W 2016 roku Wrocław (wraz z hiszpańskim San Sebastian) będzie pełnił tytuł Europejskiej Stolicy Kultury (ESK).
Ceremonia otwarcia ESK odbyła się w stolicy Dolnego Śląska w dniach 15-17 stycznia. O tym co będzie się działo we Wrocławiu w ramach tej ogromnej imprezy kulturalnej i jaką rolę będzie odgrywał w niej Lwów opowiedzieli „Kurierowi Galicyjskiemu” prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz oraz kuratorzy ds. literatury, teatru i kina.
Wrocław – Lwów
– Lwów – miasto kultury, miasto niewątpliwie europejskie. Lwów jest także razem z nami Europejską Stolicą Kultury – powiedział dla Kuriera Galicyjskiego prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz. – Zauważmy, że do mojego gabinetu prowadzi uliczka Lwowska. – Podczas otwarcia oraz przez następny miesiąc turyści i mieszkańcy Wrocławia będą mieli okazję nią się przejść.
Scenografia uliczki Lwowskiej bazuje na tradycyjnym wzornictwie ukraińskim – ludowej krajki i wyszywanki. Inscenizacja ta jest zapowiedzią Miesiąca Lwowskiego/Ukraińskiego, który odbędzie się w kwietniu 2016 roku. Główną ideą „Miesiąca Lwowskiego” jest pokazanie współczesnego oblicza Lwowa i Ukrainy w różnych dziedzinach kultury i sztuki.
– Projekty, związane ze Lwowem, będą odgrywały ogromną rolę z dwóch powodów. Po pierwsze, Lwów jest miastem ważnym dla historii polskiej kultury, a po drugie, to jest najpiękniejsze miasto Ukrainy, miasto wypełnione kulturą. – mówi prezydent Wrocławia.
Rafał Dutkiewicz liczy, że oprócz przyciągania turystów z całej Europy, uda się również włączyć w te wydarzenia mieszkańców Wrocławia. „Chcemy mieć dwa razy więcej turystów niż do tej pory. I również chcemy, żeby Wrocławianie dwa razy częściej odwiedzali instytucje kultury oraz różne wydarzenia kulturalne. Chcemy to zrobić poprzez atrakcyjność naszego programu” – podsumował prezydent Wrocławia.
{gallery}gallery/2016/esk_wroclaw_2016{/gallery}
Literatura
Wątek literatury ukraińskiej będzie chyba najmocniej przedstawiony podczas obchodów. Kiedy zapytałem Irka Greena, kuratora ds. literatury i czytelnictwa Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016, jacy pisarze przyjadą z Ukrainy, to odpowiedział krótko – wszyscy.
– Żeby dobrze zrozumieć bliską przyjaźń, trzeba mieć świadomość, że bardzo duża grupę spośród najwybitniejszych ukraińskich pisarzy stanowią tłumacze polskiej literatury: Jurij Andruchowycz, Serhij Żadan i wiele innych. W związku z tym mamy taką sytuację, że te kontakty są absolutnie naturalne. Właściwie nie ma żadnych barier, nawet językowych – zaznaczył Irek Green.
Bardzo ważnym elementem programu ESK Wrocław 2016 będzie „5. Bruno Schulz Festiwal”. Impreza, która łączy w sobie gry miejskie, happeningi i koncerty ze spotkaniami autorskimi, dyskusjami poświęconymi literaturze, kulturze i sztuce oraz konferencjami i lekcjami dla młodzieży, w tym roku zostanie poświęcona problemowi granicy z całym bagażem znaczeniowym, jakie niesie ze sobą to słowo.
– Ulica lwowska jednego dnia, 23 kwietnia, zmieni się w ulicę Krokodyli. Będzie to związane z postacią Brunona Schulza, urodzonego w Drohobyczu. I my wszystkich naszych gości z całego świata przeprowadzimy tą ulicą i pozwolimy im poznać wielkich polskich pisarzy, którzy urodzili się we Lwowie, za pośrednictwem również ukraińskich współczesnych pisarzy – powiedział kurator ds. literatury i czytelnictwa ESK 2016.
