Program współpracy transgranicznej PL-UA: wczoraj, dzisiaj, jutro fot. Aleksander Kuśnierz / Nowy Kurier Galicyjski

Program współpracy transgranicznej PL-UA: wczoraj, dzisiaj, jutro

Od maja do końca lipca 2023 roku trwa zgłaszanie wniosków w Programie współpracy transgranicznej Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021–2027, które przewiduje realizację wspólnych inicjatyw na sumę ponad 170 mln euro z UE. Koncentruje się on na wspólnych wyzwaniach w zakresie ochrony środowiska, kultury i zrównoważonej turystyki, opieki zdrowotnej, współpracy obywateli i instytucji oraz bezpieczeństwa i ochrony granic.

Na Ukrainie rozpoczęto szkolenia dla przyszłych wnioskodawców z sześciu zachodnich obwodów Ukrainy – wołyńskiego, lwowskiego, zakarpackiego, rówieńskiego, tarnopolskiego, iwanofrankiwskiego.

fot. Aleksander Kuśnierz / Nowy Kurier Galicyjski

Podczas szkoleń we Lwowie rozmawialiśmy z uczestnikami, którzy już mają doświadczenia w realizacji projektów Programu współpracy transgranicznej Polska – Ukraina.

Kateryna Podgórzec, m. Włodzimierz, obw. wołyński:

– Wspólnie z naszymi partnerami z gminy Hrubieszów realizujemy projekt „Trasa Gotów: wirtualna podróż w przeszłość i rekonstrukcja historyczna”. Wartość projektu wynosi ponad 60 tys. euro. Jest to projekt historyczny uwarunkowany współpracą dwóch muzeów. Odtwarza osiedle gotyckie a II–IV w. n.e. Pragniemy pokazać w nim naszą wspólną historię, gdy plemiona Gotów wędrując ze Skandynawii na Krym przechodziły po współczesnych terenach Polski i Ukrainy, w tym Wołynia.

Stworzyliśmy 3D animacje i figury rycerzy Gotów. W czasie wirtualnej wycieczki można wędrować po osiedlu, wstąpić do domu rzemieślnika, zobaczyć tradycje i kulturę Gotów. Opracowaliśmy mapy osiedli Gockich i trasy ich wędrówek. Ostatnio miała miejsce interesująca konferencja naukowa, w której wzięli udział historycy z Uniwersytetów Warszawskiego i Lubelskiego, badający ten okres historii i prowadzący ekspedycje naukowe. Obecnie projekt jest w stadium ukończenia. Pozostało nam wydać materiały uczestników konferencji i zorganizować święto dla dzieci. Opracowaliśmy też specjalne animacje na smartfony.

Mykoła Palenkiewicz, kierownik wydziału gminy Szack, obw. wołyński:

– Gmina Szack nie po raz pierwszy uczestniczy w projektach transgranicznych. Ostatni z projektów, które udało się zrealizować, polegał na poprawie sytuacji ekologicznej we Szackim Parku Narodowym (PN) poprzez skanalizowanie miejscowości wokół jeziora Świtiaź. Jest to projekt lustrzany – część projektu realizowana była wokół jeziora Białe w gminie Włodawa. Uważam, że był to projekt bardzo korzystny i aktualny. Mamy Szacki PN, znajdujący się pod ochroną UNESCO, a należy on do transgranicznego rezerwatu „Zachodnie Polesie”, którego członkami są Poleski PN w Polsce i również Poleski PN na Białorusi.

Ma on bardzo znaczący wymiar transgraniczny. Gmina Szacka leży na wielkim dziale wodnym, gdzie część rzek należy do basenu Morza Bałtyckiego, a druga część – do Morza Czarnego. Nasze jeziora należą do basenu Morza Bałtyckiego i odpowiednio wpływają na europejską sytuację ekologiczną. Pragniemy kontynuować projekt kanalizacji, efektywnego obchodzenia się ze ściekami i wykorzystaniem wody w jeszcze jednej z miejscowości w okolicach jeziora Świtiaź.

Jarosław Gawrylczuk, gmina Żydaczów, obw. lwowski

– Przede wszystkim chciałbym podkreślić, że te projekty są poważne. Są stosowne fundusze i jest związana z nimi historia. Wygraliśmy wspólnie z polskimi partnerami grant na projekt, dotyczący migracji ryb w przykarpackich rzekach Stryj i Dniestr. Chodzi o określenie, jak i gdzie ryby migrują i jak je chronić. Podczas seminariów w aulach i w terenie studiowaliśmy polskie doświadczenia w dołączeniu dzieci i młodzieży do życia w harmonii z przyrodą. Mowa była o zachowaniu populacji takich ryb jak świnka pospolita z rodziny karpiowatych, czy karpacka minoga. Obecnie chcemy zaproponować wspólny z partnerami z Polski projekt poprawy jakości wody pitnej i odprowadzania stoków.

W tym roku obchodzi swoje dwudziestolecie istnienia Program Polska – Białoruś – Ukraina, który przekształcił się w nowej perspektywie finansowania w Program Polska – Ukraina.

– W tym okresie zrealizowano przeszło trzysta projektów, w których uczestniczyło ponad tysiąc partnerów na pograniczu polsko-ukraińskim – powiedział dziennikarzowi Kuriera dr Leszek Buller, dyrektor Centrum Projektów Europejskich. – Program powstał w momencie, kiedy Polska została przyjęta do struktur Unii Europejskiej i zgodnie z pewnymi założeniami Unii Europejskiej, gdzie mówi się o tym, że należy z sąsiadami współpracować, powołano Program Transgraniczny Polska – Białoruś – Ukraina. Wówczas, 20 lat temu, ten program rozpoczął swoją działalność na pograniczu polsko – białorusko – ukraińskim. Współpraca ta nie przetrwała. Dzisiaj współpracujemy na pograniczu polsko-ukraińskim. Celem tego Programu jest wzmacnianie środowiska lokalnego i aby środki finansowe unijne trafiały do beneficjentów mieszkających po obu stronach granicy. Żeby, z jednej strony, budowały infrastrukturę, budowały możliwości lepszego życia na pograniczu polsko-ukraińskim, ale z drugiej strony, żeby budowały też dobre relacje między sąsiadami. Myślę, że ostatnie wydarzenia ukazały, że te relacje między naszymi beneficjatami były bardzo dobre. Zobaczyliśmy to w chwili wybuchu wojny w Ukrainie, gdy nasi beneficjenci bardzo szybko skontaktowali się ze swoimi partnerami z Ukrainy i wymieniali informacje, co jest potrzebne Ukraińcom w danym momencie lub gdy ci, którzy wyjechali z Ukrainy do Polski znaleźli schronienie pod dachem swoich partnerów z projektów.

Konstanty Czawaga

Tekst ukazał się w nr 10 (422), 30 maja – 15 czerwca 2023

Przez całe życie pracuje jako reporter, jest podróżnikiem i poszukiwaczem ciekawych osobowości do reportaży i wywiadów. Skupiony głównie na tematach związanych z relacjami polsko-ukraińskimi i życiem religijnym. Zamiłowany w Huculszczyźnie i Bukowinie, gdzie ładuje swoje akumulatory.

X