O odnalezieniu szczątków poległych polskich żołnierzy we wsi Dobrostany w obwodzie lwowskim pisaliśmy w KG nr 16 (212).
Tym razem w sąsiedniej wsi Wola Dobrostańska wykopano szczątki kolejnego polskiego żołnierza poległego we wrześniu 1939 roku. Świadczą o tym guziki z orzełkiem z polskiego munduru oraz inne elementy umundurowania.
– Pamiętam jak Niemcy atakowali, a Polacy bronili się. Polski żołnierz został ranny i leżał tu obok naszego domu. Obok nas mieszkała nasza sąsiadka, Polka. Ona rozmawiała z nim po polsku, wzięła jego dokumenty, po wojnie wyjechała i odnalazła jego rodzinę. Rodzina przyjeżdżała tutaj, modliła się, ale nie zabierała jego szczątków – opowiedziała pani Stefania Petryszak, mieszkanka Woli Dobrostańskiej, która miała wtedy 9 lat.
– Polskiego żołnierza zakopali osobno, a niemieckich osobno. Niemcy przyjechali i zabrali swoich, a on został – kontynuuje opowieść 84-letnia pani Stefania.
– Kiedy pasłem tu krowy, to mówili, że tu pod drzewem leży Polak, a Niemcy swoich żołnierzy zabrali – potwierdził mąż pani Stefanii, Stepan Petryszak, który urodził się w Dobrostanach, a w latach 50. zamieszkał w Woli Dobrostańskiej.
Obok szczątków polskiego żołnierza ekipa archeologów i polskich harcerzy ze Lwowa znalazła też kości następnej osoby. Na razie nie wiadomo kim jest, ale Stefania Petryszak jest pewna, że to raczej niemiecki żołnierz. „Tam pochowano Niemców i tego jednego Polaka. Sama to widziałam” – podsumowała pani Stefania.
Z Marcinem Zieniewiczem, konsulem RP we Lwowie, Stefanem Adamskim, harcmistrzem harcerstwa polskiego na Ukrainie i przedstawicielem towarzystwa „Pamięć” pojechaliśmy również na stary cmentarz we wsi Wola Dobrostańska. Niestety po kilku godzinach poszukiwań nie udało się niczego znaleźć, oprócz kawałków żelaza i grzybów.
Organizatorem akcji poszukiwania i upamiętnienia ofiar II wojny światowej jest Fundacja „Wolność i Demokracja”, Konsulat Generalny RP we Lwowie oraz Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy udziale lwowskiego Towarzystwa Poszukiwań Ofiar Wojny „Pamięć”. W akcji biorą też udział wolontariusze z Fundacji „WiD” oraz polscy harcerze ze Lwowa.
Akcja ma na celu odnalezienie i zorganizowanie godnych pochówków szczątków żołnierzy polskich z września 1939 roku na cmentarzu wojskowym we wsi Malechów koło Lwowa.
Więcej na temat akcji poszukiwawczej w KG nr 2 (174) i 15 (187) z 2013 roku, nr 16 (212) z 2014 roku oraz internetowej telewizji „Kurier Galicyjski TV”.
Eugeniusz Sało
Tekst ukazał się w nr 19 (215) 21–30 października 2014
