Przyszła jesień. W podziękowaniu za plony i jako zakończeniem prac w polu są organizowane coroczne dożynki. Dożynki – to najważniejsze święto dla wszystkich, nie tylko dla rolników, jest ono ukoronowaniem ich pracy. Symbolem dożynek jest wieniec dożynkowy oraz bochenek chleba, upieczony z mąki ostatnich żniw. I dlatego dzisiejszym tematem będzie pieczywo – wszystkie moje dzisiejsze propozycje są przeze mnie sprawdzone i wykorzystywane w moim domu. A więc rozgrzejmy nasze piekarniki i upieczmy wspólnie przepyszne chleby, bułeczki i rogaliki.
CHLEB CEBULOWY
Składniki:
600g mąki
30g świeżych drożdży
2 płaskie łyżeczki soli
1 łyżeczka cukru
2 łyżki oleju
2–3 średnie cebule
żółtko +1 łyżeczka mleka.
Wykonanie:
50 ml ciepłej wody wymieszać z drożdżami, cukrem, 1 łyżką mąki, odstawić na 15 minut. Cebulę zrumienić na oleju. Do przesianej mąki dodać wyrośnięty rozczyn, 220 ml ciepłej wody, olej, sól, zrumienioną cebulę, zagnieść ciasto i odstawić na 45 minut. Następnie sformować bochenek lub włożyć do keksówki, wyłożonej papierem do pieczenia i odstawić jeszcze na 30 minut, posmarować roztrzepanym żółtkiem z mlekiem. Piec w temperaturze 180° C 30–35 minut.
CHLEB NA MLEKU
Składniki:
700 g przesianej mąki
1,5 łyżeczki suchych drożdży
1 łyżeczka cukru
200 ml ciepłego mleka
Wykonanie:
5 łyżek mąki wymieszać i zostawić na 30 minut. 300ml ciepłego mleka, 2 łyżki cukru, 1 łyżeczka soli, 1 jajko połączyć z zaczynem, wymieszać i dodawać po trochę 700 g przesianej mąki, w połowie dodać 50 g roztopionego masła, wyrabiać 10 minut, po czym odstawić na 1,5–2 godziny do miski, wysmarowanej oliwą. Ciasto wyłożyć, podzielić na 2 części, rozwałkować na prostokąt, skręcić, zlepić szew i boki i włożyć do dwóch blaszek. Odstawić na 1 godzinę, następnie naciąć w kilku miejscach, po 15 minutach posmarować rozbełtanym jajkiem, posypać sezamem, makiem lub kminkiem. Piec w 180°C 35–40 minut.
CHRUPIĄCY CHLEBEK Z RĘKAWA
Składniki:
650 g mąki
25 g świeżych drożdży
400 ml ciepłej wody
3 łyżki oleju
1,5 łyżeczki soli
1 łyżeczka cukru.
Wykonanie:
Rozpuścić drożdże w ciepłej wodzie, dodać cukier, oliwę, sól, po trochę dodawać przesianą mąkę, wyrobić ciasto, po czym odłożyć na 30 minut, potem ciasto rozciągać od kraju do środka i odłożyć na kolejne 30 minut. Wyłożyć ciasto, rozciągnąć rękami na prostokąt, a potem skręcić, zlepić szew i boki, naciąć w kilku miejscach, posypać mąką i włożyć do rękawa do pieczenia. Szczelnie zawiązać, odłożyć na 20 minut, następnie włożyć do zimnego piekarnika i piec w 200°C 40–45 minut.
CHLEB BEZDROŻDŻOWY NA KEFIRZE
Do dwóch szklanek kefiru dodać 2 łyżeczki sody, rozmieszać i odłożyć na 10 minut do wyrośnięcia. Następnie do kefiru dodać 2–3 łyżki sosu sojowego i 2 łyżki oleju. Do 5 szklanek przesianej mąki dodać 2 łyżki cukru, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, pół łyżeczki soli. Do mąki wlać kefir z dodatkami, dobrze wymieszać łopatką, a potem ręką. Od razu przełożyć do formy wysmarowanej tłuszczem, posypać mąką, zrobić nacięcia i piec w 220°C 30–40 minut. Pod foremkę z chlebem postawić naczynie z wodą, a chleb dwa razy podczas wypiekania skropić wodą. Po upieczeniu chlebek zawinąć ściereczką.
