Dwa nowoczesne centra służące młodzieży do pracy nad rozwojem i zachowaniem tożsamości kulturowej zostały uruchomione w Miejscu Piastowym na Podkarpaciu oraz w Skolem w obwodzie lwowskim. Jest to miasteczko, położone u podnóża h Karpat Wschodnich i liczące sześć tysięcy mieszkańców. Obie placówki powstały z inicjatywy polskich ojców michalitów (Domu Macierzystego Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła w Miejscu Piastowym).
– Pomysł zrodził się z naszego charyzmatu – chcemy jako księża michalici szerzyć ideę bł. ks. Bronisława Markiewicza czyli przede wszystkim pracować z dziećmi, z młodzieżą, z młodymi ludźmi czasem poszukującymi – wyjaśnił dziennikarzowi Kuriera ks. Dariusz Wilk, przełożony generalny Zgromadzenia św. Michała Archanioła. – Ludźmi, którzy mają wiele talentów, zdolności, ale dzisiaj, powiedźmy sobie szczerze, brakuje często miejsca, w którym mogliby się spotkać. Nie chcą, by tym miejscem była szkoła czy bezpośrednio kościół, więc powstają takie centra, centra pracy z młodzieżą. Więc pomyśleliśmy, by napisać projekt, złożyć go do Unii Europejskiej. Dom ma powstać w Miejscu Piastowym, gdzie jest dom macierzysty zgromadzenia świętego Michała Archanioła, gdzie wszystko, co michalickie się zaczęło, bo tam rozpoczynał swoją pracę i działalność bł. ks. Bronisław Markiewicz. Dzięki życzliwości ks. arcybiskupa Mieczysława Mokrzyckiego miejscowość Skole została wybrana i wskazana jako miejsce partnerskie tego projektu. W ramach projektu najpierw powstają domy, budynki konkretnie przeznaczone do pracy z młodzieżą, a potem trzeba ten budynek wypełnić. Wypełnić go młodzieżą, różnymi pomysłami: warsztaty, konkursy, różnego rodzaju stałe zajęcia. Zarówno w części polskiej, jak i w części tutaj ukraińskiej będą realizowane warsztaty pisania ikon, warsztaty taneczne, fotograficzne, teatralne, warsztaty poezji. Wszystko, na co tylko młodzież będzie miała pomysł i ochotę,by tutaj razem to realizować.
Centrum w Skolem powstało w ramach programu współpracy Transgranicznej Polski i Ukrainy jako połączenie dziedzictwa kulturowego i historycznego regionu rzeszowskiego i lwowskiego. Odbudowę budynku przeprowadzono przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej.
– Program Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina stara się wspierać różnorodne projekty – powiedział Wasyl Chimiak z lwowskiego oddziału Programu Współpracy Trangranicznej. – W obecnym okresie programowym wspieramy różne projekty, mianowicie i ten w ramach celu tematycznego „Dziedzictwo”. Dziedzictwo kulturowe, dziedzictwo przyrodnicze. Ze strony programu zawsze jest wsparcie zarówno finansowe, tak i merytoryczne. Jeżeli chodzi o finansowe, to dofinansowanie projektu wynosi około 90 procent ze strony Unii Europejskiej. 10 procent to wkład własny partnerów. Partnerów mamy dwóch, jak w tym projekcie i każdy ma swój wkład, i to już partnerzy między sobą wyjaśniają. Jeżeli chodzi o te dwie placówki, to wiem, że po stronie polskiej rozmach jest trochę większy i budynek został oddany do użytku jeszcze pod koniec 2020 roku. Po stronie ukraińskiej jest troszkę mniejszy, ale naszym zdaniem, jest to jedna z najlepszych inwestycji, ponieważ jest skierowana do młodzieży, do dzieci. Wszyscy dobrze wiemy, że już w najbliższej przyszłości pojawią się rezultaty. Jak dzisiaj powiedział mer miasta, jest to chyba największa inwestycja Unii Europejskiej w miasto Skole. Jak widzimy i słyszeliśmy od pracowników, organizatorów, księży będzie to inwestycja w przyszłość, ponieważ mogą tu przyjeżdżać dzieci, młodzież ze strony ukraińskiej i ze strony polskiej, urządzać wspólne warsztaty, ćwiczenia, wystawy, robić obozy i którzy będą mieli na celu jedno – pokonanie barier, nawiązanie kontaktów, pozbycie się różnych stereotypów i uprzedzeń. Młodzież kontaktuje się, bawi się i w tej grze myśli o przyszłości, gdzie nie ma granic, nie ma jakichś negatywów, a tylko przyjaźń, dobre wiadomości i dobry nastrój – podkreślił Wasyl Chimiak.
