O zimnej wieczornej porze nad karpacką wioską Rozłucz w rejonie samborskim popłynęły modlitwy żałobne po ukraińsku i po polsku. Kapłani prawosławny i greckokatolicki poświęcili odnowiony krzyż w miejscu pochówku polskich żołnierzy poległych w bitwie podczas I wojny światowej. W ceremonii uczestniczyli parafianie z miejscowej cerkwi oraz delegacja Polaków ze Lwowa i Borysławia.
fot. Konstanty Czawaga / Nowy Kurier Galicyjski
Michał Kuc z grupy nieformalnej „Lwów historyczny” pokazał zdjęcie pomnika przed renowacją.
– We wsi Rozłucz znajduje się krzyż poświęcony polskim żołnierzom poległym na polu chwały w I wojnie światowej. Pomnik został ufundowany przez Związek Strzelecki. Znajduje się przy prawosławnej cerkwi Narodzenia NMP, po zewnętrznej stronie ogrodzenia, na północ od świątyni. Niestety pomnik znajdował się w bardzo złym stanie. Potrzebował gruntownej renowacji, fundamenty miały duże pęknięcia i były porośnięte mchem, stela z informacją o żołnierzach była popękana i częściowo zniszczona oraz zamalowana wapnem, ogrodzenie dookoła pomnika wymagało wymiany. Teren dookoła wymagał wykoszenia trawy i wykarczowania krzewów. Zależało nam, aby ten pomnik był w jak najlepszym stanie, był czytelny, był widoczny, bo pamięć o żołnierzach I wojny światowej musi być kultywowana chociażby ze względu na to, że jest to historia naszego narodu. Renowacja była dokonana przy współpracy grupy nieformalnej „Lwów historyczny” oraz Regionalnego Towarzystwa Kultury Polskiej Borysławia. Projekt został sfinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP nadanych przez Stowarzyszenie Odra – Niemen.
fot. Konstanty Czawaga / Nowy Kurier Galicyjski
Krystyna Frołowa, prezes Centrum Polskiej Kultury Odra – Niemen – Dniestr złożyła podziękowanie mieszkańcom wsi Rozłucz za wsparcie w odnowieniu pomnika. Głos zabrał też Sergiusz Siłantiew, prezes Regionalnego Towarzystwa Kultury Polskiej Borysławia, który zwrócił uwagę na inne polskie mogiły w okolicy. Z kolei Stanisław Durys z imieniu Federacji Polskich Organizacji na Ukrainie podziękował młodym Polakom ze Lwowa i Borysławia za troskę o polskie miejsch pamięci na terenie obwodu lwowskiego.
Historię Rozłucza i byłych mieszkańców tej wsi – Ukraińców, Niemców i Polaków przybliżył w swoim przemówieniu po modlitwie ks. Andrij Kłub, proboszcz cerkwi prawosławnej oraz zaprosił wszystkich do zabytkowej świątyni wzniesionej w stylu bojkowskim,
W Rozłuczu jest też nieczynny kościół pw. św. Franciszka Borgiasza – rzadki przykład drewnianej świątyni w stylu neogotyckim. Został wzniesiony w latach 1901–1902 z inicjatywy proboszcza z Turki ks. Ignacego Kułakowskiego jako kaplica dla niemieckich kolonistów. Modlili się tam też miejscowi Polacy. Po II wojnie światowej władze komunistyczne zamieniły kościół na magazyn zboża. W 2015 roku z inicjatywy śp. prof. Romany Cielątkowskiej z Politechniki Gdańskiej świątynię częściowo odrestaurowano i uchroniono przed całkowitym zniszczeniem. Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Z powodu braku czasu nie udało się nam zwiedzić tej świątyni oraz spróbować wody mineralnej z tamtejszych źródeł. W okresie międzywojennym Rozłucz był słynnym ośrodkiem wypoczynkowym.
Zapalamy znicze przy odnowionym pomniku i obiecujemy mieszkańcom Rozłucza, że jeszcze nie raz tam przyjedziemy.
Konstanty Czawaga
Konstanty Czawaga
Przez całe życie pracuje jako reporter, jest podróżnikiem i poszukiwaczem ciekawych osobowości do reportaży i wywiadów. Skupiony głównie na tematach związanych z relacjami polsko-ukraińskimi i życiem religijnym. Zamiłowany w Huculszczyźnie i Bukowinie, gdzie ładuje swoje akumulatory.
