Niezłomny
W sierpniu 1939 r. Witold Pilecki został ponownie zmobilizowany. Walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca plutonu w szwadronie kawalerii 19 Dywizji Piechoty Armii Prusy, a następnie w 41 Dywizji Piechoty na przedmościu rumuńskim. Pod jego dowództwem ułani zniszczyli 7 niemieckich czołgów i 2 nieuzbrojone samoloty. Ostatnie walki jego oddział prowadził jako jednostka partyzancka. Pilecki rozwiązał pluton 17 października 1939 r. i przeszedł do konspiracji.
Po zakończeniu kampanii wrześniowej przedostał się do Warszawy i został jednym z organizatorów powołanej 9 listopada 1939 r. konspiracyjnej organizacji Tajnej Armii Polskiej pod dowództwem majora Jana Włodarkiewicza.
W 1940 r. Pilecki przedstawił przełożonym plan przedostania się do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz w celu zebrania od wewnątrz informacji wywiadowczych na temat jego funkcjonowania i zorganizowania tam ruchu oporu. Przejmuje dokumenty Tomasza Serafińskiego, żołnierza uważanego za zmarłego. Dał się aresztować podczas łapanki 19 września 1940 r. Do obozu trafił w nocy z 21 na 22 września wraz z tzw. drugim transportem warszawskim.
Jako więzień nr 4859 był głównym organizatorem konspiracji w obozie. W zorganizowanej przez Pileckiego siatce ZOW (Związek Organizacji Wojskowej) byli m.in.: Stanisław Dubois, Xawery Dunikowski i Bronisław Czech.
Witold Pilecki opracowywał pierwsze sprawozdania o ludobójstwie w Auschwitz przesyłane przez pralnicze komando do dowództwa w Warszawie i przez komórkę „Anna” w Szwecji dalej na Zachód. Meldunki o sytuacji w obozie przekazywane były także do głównej kwatery AK za pomocą uciekinierów z obozu. 20 czerwca 1942 r. dokonano najbardziej spektakularnej ucieczki w historii Auschwitz. Byli to uczestnicy ZOW Pileckiego. Trzech więźniów uciekło w przebraniu SS-manów, kradnąc samochód marki Steyer 220 należący do komendanta obozu Rudolfa Hessa.
Za działalność konspiracyjną Pilecki jeszcze jako więzień obozu, w listopadzie 1941 r. został awansowany przez gen. Stefana Grota-Roweckiego do stopnia porucznika.
W kwietniu 1943 r., wraz z dwoma współwięźniami, Pilecki zdołał uciec z obozu. Przez Tyniec, okolice Wieliczki i Bochnię, przedostali się do Nowego Wiśnicza, gdzie spotkał prawdziwego Tomasza Serafińskiego. 11 listopada 1943 r. został awansowany do stopnia rotmistrza.
Brał udział w powstaniu warszawskim. Początkowo walczył jako zwykły strzelec w kompanii „Warszawianka”, później dowodził jednym z oddziałów grupy „Chrobry II”, w tzw. Reducie Witolda (dawna siedziba redakcji „Rzeczypospolitej”). Placówki bronił przez całe powstanie i opuścił ją dopiero po upadku powstania z… 7 żołnierzami. W latach 1944-1945 przebywał w niewoli niemieckiej w stalagu 344 Lamsdorf (pol. – Łambinowice), oflagu VII A w Murnau. Po wyzwoleniu stalagu walczył w 2 Korpusie Polskim we Włoszech, w październiku 1945 r., na osobisty rozkaz gen. Władysława Andersa wrócił do Polski, by prowadzić działalność wywiadowczą.
Jesienią 1945 r. rozpoczął zbieranie informacji wywiadowczych o sytuacji w Polsce, w tym o żołnierzach AK i 2 Korpusu, którzy byli więzieni w obozach NKWD i deportowani na Syberię. Przekazał na Zachód informacje o warunkach na jakich miała stacjonować Armia Czerwona na terenach Polski. Nie zareagował na rozkaz Andersa o opuszczeniu Polski, w związku z zagrożeniem aresztowaniem.
8 maja 1947 r. został aresztowany. Był torturowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. W trakcie ostatniego, jak się później okazało, spotkania z żoną wyznał: „Oświęcim to była igraszka”. Został oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji. 15 maja 1948 r. Rotmistrza skazano na karę śmierci i wkrótce dokonano egzekucji. Wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim na Rakowieckiej, poprzez strzał w tył głowy. Wykonawcą wyroku był Piotr Śmietański, zwany „Katem z Mokotowa”.
Witold Pilecki pozostawił żonę, córkę i syna. Jego miejsce pochówku jest nieznane.,Grabarze z UB zakopali zwłoki prawdopodobnie na wysypisku śmieci lub w Kwaterze na Łączce, gdzie potajemnie chowano ofiary UB by pamięć o nich w Polsce zginęła. Ale pamięć przetrwała w rodzinie Rotmistrza i wśród jego kolegów. Walczyli o jego rehabilitację.
W 1990 r. prokuratorzy z Naczelnej Prokuratury Wojskowej podjęli rewizję procesu grupy rotmistrza Pileckiego. Pierwotnie wniosek przewidywał rehabilitację, jednak Tadeusz Płużański wywalczył anulowanie wyroków. Unieważnienie wyroku w sprawie Witolda Pileckiego nastąpiło 1 października r.
W 1995 r. Witold Pilecki został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 r. prezydent Polski Lech Kaczyński przyznał mu pośmiertnie Order Orła Białego.
Krzysztof Szymański
Tekst ukazał się w nr 20 (144), 28 października – 17 listopada, 2011
Obejrzyj film:
Rotmistrz Witold Pilecki – ochotnik do Auschwitz
Posłuchaj:
Zayazd – Ballada o rotmistrzu Pileckim / L. Makowiecki / Rakoczyfilm
