat. Studia w Polsce są wspaniałą przygodą, nieocenioną inwestycją w siebie, okazją do spotkania się z mnóstwem ciekawych osób, ale także prawdziwą szkołą samodzielnego życia, poznania siebie i swoich możliwości.
Należy pamiętać, że zarówno przygody, jak i inwestycje w siebie wymagają dojrzałego rozeznania w sytuacji, dokonania wyważonych wyborów i uświadomienia sobie możliwych konsekwencji dla zdrowia i stanu emocjonalnego, a także perspektyw związanych z przyszłą pracą zawodową.
Info o autorze:
Vadim Gierko, ur. 1989 r. we Lwowie, jest absolwentem Ogólnokształcącej Szkoły Średniej nr 24 im. M. Konopnickiej we Lwowie. Obecnie jest studentem ostatniego roku uzupełniających studiów magisterskich na kierunku socjologia na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zajmuje się problematyką kształcenia cudzoziemców polskiego pochodzenia w Polsce.
W 2010 r. Vadim Gierko obronił pracę licencjacką pt. „Adaptacja studentów-obcokrajowców w Polsce”. W ubiegłym roku brał udział w badaniach Instytutu Socjologii UMCS na temat migrantów pochodzących z Ukrainy na terenie województwa lubelskiego, na które Instytut uzyskał grant ministerialny. Tematem jego pracy magisterskiej jest sytuacja materialna i zdrowotna cudzoziemców kształcących się Lublinie.
Vadim Gierko
Tekst ukazał się w nr 5 (153), 16 marca – 29 marca 2012
