Akcję porządkowania polskich grobów na Ukrainie rozpoczęła i prowadzi od 1999 roku Telewizja Polska-Oddział we Wrocławiu. Celem tej akcji jest ratowanie zaniedbanych i w dużej części zniszczonych polskich cmentarzy na Wschodzie, szczególnie na Ukrainie i Wileńszczyźnie.
Pierwszą akcją (14 lat temu) było porządkowanie cmentarza w Kołomyi. Od samego początku akcję przywracania do dawnej świetności polskich grobów koordynowała Grażyna Sondej-Orłowska, dziennikarka TVP Wrocław. Od 1999 roku co roku wyjeżdża do pracy na cmentarze polskie na wschodzie około 300 wolontariuszy.
Wyjazdy polskiej młodzieży ze szkół z Dolnego Śląska na cmentarze polskie na Ukrainie, to akcja warta wyróżnienia. Młodzi ludzie nie odpoczywają, nie bawią się, ale w czasie wakacji dobrowolnie angażują się w ciężką pracę na zaniedbanych polskich cmentarzach. W 2011 roku uczestnicy akcji porządkowali aż 16 polskich cmentarzy na Ukrainie.
W lipcu 2013 roku miałem osobiście zaszczyt odwiedzać porządkowane polskie cmentarze w winnickim okręgu konsularnym. Wspólnie z konsulem generalnym RP Krzysztofem Świderkiem oraz marszałkiem województwa dolnośląskiego Rafałem Jurkowlańcem odwiedziłem kilka cmentarzy polskich w miejscowościach Połonne, gdzie prace porządkowe prowadzi młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazialnych w Legnicy. Na cmentarzu w Litynii pracuje młodzież z gimnazjum w Czernicy. Groby polskie na cmentarzu w Zasławiu odnawiają uczniowie z Gimnazjum nr. 2 i 3 w Oleśnicy. Cmentarzem w Sławucie opiekuje się młodzież z gimnazjum w Dziadowej Kłodzie. Na cmentarzu w Szepietówce pracują uczniowie z gimnazjum i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Oleśnicy.
W Nowej Uszycy udział w akcji porządkowania cmentarza to zasługa młodzieży z gimnazjum w Pszennej koło Świdnicy. Tam również nastąpiło odsłonięcie i poświęcenie symbolicznej mogiły żołnierzy wojska polskiego. W Jampolu pracują studenci z Wrocławia i samorządowcy z Sycowa.
Na cmentarzu polskim w Berdyczowie prace porządkowe prowadzi młodzież z gimnazjum w Jaworze. Młodzi ludzie z Dolnego Śląska walnie przyczynili się do odnowienia polskich grobów na Ukrainie, w 2013 roku pracowało tam ponad 750 wolontariuszy na 13 cmentarzach.
Julian Golak
Tekst ukazał się w nr 15 (187) 16 – 29 sierpnia 2013
