Posiedzenia komisji odbywały się w świątyni jezuitów. Omawiane spotkanie nie było podobne do wcześniejszych tego rodzaju posiedzeń komisji konserwatorskiej, które w ostatnich latach często odbywają się we Lwowie. Każdy z obecnych odczuł własne zaangażowanie w tak odpowiedzialną sprawę i również ogrom zadań na nim spoczywający. Na tym spotkaniu nie chodziło o cenę konserwacji konkretnego dzieła czy zabytku, a o opracowanie koncepcji kompleksowego ratowania tego europejskiego zabytku jako całości. Należało tu sformułować zadania na kilka, a może na kilkadziesiąt lat naprzód, określić kolejność wykonania poszczególnych prac, metody i sposoby ich wykonania. Każdy z obecnych wypowiedział swoje widzenie rozwiązania problemów, czuło się olbrzymie zaangażowanie w tą sprawę ze strony wszystkich. Można powiedzieć, że zebrali się razem nie z urzędu, a z potrzeby serca.
Tak właśnie przedstawił sprawę, przemawiając do zebranych prof. Edward Kosakowski, który zapewnił zebranych o ogromnym zainteresowaniu i zaangażowaniu strony polskiej w ratowaniu zabytku. Lilia Onyszczenko informowała o 200 tys. hrywien, przyznanych przez Radę miasta na rok 2012 na najważniejsze prace remontowe w kościele. Zwróciła również uwagę, że w pierwszej kolejności ratować należy malowidła ścienne na stropie południowej empory, bo są w najgorszym stanie, a nawet częściowo osypuje się tynk i proces niszczenia fresków postępuje każdego dnia. Interweniować trzeba natychmiast.
Prof. Jurij Ostrowskij zauważył, że problemów z ratowaniem zabytku jest bardzo dużo, zaś jedną z nich jest koncepcja przystosowania dawnego kościoła rzymskokatolickiego do potrzeb liturgii obrządku greckokatolickiego. Trzeba określić strategię możliwych zmian w wyposażeniu świątyni, np. wypowiedzieć się w sprawie budowy ikonostasu. Trzeba wyrazić swoje zdanie czy ikonostas byłby na miejscu w tym kościele. Do prac konserwatorskich należy aktywnie włączyć studentów obu ASP w Krakowie i we Lwowie.
Andrij Łewyk zaproponował wyznaczyć konkretny plan prac wstępnych i badań i tylko później myśleć o dalszych zabiegach konserwatorskich. Prace na tak ważnym obiekcie o znaczeniu narodowym powinne być uzgodnione z Ministerstwem Kultury Ukrainy. Trzeba też postarać się o fundusze z budżetu państwa ukraińskiego i trzeba starać się żeby ukraińskie ministerstwo bardziej interesowało się przebiegiem prac konserwatorskich.
Andrij Saluk wyraził zdanie, że przede wszystkim trzeba opracować konkretny program działań konserwatorskich, obejmujący wszystkie istniejące problemy. Bez takiego programu trudno jest mówić o jakiś konkretnych pracach. Gmach kościoła również wymaga bardzo rzetelnych badań, pod względem warunków klimatycznych wnętrza, stanu zniszczenia dzieł sztuki. Ogólny program badań i prac można określić bez specjalnego finansowania. Potrzebne jest tylko zaangażowanie wszystkich zebranych.
Konsul Marian Orlikowski zapewnił w imieniu KG RP we Lwowie, że konsulat będzie wspierał wszelkie sprawy organizacyjne: „Dobrze rozumiemy, że mamy do czynienia z obiektem o wartości nie tylko narodowej, ale światowej. Można i trzeba dodać tej świątyni nową wartość. Możemy nie tylko ratować, ale i tworzyć nowe wspólne dziedzictwo,” – zaznaczył konsul Orlikowski.
Michał Michalski podkreślił, że po tych rozmowach i wymianie zdań jesteśmy o kilka kroków do przodu. Tym bardziej, że specjaliści AGH i ASP z Krakowa pracują w kościele nad inwentaryzacją fotogrametryczną i konserwatorską.
Po rozmowach przyjęto protokół uzgodnień współpracy przy renowacji kościoła. Między innymi eksperci zalecili w 2013 opracowanie kompleksowego programu badawczego oraz prac konserwatorskich fresków, który stanie się kanwą do dalszych działań ratunkowych przy malowidłach we wnętrzu.
Zwrócono uwagę na potrzeby podjęcia prac interwencyjnych ratowania fresków empory południowej nawy. Zdecydowano w 2013 roku przeprowadzić trójstronne, czyli polsko-ukraińsko-rumuńskie, warsztaty w formie międzynarodowych praktyk studenckich pod nadzorem dyplomowanych konserwatorów. Zaproponowano w najkrótszym terminie rozpocząć monitoring warunków klimatycznych wnętrza kościoła.
cdn
Jurij Smirnow
