Przedstawione medale pochodzą z kolekcji Polaka, Oskara Hansena. Kolekcja stanowi podstawę zbiorów Muzeum Sztuki w Sumach. Gromadząc dzieła sztuki Oskar Hansen wiele uwagi udzielił przedmiotom odzwierciedlającym historię i kulturę Polski. I choć sam nie miał polskiego pochodzenia, to za sprawą ojczyma, Akima Sumowskiego, stał się polskim patriotą i gorliwym zwolennikiem odzyskania wolności.
Oskar Hansen, dyrektor zarządu spółki Biełgorodzko-Sumskiej Kolei Żelaznej w carskiej Rosji, był miłośnikiem i znawcą zabytkowych rzeczy. Mając talent i zmysł artystyczny, otaczał się pięknymi rzeczami, zbierał malarstwo i dzieła sztuki użytkowej. Przemysłowiec i filantrop, Oskar Hansen zaangażowany był w działalność charytatywną, finansował polską drukarnię w Kijowie.
W 1915 roku w Sumach, w szpitalu Czerwonego Krzyża zorganizował z własnych zbiorów wystawę „obrazów i przedmiotów sztuki starożytnej”. Zebrane pieniądze przeznaczone zostały na wsparcie biednych polskich rodzin, które ucierpiały podczas pierwszej wojny światowej. Hansen mieszkał wówczas w Kijowie, ale w obliczu zagrożenia w czasie działań wojennych w 1918 roku, przeniósł najbardziej wartościowe eksponaty swej kolekcji do domu matki w Sumach. Z nadzieją, że na prowincji zostaną lepiej przechowane. W 1919 roku kolekcja została jednak znacjonalizowana przez bolszewików i stała się zalążkiem tworzonego muzeum. Przez zrządzenie losu zbiory nie zaginęły, nie uległy rozproszeniu, a przetrwały do naszych czasów.
Prezentowane medale są wystawiane po raz pierwszy, warto więc podkreślić poziom artystyczny ich wykonania. Kolekcja licząca ponad 80 eksponatów obejmuje okres od XVII aż do początku XX wieku. Mamy tu medale, plakietki, medaliony i żetony. Wszystkie powstały w mennicach Warszawy, Paryża i Petersburga. W fabryce „Bracia Evans” w Warszawie, w fabryce odlewów metalowych Karola Mintera, w zakładach metalurgicznych w Białogonie, w odlewni w Gliwicach. Dzieła te są wykonane przez medalierów z Polski, Francji, Austro-Węgier i Rosji. Powstały po rozbiorach w wyniku rozproszenia polskich patriotów po Europie. Napisy wykonane są po łacinie, polsku, francusku i rosyjsku.
Bite w XVII i XVIII wieku medale, przeważnie dedykowano rządzącym monarchom i ich dziełom. Ta tradycja w kolejnych epokach przeszła transformację. W 1910 roku uroczyście obchodzono 500. rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Jan Matejko namalował monumentalny obraz, a w Krakowie z funduszy Ignacego Paderewskiego wystawiono pomnik upamiętniający wydarzenie. „Chwała i cześć tobie na wieki wieków, wielka i święta przeszłości i tobie, krwi ofiarna” – pisał Henryk Sienkiewicz.
Temat ten znalazł również swe odbicie i w sztuce medalierskiej. W 1910 roku wybito dwa medale jubileuszowe o wysokiej wartości artystycznej. Na awersie obu przedstawiono króla Władysława Jagiełłę, a na rewersie widnieje napis Bitwa pod Grunwaldem. Jeden z nich jest autorstwa francuskich medalierów z Lyonu E. Penina i I. Ponceta. Na rewersie, na szarfie widnieje napis: i padł zakon krzyżacki. I cała potęga niemiecka zalewająca krainy słowiańskie rozbiła się o piersi polski. 1410–1910. Medal poświęcono współczesnym bohaterom i patriotom. Medalierzy coraz częściej odchodzili od utartych kanonów. W formach małej plastyki przekazują cechy charakteru, przedstawiają heroizm wojny, patriotyzm powstań i obywatelskie męczeństwo.
