O sytuacji polskich dziennikarzy poza granicami kraju i wyzwaniach, z jakimi się mierzą, debatowali uczestnicy VIII Zjazdu Federacji Mediów Polskich na Wschodzie, który odbył się 21 września w Warszawie w siedzibie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele redakcji gazet, czasopism, stacji radiowych i telewizyjnych, portali internetowych z Ukrainy, Litwy, Łotwy, Białorusi, Czech, Węgier i Kirgizji. Obecnie Federacja łączy ponad 40 podmiotów medialnych prowadzonych przez Polonię i Polaków za granicą.
Na początku zgromadzeni na sali uczcili chwilą ciszy zmarłego 19 września Jerzego Targalskiego, historyka, politologa, publicystę, działacza opozycji w czasach PRL, członka Rady Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie.
Słowo wstępne wygłosiła prezes Fundacji Wolność i Demokracja Lilia Luboniewicz.
Uczestników zjazdu powitał Michał Dworczyk, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, były prezes Fundacji Wolność i Demokracja, jeden ze współtwórców Federacji Mediów Polskich na Wschodzie.
Panele dyskusyjne z udziałem ekspertów, dziennikarzy i publicystów oraz zaproszonych gości zostały poświęcone Polskim Mediom na Białorusi i w Rosji, wolności słowa na Ukrainie, w Rosji i na Białorusi, zagrożeniom i wyzwaniom dla mediów na Litwie w obliczu wojny hybrydowej. Osobno omówiono problemy powiązane z bezpieczeństwem mediów w Internecie.
Ustępujący prezes FMPnW Jerzy Wójcicki, redaktor naczelny „Słowa Polskiego” (Winnica, Ukraina), przedstawił plan strategicznego podejścia do rozwoju Federacji w perspektywie lat 2022–2023.
W rozmowie z dziennikarzami Kuriera Galicyjskiego Jerzy Wójcicki powiedział:
– Sytuacja jest bardzo różna. Na Litwie mamy system unijny, czyli środowisko, w którym można działać zgodnie z regułami stosowanymi w krajach demokratycznych. Mamy już bliższe do tego systemu zasady działalności mediów pozarządowych na Ukrainie. Niestety tego nie ma na Białorusi. Jak widzimy, problem wolności słowa w tym kraju jest trudny i nie ma na razie recepty jak go rozwiązać. Starałem się nawiązać do tematu na Ukrainie. Najwięcej mediów przedstawiających interesy mniejszości narodowych jest właśnie związanych z mediami polskimi. Nie polonijnymi, a polskimi, bo reprezentują myśli mieszkańców polskiego pochodzenia, którzy się urodzili w tych miejscowościach i pielęgnują tam tradycje swoich przodków z czasów II Rzeczpospolitej. Ciekawostką dzisiejszego spotkania było to, że mieliśmy reprezentantów Litwy i Białorusi i widzieliśmy zupełnie diametralne poglądy i problemy, jakie deklarowali. Nasza sytuacja mediów polskich na Ukrainie jest nie najgorsza, bo mamy swobodę działania. Możemy nawet w języku polskim prowadzić audycje radiowe, audycje telewizyjne i mamy też współpracę w miarę dobrą z władzami regionalnymi, lokalnymi. Ale też chciałoby się więcej. Chciałoby się więcej wsparcia ze strony władz ukraińskich, bo widzimy jak Polska wspiera swoje media mniejszościowe za granicą. I to nie tylko na Ukrainie, a w całym świecie. To są ogromne instytucje, jak dzisiaj mieliśmy okazję posłuchać o Fundacji Wolność i Demokracja, która przez 15 lat prowadzi taką działalność. Niestety Ukraina czegoś takiego nie ma. Dlatego mamy wielki szacunek dla założycieli Fundacji, dla wysiłków podejmowanych dla rozwoju kultury polskiej i słowa polskiego na terenach kiedyś należących do Polski. I spodziewamy się, że nasza sytuacja też będzie ulegała poprawie. Wraz z integrowaniem się ze strukturami Unijnymi i Europejskimi będziemy też mieć podobne warunki jak mają nasi koledzy na Litwie i w innych krajach rozwiniętych.
Nie ukrywano też, że większość czytelników i odbiorców mediów polonijnych to ludzie starsi. Na pytanie w jaki sposób można trafić do młodzieży Jerzy Wójcicki polecał:
– Ja mam czworo dzieci i już postrzegam różnicę w odbiorze informacji między 45-latkiem i dziećmi w wieku 8-15 lat. To zupełnie inny świat. Oni są skłonni skracać przekazy, wykorzystywać wizualizacje – krótki, szybki przekaz i atrakcyjny. Przez pryzmat przestarzałego, nienaukowego podejścia nie przebijemy się do naszej młodzieży – musimy być na ich poziomie. To jest najważniejsze.
W trakcie zjazdu odbyło się również otwarcie wystawy historycznej „Wojsko Rzeczypospolitej w czasach Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza”. Słowo wstępne wygłosił prezes Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie Mikołaj Falkowski.
Na stanowisko nowego przewodniczącego Federacji Mediów Polskich na Wschodzie został wybrany Ryszard Stankiewicz z redakcji czasopisma „Polak na Łotwie”, prezes Związku Polaków na Łotwie. Wybrano także nowy skład zarządu i rady Federacji oraz przyjęto do zrzeszenia nowych członków – redakcje z Ukrainy, Litwy, Białorusi, Kirgistanu i Węgier.
Konstanty Czawaga
Konstanty Czawaga
Przez całe życie pracuje jako reporter, jest podróżnikiem i poszukiwaczem ciekawych osobowości do reportaży i wywiadów. Skupiony głównie na tematach związanych z relacjami polsko-ukraińskimi i życiem religijnym. Zamiłowany w Huculszczyźnie i Bukowinie, gdzie ładuje swoje akumulatory.
