Miasto Kałusz uważane jest za jedno z przemysłowych centrów regionu. Okazuje się jednak, że może być interesujące również dla turystów. Na razie aktywność turystyczna w mieście jest na zerowym poziomie. Dlatego też krajoznawcy i historycy opracowali mapę turystyczną i opisali najważniejsze ciekawostki turystyczne.
– Wspólnie z Jurijem Onyśkiem i dyrektorem centrum muzealno-wystawienniczego Kałusza Ulianą Panio opracowaliśmy kilka tras turystycznych, które prezentowałyby historię tej ziemi, – mówi pracownik kałuskiego muzeum Bogdan Janiewicz. – Mamy trasy „Stare miasto”, „Kałuskie świątynie i nekropolie”, „Przemysł w Kałuszu” i „Osiedla pierwotne i pieczary”. Są przygotowane dla turystów przyjeżdżających do miasta.
Czytelnikom Kuriera Bogdan Janiewicz zaprezentował trasę spacerową po starym mieście. Spacer można rozpocząć przy siedzibie administracji rejonowej. Ma tu stanąć plansza z opisem zabytków historycznych z centralnej części miasta. Przemieszczając się pod Muzeum Ziemi Kałuskiej, trafimy do miejsca, które powstało w latach 30. XX wieku, jako centrum kultury żydowskiej. W czasach ZSRR mieściła się tu prokuratura, miejski wydział partii i biblioteka. Później umieszczono tu siedziby centrum twórczości dzieci, lokalną telewizję i wydział kultury. W 1997 roku otwarto tu muzeum historyczno-krajoznawcze. Siedziba dawnej drukarni z XIX wieku – to kolejny zabytek. Dom należał do przedsiębiorcy Mychajła Kołomyjca, mieściła się w nim restauracja, hotel i kasyno. Pod koniec lat dwudziestych Kołomyjec sprzedał go i wyemigrował do USA. Potem umieszczono tu drukarnię, od dawna pozostaje nieczynna. Na skraju skweru im. Siczyńskiego widnieją fundamenty dawnego powiatowego starostwa. Możliwe, że zachowały się piwnice, które z czasem uda się wyeksponować.
Kolejny obiekt – siedziba Poczty Polskiej. Przed jej powstaniem na tym miejscu był drewniany dworek, gdzie popasał Jan III Sobieski w czasie polowań. Dziś w tym lokalu mieści się siedziba Służby Bezpieczeństwa Ukrainy. Gmach rady miejskiej, wybudowany na początku XX wieku nigdy nie zmieniał swego przeznaczenia. Interesującą historię ma budynek przy ul. Franki, wybudowany pod koniec XVIII wieku. Przed wojną mieścił się tu posterunek policji. Po drodze można zobaczyć pomnik Szewczenki, salę koncertową z połowy XIX wieku, XIX-wieczny ratusz i Dom Ludowy.
Na szczególną uwagę zasługuje kościół św. Walentego z plebanią. XIX wieczna plebania jest w tej chwili zniszczona. Wspólnie z przedstawicielami społeczności polskiej w Kałuszu Janiewicz chce stworzyć tu niewielkie centrum kulturalne lub muzeum Polaków w Kałuszu. W mieście mieszka wielu Polaków, a kultura polska wpłynęła na życie miasta, jego historię i współczesność. Bogdan Janiewicz poszukuje obecnie informacji o pochówkach Polaków, Węgrów, Austriaków, Niemców, Żydów na terenie kałuskiego powiatu, systematyzuje informacje od ludzi. Planuje uporządkowanie pochówków, bo pamięć jego zdaniem nie ma narodowości.
Sabina Różycka
Tekst ukazał się w nr 11 (183) 14–27 czerwca 2013
