Święty Mikołaj nie jest legendarną postacią z bajki „Tysiąca i jednej nocy”. Był katolickim biskupem, żyjącym w pierwszej połowie IV wieku. Słynął z dobroci i troski o ubogich.
Św. Mikołaj był biskupem miasta Miry w Azji Mniejszej. Jego postać osnuta została wieloma legendami. Jedna z legend mówi o uwolnieniu, dzięki wpływu biskupa Mikołaja, trzech niesprawiedliwie uwięzionych oficerów.
Inna opowiada o trzech ubogich pannach, które wyszły za mąż dzięki dyskretnemu dostarczeniu posagu przez świętego Mikołaja. Opowiadano też o trzech młodzieńcach, uratowanych przez niego od wyroku śmierci. Inna jeszcze legenda opowiada o żeglarzach wybawionych z morskiej katastrofy dzięki biskupowi Mikołajowi.
W IX wieku w Rzymie zbudowano wiele kościołów ku czci św. Mikołaja. Jego relikwie, z powodu rozprzestrzeniającego się w Azji Mniejszej islamu, przewieziono w roku 1087 do Bari (Włochy), gdzie są do dzisiaj nawiedzane przez wielu pielgrzymów, także przez prawosławnych. Święty Mikołaj jest bardzo szanowany w Kościele Prawosławnym, zwłaszcza na terenach dawnej Rusi. Wiele cerkwi posiada ikonę z jego wizerunkiem. Od XVIII wieku z jego czcią łączono udzielanie stypendiów dla ubogiej młodzieży. Stąd pochodzi długa tradycja robienia upominków-niespodzianek dla dzieci, które od dawna czekają na ten radosny dzień.
Mikołajki na świecie. Amerykański święty Mikołaj
Biskupa z Miry zazwyczaj przedstawiano w stroju biskupim, z workiem prezentów dla grzecznych dzieci w jednej ręce oraz rózgami dla niegrzecznych w drugiej. Ten wizerunek amerykański koncern produkujący jeden z najpopularniejszych na świecie napojów uznał za zbyt poważny, dlatego w roku 1930 poprosił amerykańskiego artystę Freda Mizena o zaprojektowanie nowego image’u postaci.
Obecnie święty Mikołaj to starszy, grubszy mężczyzna ubrany w czerwony kostium, z charakterystyczną czerwoną czapką z białym pomponem. I tak właśnie dzisiaj wyobrażają sobie św. Mikołaja dzieci. Dzięki Amerykanom taki wizerunek świętego z workiem prezentów funkcjonuje niemal na całym świecie. Jednak w wielu krajach krzewione są własne tradycje rozdawania prezentów dzieciom.
