Dobiega końca kolejny etap odbudowy Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologicznego na górze Pop Iwan w Czarnohorze. Wkrótce ma być gotowa główna część budynku, w której powstanie studenckie centrum badawcze. Rozmawiano o tym w Tatarowie w obwodzie iwanofrankiwskim podczas spotkania ekspertów ws. odbudowy Białego Słonia.
W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych, samorządów lokalnych, instytucji projektowych obu krajów oraz architekci i wykonawcy prac budowlanych. Podczas obrad również podsumowano miniony rok.
W zeszłym roku w obserwatorium między innymi wstawiono okna, otynkowano i ocieplono ściany oraz dodatkowo zabezpieczono dach. Wartość wykonanych robót to ponad 4,5 miliona hrywien, czyli ponad 635 tysięcy złotych. – Postęp prac przeprowadzonych wewnątrz pozwala teraz zająć się zewnętrznym wyglądem i zabezpieczeniem budynku. Najważniejszym dla budowy jest pozbycie się wilgoci i na tym etapie udało się to zrealizować – podkreślił Ihor Cependa, rektor Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku.
W ramach spotkania szczegółowo omówiony został plan prac przewidzianych na rok 2020. Kluczowe będzie wykonanie prac instalacyjnych: podłączenie wody, energii i ogrzewania w głównej części gmachu Białego Słonia. – Jest szansa, że w tym wyjątkowo trudnym okresie 2021 roku uda się zakończyć odbudowę głównego korpusu. Czyli tego korpusu, gdzie planujemy latem odbywać prace naukowe, a zimą uruchomić polsko-ukraińską szkołę ratownictwa górskiego – podsumował Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW.
Po odnowieniu Biały Słoń ma pełnić pierwotną funkcję jako obserwatorium. Będzie to też centrum badawcze dla naukowców oraz baza dla praktyk studenckich. Nadal siedzibę na górze Pop Iwan będzie miała Stacja Ratownictwa Górskiego, która już od czterech lat funkcjonuje w odbudowanej części Obserwatorium. Teraz jest to 16 ratowników, którzy na wysokości ponad 2000 metrów na co dzień dbają o bezpieczeństwo turystów. – W tym sezonie pomagaliśmy turystom z objawami hipotermii. Mniej było ludzi, którzy gubili się w górach. To dlatego, że zamontowaliśmy 12 dużych słupów orientacyjnych i kilka mniejszych na trasie prowadzącej ze wsi Szybenne. Co 30 metrów jest słup, który w warunkach ograniczonej widoczności pomaga wspinającym się turystom – powiedział Taras Brynda, kierownik specjalnej grupy poszukiwawczo-ratowniczej MSN Ukrainy w obwodzie iwanofrankiwskim.
Podczas spotkania rektor uniwersytetu Ihor Cependa i dyrektor SEW Jan Malicki opowiedzieli również o budowie Międzynarodowego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej Polski i Ukrainy w Mikuliczynie. Będzie to miejsce spotkań młodych ludzi z obu krajów, w którym powstanie biblioteka, sala komputerowa, mediateka i największa w obwodzie iwanofrankiwskim sala konferencyjna, w której zmieści się nawet 400 osób.
– Planujemy wyposażyć ten wielki budynek w najnowocześniejszy sprzęt IT i stworzyć tam HUB komputerowy. Chcemy stworzyć warunki do symulacji komputerowych, prowadzenia szkoleń, przede wszystkim dla młodych liderów – powiedział dyrektor Studium Europy Wschodniej UW.
Początkowo zakończenie budowy obiektu było planowane w 2020 roku, jednak z powodu pandemii projekt został przedłużony na rok. – Rząd Ukrainy podjął decyzję o dofinansowaniu obiektu na 2021 rok. To 70 milionów hrywien (10 milionów złotych), które pozwalają skończyć prace budowlane. Natomiast liczymy na naszych partnerów polskich w realizacji tego projektu w części IT, która pozwoliłaby faktycznie do końca 2022 roku oddać obiekt do całkowitego użytkowania – dodał rektor Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku.
Budowa Centrum jest finansowana przez Ukrainę i Polskę. Koszt inwestycji to prawie 190 milionów hrywien, czyli równowartość ponad 26 milionów złotych.
Karina Wysoczańska
