Ważnym wydarzeniem dla Foto Klubu było przybycie z Wrocławia do Chełma w 1965 roku Edmunda Fladrzyńskiego, doświadczonego fotoamatora o pokaźnym dorobku artystycznym i talencie organizacyjnym. Został on nie tylko instruktorem fotografii, ale przede wszystkim nieustającym prezesem Foto Klubu Ziemi Chełmskiej, który znalazł swoje stałe miejsce w Wojewódzkim Domu Kultury nie tylko w postaci lokalu klubowego, ale i własnej ciemni fotograficznej. Dzięki temu Foto Klub wszedł w okres wzmożonej aktywności, częstszych wyjazdów plenerowych, wystaw i uczestnictwa w wystawach krajowych i międzynarodowych.
Dwie wystawy ogólnopolskie: „Człowiek i jego praca” oraz „Sztuka ludowa i jej twórcy” odbyły się w Chełmie, nie bez sukcesów naszych kolegów. Wiele twórczego fermentu wniosła obecność w Klubie Michała Sroki, niespokojnego ducha, fotoreportera „Tygodnika Chełmskiego”. Członkowie Klubu brali udział w międzynarodowych plenerach, np. Słupskim Plenerze Fotografików Krajów Nadbałtyckich oraz w dorocznych Konkursach Fotograficznych w Uniejowie.
Prace chełmskich fotoamatorów znalazły się m.in. w zbiorach Fototeki Federacji Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce, były prezentowane na wystawie „Polska Fotografia Amatorska 1944–1984” w auli Politechniki Warszawskiej i doczekały się publikacji i artykułów w miesięczniku „Foto” i kwartalniku „Fotografia”.
Foto Klub nie miał i nie ma założeń programowo-artystycznych, pozostawiając w tym względzie swobodę swoim członkom. Oczywiście, w pierwszych latach jego istnienia dominował nurt tradycyjnej fotografii piktorialnej, co stopniowo zmieniało się pod wpływem własnych doświadczeń, poszukiwań i długich, niekiedy burzliwych dyskusji. Coraz większą uwagę poświęcaliśmy obserwacji otaczającej nas rzeczywistości, dokumentowi fotograficznemu i reportażowi z pogranicza tzw. fotografii socjologicznej.
Pokłosiem takich zainteresowań były „Pilichonki” Edmunda Fladrzyńskiego i wielki zbiór zdjęć Chełma o charakterze dokumentu historycznego. Wspólnie ulegliśmy fascynacji tematyką prawosławia, malowniczości jego liturgii i urokowi śpiewu liturgicznego. Temat ten stopniowo rozrastał się o obraz wielokulturowości kresów, fotografowanych z czasem i po wschodniej stronie Bugu. Wyjazdy plenerowe na Grabarkę, do Jabłecznej, a także do Horyńca i tropami zapomnianych cerkwi nadbużańskich stały się nieodłączną częścią działalności klubowej.
Koledzy klubowi podążali różnymi drogami. Część z nas była i pozostała amatorami, część wybrała drogę fotografii zawodowej i awansu artystycznego. Edmund Fladrzyński jako pierwszy został członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, a następnie jego śladami podążyli Ryszard Karcz-marski (obecny prezes Okręgu Wojewódzkiego ZPAF w Lublinie), Dariusz Kostecki i Grzegorz Zabłocki. Ryszard Karczmarski wyspecjalizował się w fotografii otworkowej – co oprócz licznych wystaw za-owocowało albumem „Dotyk światła”, stworzył także w Chełmie własną galerię fotograficzną.
Trwałym efektem wspólnych zainteresowań i podróży kresowych, a także poszukiwania własnych korzeni rodzinnych stał się album Dariusza Kosteckiego i Grzegorza Zabłockiego „Ślady obecności”, przejmujący dokument artystyczny o dawnych i obecnych kresach wschodnich. Dowodem pamięci o dorobku twórczym Tadeusza Ścibiora jest album jego twórczości fotograficznej wydany pod patronatem ZPAF na 50-lecie Foto Klubu.
Zmieniały się czasy, zmieniały się warunki działania i technika fotograficzna – coraz częściej cyfrowa. Nie zmieniło się jedno – Foto Klub, już bez sponsorów i na własnym utrzymaniu przetrwał w niewiele zmienionej formie i nadal działa. Nadal mamy wstręt do wszelkich formalności (oprócz koniecznych składek) i biurokratycznej strony działalności stowarzyszeniowej.
Nadal wystarczy nam wybrany dożywotnio prezes – to taki nasz ukłon w stronę oświeconej monarchii. W dalszym ciągu nie mamy żadnych sformalizowanych procedur przyjmowania nowych kolegów, albo ktoś „przyjmuje się”, albo w sposób naturalny wybiera własną drogę. Pozostało w dalszym ciągu grono kolegów i przyjaciół oddanych wspólnej pasji fotografii w ramach Foto Klubu Ziemi Chełmskiej.
Lech Radwański
Patronat:
Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku
ul. Dubniwska 22 b
43010 Łuck
Ukraina
+380 332 280 655
+380504382046
krzysztof.sawicki@msz.gov.pl
http://www.msz.gov.pl/Strona,glowna,1.html
http://www.poland.gov.pl/
