Jeszcze w 1996 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP zwróciło się do władz Ukrainy z inicjatywą wniesienia do rejestru zabytków architektury rzymskokatolickiego drewnianego kościoła w miejscowości Jazłowczyk w okolicy Brodów w województwie lwowskim i przeniesienia go do Skansenu architektury drewnianej we Lwowie.
W 2011 roku z inicjatywy prof. Romany Cielątkowskiej, kierownik katedry projektowania przestrzennego Gdańskiej Politechniki, członka komitetu narodowego IKOMOS. Rozpoczęto realne prace w celu zabezpieczenia historycznego obiektu. Po analizie możliwości zachowanie budowli na miejscu, wspólnie z Radą Jazłowczyka, Rada miejską Lwowa i Radą wojewódzką zdecydowano o przeniesieniu zbytku do Skansenu we Lwowie. Według słów pani Cielątkowskiej, na miejscu kościoła planuje się wystawić kapliczkę.
„Ponieważ miejsce po kościele czczone jest przez mieszkańców jako sakralne, zwrócili się do nas z prośbą zaprojektowania kapliczki. Zgodziliśmy się. Na rekonstrukcję historycznego kościoła mamy już wszystkie potrzebne dokumenty. Otrzymaliśmy też słowne i pisemną zgodę na przeniesienie obiektu. Badania architektoniczne i inwentaryzacja obiektu niejednokrotnie była przeprowadzana w miejscowości Jazłowczyk przez stronę Polską. Wszystkie zebrane materiały są dokumentacją porównawczą. Obiekt był demontowany ręcznie. Wszystko to jest bardzo ciężka i precyzyjna praca, która trwał długo. Wszelkie prace prowadziliśmy zgodnie z zasadami działań konserwatorskich.” – podkreśliła pani Cielątkowska.
W 2012 roku trwa pierwszy etap projektu, który włącza: profesjonalna inwentaryzację i zabezpieczenie elementów konstrukcyjnych kościoła, które zostały złożone przed siedzibą rady miejscowości. Za przeniesienie tych elementów na bazę do Lwowa odpowiada prywatne przedsiębiorstwo „Renesans” – ukraiński partner projektu. Pierwszy etap prac finansowany był ze środków MKiDN RP w wymiarze 165 tys. złotych (400 tys. hrywien).
We wrześniu br. odbyło się spotkanie zainteresowanych stron, podczas którego określono nowa lokalizację obiektu. Zaznaczone, że fundamenty pod kościół wykona własnymi siłami Skansen. Zimą 2012-2013 zostanie wykonana dokumentacja zgodnie z normami ukraińskimi, która pozwoli na wystawienie obiektu na nowym miejscu. Na następny rok przewidziana jest realizacja drugiego etapu – montaż kościoła na nowym miejscu i rekonstrukcja brakujących elementów.
Projekt przeniesienia kościoła z Jazłowczyka prowadzi się równolegle z projektem przeniesienia cerkwi greckokatolickiej MB Nieustającej Pomocy z miejscowości Kupna pod Przemyślem do Godkowa pod Elblągiem. Oba projekty są realizowane w ramach współpracy międzynarodowej pod nazwą „Spuścizna przeszłości – fundamentem przyszłości”, która prowadzona jest od 2008 roku pod patronatem Międzynarodowego naukowego komitetu ds. wspólnego dziedzictwa IKOMOS.
Igor Głuszczak
