19 marca br. w sali koncertowej Akademii Muzycznej im Stanisława Moniuszki w Gdańsku po raz pierwszy w tym mieście (i w ogóle na Pomorzu) zrealizowano II Symfonię Adama Sołtysa.
Koncert (w sali wypełnionej po brzegi!) odbył się w ramach przedsięwzięcia, określanego mianem „Muzyka Kresów” i korespondował po części z wydarzeniem, które miało miejsce we Lwowie 13 września ubiegłego roku. Wówczas – dzięki wsparciu finansowemu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie – odbył się „Koncert uczczenia pamięci Mieczysława i Adama Sołtysów”, podczas którego również zabrzmiała wspomniana II Symfonia wybitnego lwowskiego twórcy, a zespołem lwowskich filharmoników dyrygował wtedy młody artysta Serhij Choroweć.
W Gdańsku utwór Adama Sołtysa wykonała orkiestra symfoniczna Akademii Muzycznej pod kierunkiem Zygmunta Rycherta. Na początku miałam pewne obawy, czy tak młody zespół poradzi sobie w pełni z dziełem doprawdy niezwykle skomplikowanym. I tu totalne zaskoczenie – poziom realizacji Symfonii był wprost imponujący. Takie wykonanie z całą pewnością usatysfakcjonowałoby mego niezwykle wymagającego Ojca. Pod wytrawną batutą słynnego dyrygenta młoda orkiestra dała z siebie rzeczywiście wszystko. Forma dzieła niczym rzeźbiona była na oczach publiczności. Wyważone tempo, wszelkie subtelności melodyczne, harmoniczne i instrumentalne zachwycały swym pięknem. Ale przede wszystkim zaakcentowana i wyraziście podkreślona została autentyczna „polskość” tego dzieła – rytmiczne struktury kujawiaka, oberka, poloneza czy elementy ludowych pieśni wyeksponowano z wyjątkową pieczołowitością. Zresztą, maestro Zygmunt Rychert przed koncertem wyznał, iż po prostu zakochał się w piękno Symfonii Adama Sołtysa. W tym kontekście wypada przybliżyć osobowość tego wielkiego artysty – dyrygenta i patrioty.
Urodzony 2 maja 1947 r. w Gdańsku muzyk studiował dyrygenturę w PWSM w Poznaniu u Witolda Krzemieńskiego (nb. ucznia Adama Sołtysa). Równolegle uczył się kompozycji pod kierunkiem Floriana Dąbrowskiego. Po ukończeniu studiów, jako stypendysta MKS, Zygmunt Rychert pełnił funkcję dyrygenta-asystenta w Filharmonii Narodowej w Warszawie, po czym założył orkiestrę Filharmonii Bałtyckiej, którą prowadził do roku 1981. Przez dłuższy okres czasu artysta był dyrektorem artystycznym oper w Bydgoszczy i Gdańsku, a ponadto współpracował z wieloma filharmoniami i orkiestrami radiowymi w Polsce. Maestro bywał również wielokrotnie na występach gościnnych – koncertował już niemal w całej Europie (również na Ukrainie i w Rosji), a także w Japonii, Chinach, na Bliskim Wschodzie i w USA. W swym repertuarze Zygmunt Rychert posiada dzieła różnych epok, stylów i gatunków. Artysta dokonał też wielu nagrań płytowych z różnymi orkiestrami oraz dla Polskiego Radia i Telewizji. Za wybitne osiągnięcia w rozwoju kultury muzycznej dyrygent został uhonorowany prestiżowymi odznaczeniami i medalami, m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (dwukrotnie), Pomorską Nagrodą Artystyczną za rok 2014 i innymi.
Orkiestrę symfoniczną Akademii muzycznej w Gdańsku maestro Rychert prowadzi od 2009 roku. Zespół ten znany jest nie tylko w Polsce ale i daleko poza granicami kraju. I tak orkiestra gdańskiej AM wzięła udział w festiwalu muzycznym w Sienie i Florencji (1997), kilkakrotnie zapraszano ją na festiwal muzyczny im. Maxa Regera; była nawet na tournée po wschodnim wybrzeżu Chin. Członkowie zespołu realizowali wspólne projekty ze studentami Hochschule für Musik w Lucernie oraz Junge Philharmonie Zentralschweiz. Orkiestra występowała pod kierunkiem wielu światowej sławy dyrygentów, m.in. Claudio Desderiego, Paula Esswooda, Thüringa Bräma i innych. W 2013 r. pod dyrekcją Zygmunta Rycherta orkiestra symfoniczna gdańskiej AM nagrała płytę Wojciech Kilar: Angelus, Exodus, Victoria (DUX), uhonorowaną Nagrodą Akademii Fonograficznej Fryderyk 2014 w kategorii „Album Roku: muzyka symfoniczna i koncertująca”. Tak wysoka nagroda jest pierwszą tego rodzaju w historii wszystkich uczelni muzycznych.
Powracając do dnia 19 marca dodam jeszcze, iż przed wspomnianym koncertem, na którym wykonano II Symfonię Adama Sołtysa – miałam odczyt pod tytułem „Działalność Mieczysława i Adama Sołtysów – muzyczna wizytówka przedwojennego Lwowa”. Odczyt, który odbył się w auli Gdańskiej AM w ramach tzw. „Obserwatorium muzycznego”, ilustrowany był prezentacją multimedialną, przygotowaną przez mego syna.
Odpowiedzialną za całe przedsięwzięcie (określane mianem „Muzyka Kresów”) była pani dr hab. Alicja Kozłowska-Lewna, profesor Akademii Muzycznej.
Maria Ewa Sołtys
Tekst ukazał się w nr 6 (250) 31 marca – 14 kwietnia 2016
