Polacy w Lipawie i Padwie – świadectwo naszych dziejów Polacy w Lipawie – historia znana, nieznana, zapomniana

Polacy w Lipawie i Padwie – świadectwo naszych dziejów

Instytut POLONIKA oddaje w ręce czytelników dwie niezwykłe publikacje przybliżające historie często zupełnie nieznane, a bardzo ważne z punktu widzenia polskiej historii i kultury. „Polacy w Lipawie – historia znana, nieznana, zapomniana” oraz „Metryka nacji polskiej w Padwie 1592–1745” są świadectwem wspólnego dziedzictwa polsko-łotewskiego i polsko-włoskiego.

„Polacy w Lipawie – to skojarzenie niewiele dziś mówiące mieszkańcom Polski i Łotwy, być może nawet skojarzenie osobliwe – tłumaczy autor książki, Marek Gałuszko. – Tymczasem historia Lipawy, portowego miasta na kurlandzkim wybrzeżu Morza Bałtyckiego, kryje w sobie wiele ciekawych, a przede wszystkim stosunkowo mało znanych polskich wątków, które czynią badanie dziejów miasta – przynajmniej z polskiej perspektywy – zadaniem niezwykle interesującym”.

Choć związki Lipawy z historią Rzeczypospolitej sięgają początku XVII w., brakuje publikacji prezentujących polskie dokonania w dziejach miasta. Marek Gałuszko jest jednym z nielicznych badaczy tego zagadnienia. Na podstawie własnych zbiorów oraz archiwaliów przechowywanych w instytucjach łotewskich lub pozostających w rękach prywatnych, przywraca pamięć o Polakach związanych z Lipawą. Wśród bohaterów książki znajdziemy takie postaci jak: prezydent RP Gabriel Narutowicz, kompozytor Aleksander Około-Kułak, dyrygent, skrzypek i kompozytor Emil Młynarski czy Jan Bloch, zasłużony dla budowy kolei, a także rozwoju miasta jako uzdrowiska. Bogato ilustrowana książka jest pierwszą tego typu publikacją skierowaną zarówno do czytelników w Polsce, jak i na Łotwie. Autor publikacji otrzymał za nią nagrodę „Przeglądu Wschodniego” w kategorii „Popularyzacja problematyki wschodniej”.

Album Polonicum. Metryka nacji polskiej w Padwie: 1592–1745

„Metryka nacji polskiej” to dwutomowe, fototypiczne wydanie niezwykłych ksiąg będących świadectwem obecności polskich studentów na Uniwersytecie w Padwie. Karty dwóch tomów publikacji wypełniają fotokopie wpisów polskich studentów – członków organizacji studenckiej, zwanej nacją polską, z lat 1592–1745. Wśród ozdobnych, poetyckich dedykacji znajdują się rozbudowane kompozycje heraldyczne, nierzadko będące prawdziwymi dziełami sztuki. Zalicza się do nich m.in. herb Rzeczpospolitej Obojga Narodów otwierający tom pierwszy czy herby Bogusława Leszczyńskiego, Franciszka i Jana Dembińskich, Józefa Antoniego Częczkiewicza.

Album Polonicum. Metryka nacji polskiej w Padwie: 1592–1745

Uniwersytet Padewski był jednym z najznakomitszych ośrodków intelektualnych Europy doby humanizmu. Do grona studentów należały najwybitniejsze postacie swej epoki: Dante, Petrarka, Torquato Tasso, Galileusz, Mikołaj z Kuzy. Ich towarzyszami byli przyszli twórcy nauki i kultury Rzeczpospolitej, tacy jak: Paweł Włodkowic, Jan Kochanowski, Marcin Kromer, Grzegorz z Sanoka, Klemens Janicki, Jan Łaski, Maciej z Miechowa czy Franciszek Skoryna. Kanclerzem Uniwersytetu w Padwie był Jan Zamoyski, który ‒ nasiąknąwszy ideami humanizmu w murach tej uczelni ‒ zmaterializował je w idealnym mieście – Zamościu.

Przygotowana przez Instytut POLONIKA publikacja, pod redakcją naukową prof. dr. hab. Mirosława Lenarta, udostępnia niezwykły dokument, jakim jest „Metryka nacji polskiej” nie tylko polskiemu i włoskiemu, lecz także europejskiemu odbiorcy. Równocześnie wydanie wpisuje się w uroczyste obchody przypadającego w 2022 r. 800-lecia uniwersytetu w Padwie.

Obie publikacje można zakupić w siedzibie Instytutu POLONIKA w Warszawie. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej www.polonika.pl

Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA został powołany przez ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 18 grudnia 2017 r. jako wyspecjalizowana państwowa instytucja kultury, której celem jest zachowanie materialnych śladów kultury polskiej za granicą oraz kształtowanie świadomości Polaków na temat ich dziedzictwa kulturowego. Projekty Instytutu Polonika prowadzone są w ramach trzech programów strategicznych: OCHRONA, BADANIA i POPULARYZACJA polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.

Marta Szafranek
specjalista ds. PR, rzecznik Prasowy
Tekst ukazał się w nr 8 (324) 26 kwietnia – 16 maja 2019

Tytuł: „Polacy w Lipawie – historia znana, nieznana, zapomniana”
Autor: Marek Głuszko
Cena: 80,00 zł
Rok wydania: 2018
Wydawca: Instytut POLONIKA
ISBN: 978-83-66172-04-3

Tytuł: „Album Polonicum. Metryka nacji polskiej w Padwie: 1592–1745” [edycja fototypiczna]
Cena: 95,00 zł
Rok wydania: 2019
Wydawca: Instytut POLONIKA
ISBN: 978-83-66172-06-7

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X