W czasie XXII Międzynarodowego Forum Ekonomicznego w Krynicy Mychajło Wyszywaniuk, gubernator województwa iwano-frankowskiego zaproponował utworzenie Instytutu Karpat. Kierownik województwa wystąpił z taką inicjatywą na posiedzeniu: „Karpacka Konwencja – równomierny rozwój Karpat”, które odbyło się w ramkach obrad Forum.
Reprezentanci Polski, Rumunii i Słowacji rozpatrywali możliwość praktycznego równomiernego rozwoju w sferach, które reguluje konwencja: turystyka, ochrona środowiska, planowanie i współpraca naukowa o działania Unii Europejskiej w stosunku do Konwencji Karpackiej. Ze strony ukraińskiej wzięli udział naukowcy, m. in. rektor Uniwersytetu Przykarpackiego Ihor Cependa, urzędnicy z działu współpracy międzynarodowej i leśnicy.
„Karpaty są żywym organizmem, który daje nam powietrze, wodę, pożywienie i pracę, – powiedział gubernator Przykarpacia Mychajło Wyszywaniuk. – Te góry nie są własnością jakiegoś państwa. Z gór nie możemy tylko brać. Musimy również je wspierać. Przecież góry są żywym organizmem”. Wyszywaniuk zaznaczył, że wszyscy, którzy dbają o góry, mogą i chcą wiele zrobić dla ich rozwoju, powinni wypracować mechanizmy równowagi pomiędzy tym co bierzemy z gór i tym co im możemy dać w zamian.
„Żeby nasza działalność była dynamiczna, istnieje konieczność stworzenia Instytutu Karpat z centrum w Rzeszowie, – dodał gubernator Przykarpacia. – Początkowo może być finansowany przez samorządy gmin z regionu karpackiego. Nie będziemy czekać na spotkanie naszych parlamentarzystów i aż zdecydują się na jakieś działania dla mieszkańców gór. Powinniśmy podjąć oddolną inicjatywę. Początkowo powinni się spotkać kierownicy regionów górskich i podpisać odpowiednią międzyregionalną umowę o stworzeniu tej instytucji. Dopiero potem spotkają się parlamentarzyści i zdecydują o finansowaniu Instytutu ze środków unijnych”.
Ta instytucja może opracować program i składać konkretne propozycje, ponieważ obecnie w każdym państwie rozumieją wagę zachowania przyrody Karpat. Na razie każde państwo według własnych koncepcji stwarza programy, potem każdy „biegnie” do Brukseli po środki. Należy zrobić tak, żeby program ratowania Karpat był jednolity. Między innymi, pierwszy etap może już rozpocząć się w 2013 roku.
Dobrym przykładem działalności turystycznej w górach jest stworzenie w województwie iwano-frankowskim kurortu narciarskiego Bukowel, w rozwój którego włożono już 325 mln dolarów. Przewodniczący komisji ds. rozwoju przemysłu, budownictwa i architektury województwa iwano-frankowskiego Igor Olijnyk, charakteryzując działania w Bukowelu, powiedział: „W 1991 roku siedem państw europejskich stworzyło program ochrony przyrody Alp. W 2002 roku powstał program „Alpejska przestrzeń”, który stał się podstawą do stworzenia programu „Karpacka przestrzeń”. Na Ukrainie leży trzecia część Karpat. Jeżeli napisać strategię rozwoju terenów górskich i tworzyć konkretne rzeczy – to wkrótce poziom życia w górach osiągnie poziom życia w Alpach”. W przyszłym roku planuje się w Polsce zwołać konferencję samorządów regionów karpackich.
Wszyscy uczestnicy posiedzenia: „Karpacka Konwencja – równomierny rozwój Karpat” zgodzili się z tym, że bardzo ważne jest aby we władzach województw, w których są góry, zasiadali przedstawiciele regionów górskich. Da to możliwość lobbowania za takim dopasowaniem ustawodawstwa by sprzyjało rozwojowi tych terenów.
Sabina Rożycka
Tekst ukazał się w nr 17 (165) 14–27 września 2012
Czytaj też:
XXII Forum Ekonomiczne w Krynicy