Centrum Kultury i Historii powstało również we współpracy z parafią pw. Siedmiu Boleści Najświętszej Maryi Panny w Skolem.
– Bardzo się cieszymy, cała nasza parafia, że mamy tutaj taki supernowy dom, który będzie służyć nowym pokoleniom jeszcze wiele, wiele lat – powiedziała parafianka Andżeła Maculak, Polka ze Skolego. – Mało jest młodzieży w Skolem. Skole to malutkie miasto, ale będzie się tu gromadzić młodzież z innych parafii, z całej Ukrainy. Cieszymy się, że nasza młodzież będzie miała taki dom, gdzie można będzie prowadzić różne warsztaty. Wojna się skończy i będziemy tu przyjmować gości z różnych stron.
Zdaniem młodego skolanina Denysa Judina jest to bardzo potrzebna inicjatywa, bo będą się tam odbywać ciekawe imprezy.
– Naprawdę potrzebujemy takiego centrum, by podnieść swój poziom intelektualny – zaznaczył. – Ten budynek odbiega od tradycyjnej architektury karpackiej, ale też ma swój własny styl, swój urok.
Anatol Herasymow jest prezesem miejscowej organizacji pozarządowej „Velo-Skole”, która promuje zdrowy styl życia.
– Chcemy przyciągnąć jak najwięcej dzieci, zabrać je z ulic – powiedział. – Razem z naszym proboszczem ks. Mateuszem promujemy jazdę rowerową. Dzięki centrum będziemy mogli zrealizować wiele naszych planów. Pomimo tego, że Ukraina jest w stanie wojny, chcemy tutaj organizować różne spotkania i konferencje z udziałem naszych partnerów ze Stryja. Drohobycza i innych miast, a także z Polski.
Mimo awarii prądu uroczystość z wątkami artystycznymi przebiegła według programu. Wzięli w niej udział przedstawiciele duchowieństwa, władz regionalnych i lokalnych, a także Konsulatu Generalnego RP we Lwowie. Arcybiskup Mieczysław Mokrzycki pobłogosławił nowy budynek i wręczył odznaczenia wyróżnionym osobom, dzięki którym, mimo trudności i wyzwań czasu, projekt ten został zrealizowany.
– Cieszę się bardzo, że mogliśmy dzisiaj zakończyć ten projekt transgraniczny między Miejscem Piastowym w Polsce na Podkarpaciu a naszym ośrodkiem w Skolem – zaznaczył arcybiskup Mieczysław Mokrzycki. – Jest to dla nas wielka pomoc, wielka życzliwość, bo dzięki niej do ośrodka w Skolem będzie mogła przyjeżdżać młodzież także z Polski i z całej Ukrainy. I będzie to projekt, który zbliży młodzież polską i ukraińską, pogłębi relacje przyjaźni i wzajemnej kultury. Jesteśmy bardzo wdzięczni rządowi w Polsce i rządowi na Ukrainie, że staliśmy się partnerami tego projektu. Księża michalici w Miejscu Piastowym zgodnie ze swym charyzmatem otaczają opieką młodzież w Polsce. Tutaj patronem tego ośrodka jest św. Jan Paweł II, który jest także pięknym wzorem budowania wiary na tradycjach chrześcijańskich, na tradycjach naszych ojców. Był także tym, który kochał przyrodę. A przyroda wokół Skolego jest bardzo piękna i myślę, że młodzież będzie pogłębiać tę przyjaźń z przyrodą. Cieszę się bardzo, bo myślę, że jest o opatrznościowe, że powstaje ten ośrodek, podobnie jak klasztor sióstr benedyktynek w Sołonce który przed rokiem otworzyliśmy i który obecnie przyjmuje uchodźców z Ukrainy. Także ośrodek św. Jana Pawła II w Sokolnikach pod Lwowem służy dzisiaj gościnnością uchodźcom. Podobnie i ten ośrodek, tak piękny i duży, myślę, że w razie potrzeby przyjmie tych, którzy zostali bez dachu nad głową. Ks. Mateusz z pewnością będzie dobrze opiekował się wiernymi i wykorzysta ten ośrodek do prowadzenia duszpasterstwa młodzieży, a także nawiązania współpracy kulturalnej między Ukrainą i Polską.
Konstanty Czawaga
Tekst ukazał się w nr 23-34 (411-412), 20 grudnia – 16 stycznia 2022
Konstanty Czawaga
Przez całe życie pracuje jako reporter, jest podróżnikiem i poszukiwaczem ciekawych osobowości do reportaży i wywiadów. Skupiony głównie na tematach związanych z relacjami polsko-ukraińskimi i życiem religijnym. Zamiłowany w Huculszczyźnie i Bukowinie, gdzie ładuje swoje akumulatory.