CHLEB BEZ CZEKANIA
Składniki:
½ kg mąki
500 ml ciepłej wody
25 g świeżych drożdży
1 łyżeczka soli
1 łyżka cukru
2 łyżki octu 1%
(kminek, ziarna, otręby).
Wykonanie:
Drożdże rozmieszać w ciepłej wodzie z cukrem. Dodać przesianą mąkę, sól i wymieszać do połączenia wszystkich składników, dodać ocet i wybrany dodatek. Jeszcze raz wszystko wymieszać i przelać do foremki. Piec w 180°C 1 godz. Upieczony chlebek wystudzić i zawinąć ściereczką.
CHLEB RAZOWY
Składniki:
250 g mąki pszennej
250 g mąki razowej
25 g drożdży świeżych albo 7 g suchych drożdży
2 szklanki ciepłej wody
2 łyżeczki soli
1 łyżeczka cukru
3 łyżki oleju
1 łyżka kopiasta kminku.
Wykonanie:
Mąki przesiać, dodać rozczyn i resztę składników, wszystko razem wyrobić na gładką masę i odstawić na 1 godz. do wyrośnięcia. Jeszcze raz wyrobić, przełożyć do wysmarowanej formy, odstawić na 30 minut, chleb oprószyć mąką, zrobić nacięcia. Piec w 200°C około 1 godziny.
WŁOSKI CHLEBEK Z POMIDORAMI SUSZONYMI
Składniki:
500 g mąki
50 g suszonych pomidorów (nie z oleju)
30 g świeżych drożdży
2 szklanki ciepłej wody+3 łyżki, 1 płaska łyżka soli, 1 łyżka cukru, 1 łyżeczka suszonej bazylii i łyżeczka suszonego oregano (ja od siebie dodaję 2 łyżeczki papryki).
Wykonanie:
Drożdże z cukrem i 3 łyżkami wody rozbełtać i odstawić na 15 minut. Suszone pomidory pokroić w kostkę. Mąkę przesiać, dodać sól, oregano, bazylię, pomidory, wymieszać, dodać rozczyn, 2 szklanki ciepłej wody i wyrobić ciasto, powinno być rzadkie. Odstawić na 30 minut. Wyrośnięte ciasto jeszcze raz dokładnie wymieszać i przelać do wysmarowanej tłuszczem formy, wyrównać łyżką, odłożyć na 20 minut. Piec w 220°C 10 minut, potem 200°C 45–50 minut.
CHLEB ZE ŚWIEŻEJ DYNI najbardziej smakuje jesienią. Chrupiące pestki i owocowe piure z dyni czynią ten chleb wyjątkowym.
Składniki:
500 g mąki
1 łyżeczka soli
7 g suchych drożdży
220 g piure z dyni (dynia upieczona w 200°C 30 minut i zmiksowana bez skórki i nasion)
25 g oliwy z oliwek
1 szklanka kefiru
50 g pestek z dyni.
Wykonanie:
Przesianą mąkę wymieszać z solą i drożdżami. W drugiej misce zmiksować piure z dyni z letnim kefirem i oliwą, dosypywać po trochę mąkę z solą i drożdżami, wyrabiając gładkie ciasto, pod koniec dodać pestki z dyni, wymieszać. Ciasto odstawić na 1 godz. do wyrośnięcia. Po tym czasie ponownie zagnieść i włożyć do wysmarowanej tłuszczem foremki-keksówki. Odłożyć jeszcze na 30 minut, piec w 200°C 40 minut.
MEGA PYSZNY CHLEBEK Z CZOSNKIEM
Składniki:
500 g mąki
300 ml ciepłego mleka
11 g suchych drożdży
1 łyżeczka cukru
1 łyżeczka soli
4 łyżki oleju.