Ważnym wydarzeniem będą spotkania poświęcone osobie lwowianina Stanisława Lema, polskiego pisarza science fiction.
– Mija dziesięć lat od śmierci Stanisława Lema, jednego z najbardziej znanych pisarzy polskich na świecie i najczęściej tłumaczonego, a urodzonego we Lwowie. Po wielu latach prób uda nam się wreszcie zrobić wielkie seminarium – mówi Irek Green. – Poza naszą próbą budowania mostów, przełamywania granic, narosło bardzo dużo złych rzeczy między Polakami i Ukraińcami. Zastanawiając się nad tym, kto mógłby być takim ambasadorem uspokojenia, rozmowy o literaturze, padło na Stanisława Lema.
Podczas spotkań, które odbędą się we Wrocławiu, Lwowie, Londynie, Barcelonie i San Sebastian, dyskutować będą badacze twórczości Lema z całego świata.
Teatr
Teatr ukraiński będzie również reprezentowany podczas ESK Wrocław 2016, m.in. na takich festiwalach jak „VoicEncounters” oraz „Eastern Line. Prezentacje teatralne”.
– W kwietniu podczas projektu „VoicEncounters” w ramach cyklu „My Voice is My Country” będziemy gościć Natalię Połowynkę oraz Marianę Sadowską, związanymi ze Lwowem. Osoby te są związane z taką domeną muzyczności w teatrze, teatru z ducha muzyki, ale tym razem wystąpią z koncertami indywidualnymi – powiedział Jarosław Fret, kurator ds. teatru Europejskiej Stolicy Kultury, dyrektor Instytutu im. Jerzego Grotowskiego. – Na jesień w ramach prezentacji teatralnych „Eastern Line” będziemy prezentować teatry Europy Środkowo-Wschodniej. Lwów będzie reprezentować Teatr im. Łesia Kurbasa.
– Chcemy gościć Lwów, wskazywać go jako naszego partnera. To było bardzo ważne w składaniu aplikacji do Europejskiej Stolicy Kultury i to jest ważne w momencie, kiedy już otrzymaliśmy ten status – podsumował Jarosław Fret.
Kino ukraińskie
Chociaż produkcja ukraińskich filmów nie jest duża, to ostatnio coraz więcej ich jest prezentowanych podczas światowych festiwali. Zostaną zaprezentowane zarówno pełnoformatowe produkcje kinowe, jak również filmy dokumentalne i kino artystyczne.
– Zobaczymy m.in. najbardziej utytułowany ukraiński film „Plemię” w reżyserii Mirosława Słaboszpyckiego, pierwszy krymskotatarski film „Chajtarma”, film Olega Siencowa „Hamer”, produkcję ukraińskiej spółki filmowej „Babilon 13” – powiedział Roman Gutek, kurator ds. filmu ESK Wrocław 2016.
„Przebudzenie”
Podczas otwarcia zaprezentowano widowisko „Przebudzenie”, przygotowane przez brytyjskiego artystę i kuratora ds. performance ESK 2016 Chrisa Baldwina. Cztery pochody symbolizujące Cztery Duchy Wrocławia przyszły z różnych części miasta do Rynku, opowiadając historię stolicy Dolnego Śląska. W całym widowisku wzięło udział ponad 100 tys. osób.
W ceremonii otwarcia Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 wzięli udział Andrij Sadowyj, mer Lwowa, Andrij Deszczycia, ambasador Ukrainy w Polsce, Ołeh Mandiuk, konsul generalny Ukrainy w Krakowie.
Idea Europejskiej Stolicy Kultury zrodziła się 13 maja 1985 roku podczas spotkania Rady Europejskiej Ministrów Kultury. Przedstawiła ją grecka minister kultury Melina Mercouri. Od 2005 roku Europejską Stolicą Kultury są co roku dwa miasta, jedno ze starej Unii, drugie – z państw nowoprzyjętych.
Eugeniusz Sało