Dodatkowo:
1 pęczek koperku
5–6 ząbków czosnku
120g masła
60–80 g sera żółtego.
Wykonanie:
Do ciepłego mleka dodać cukier i drożdże, wymieszać, odłożyć na 10 minut. Następnie dodać sól, po trochę przesianą mąkę, olej i zagnieść ciasto. Odstawić na 1 godzinę. Miękkie masło wymieszać z czosnkiem, przeciśniętym przez praskę i posiekanym koperkiem, posolić i popieprzyć. Wyrośnięte ciasto rozwałkować na cienką warstwę, posmarować przygotowanym masłem, zwinąć, zlepić końcówkę ciasta. Ciasto rozciąć wzdłuż na trzy części nie docinając do końca i spleść warkocz, zlepić końce. Chleb umieścić do wysmarowanej tłuszczem foremki, zostawić na 30 minut. Posmarować roztrzepanym jajkiem i posypać startym serem żółtym. Piec w 180°C 30–35 minut.
PYSZNE, MIĘCIUTKIE BUŁECZKI ŚNIADANIOWE
Składniki:
750 g mąki
250 ml ciepłego mleka
1 jajko
1/3 szklanki ciepłej wody
3/4 szklanki oleju
3 łyżki jogurtu naturalnego
60 g cukru
2 łyżeczki soli
12g suchych drożdży
sezam lub mak do posypania.
Dodatkowo: 1 jajko, 2 łyżki mleka rozbełtane do posmarowania bułeczek.
Wykonanie:
Wszystkie składniki włożyć do misy i mikserem hakiem wyrabiać ciasto 8–10 minut. Przysypać lekko mąką i odstawić na godzinę do wyrośnięcia. Ciasto podzielić na 16–18 części, skręcić w kuleczkę i ułożyć na blachę, wyścieloną papierem do pieczenia. Odstawić na 30 minut, następnie posmarować, posypać dodatkami i piec w 180°C 25–30 minut.
ŚNIADANIOWE ROGALKI
Składniki:
750 g mąki
14 g suchych drożdży
1 płaska łyżka soli
1 łyżeczka cukru
225 ml ciepłego mleka
225 ml ciepłej wody
120 g miękkiego masła.
Dodatkowo: 1 żółtko + 2 łyżki mleka rozbełtanych do posmarowania rogalików, sezam lub mak do posypania.
Wykonanie:
Wszystkie składniki włożyć do misy i mikserem hakiem wyrabiać ciasto 8–10 minut (jedynie masło dodać w połowie wyrabiania). Ciasto posypać mąką i odstawić na 1 godzinę. Wyrośnięte ciasto ponownie zagnieść podzielić na pół. Z każdej części rozwałkować koło i podzielić na 8–12 części, skręcić, zlepić ogonek ciasta, uformować rogaliki, posmarować, posypać dodatkami i piec w180°C 20–25 minut.
A TERAZ COŚ DLA ŁASUCHÓW: CHLEBEK BANANOWY
Składniki:
250 g mąki
2 jajka
1 łyżeczka sody
1 łyżeczka cynamonu
1 łyżka przyprawy piernikowej (dla chętnych)
4–5 łyżek cukru
1/2 szklanki orzechów
80 ml oleju
3 łyżki miodu
3 łyżki jogurtu naturalnego
3 dojrzałe banany
szczypta soli
100 g posiekanej czekolady.
Wykonanie:
Przesianą mąkę wymieszać z solą, sodą, cynamonem, przyprawą piernikową, cukrem oraz posiekanymi orzechami. Do drugiej miski wbić jaja, dodać miód, olej, jogurt i wszystko wymieszać. Banany obrać i rozgnieść widelcem, dodać do miski z mokrymi składnikami i wymieszać łyżką, pod koniec dodać posiekaną czekoladę i połączyć. Następnie ciasto przełożyć do natłuszczonej foremki-keksówki. Piec w 165°C 55 minut.
Życzę udanych wypieków. Smacznego!
Jadwiga Sabadasz
Tekst ukazał się w nr 19 (431), 17 – 30 października 2023
