„Euroregion Karpaty. Regionalna platforma integracji: Ukraina – Unia Europejska” taki był temat drugiej roboczej sesji grupy Rozwoju Regionalnego i Polityki Jedności Narodowego Konwentu Ukrainy wobec UE przygotowanej w obwodowej administracji Iwano-Frankiwska.
Ukraińscy ministerialni urzędnicy, przedstawiciele placówek dyplomatycznych, samorządowcy, reprezentanci organizacji pozarządowych oraz ukraińscy i zagraniczni eksperci oceniali współpracę Ukraina-UE „Euroregion Karpaty”. Omawiano perspektywy rozwoju regionu i scenariusze dalszej współpracy: „Karpacki horyzont”, wspólne międzypaństwowe programy współpracy transgranicznej, doświadczenia „Przestrzeni Alpejskiej” i potencjał uczelni jako centrów stworzenia sieci społecznej, przygotowującej fachowców z dziedziny rozwoju regionalnego.
– Znaczącą rolę we wprowadzaniu Ukrainy do UE mają górskie województwa Ukrainy, wchodzące w skład euroregionu karpackiego, obejmującego przygraniczne tereny Słowacji, Polski, Rumunii i Węgier, a po stronie ukraińskiej obwód zakarpacki, czerniowiecki, iwano-frankiwski i lwowski – mówi Igor Zwarycz, wiceprzewodniczący Iwanofrankiwskiej Administracji Obwodowej. – Nasze województwo ma duże doświadczenie współpracy w takich dziedzinach, jak medycyna, transport, oświata, ochrona przyrody. Wiele projektów prowadzonych jest na Uniwersytecie Przykarpackim im. Wasyla Stefanyka.
Na uczelni realizowany jest projekt odnowienia obserwatorium astronomicznego na górze Pop Iwan. Zainteresowani są nie tylko Polacy, ale też Węgrzy Czesi i Słowacy. Rektor uczelni Ihor Cependa określa, że jest to projekt nr1. Obejmuje działania historyczne, ekologiczne, meteorologiczne, sejsmologiczne i geograficzne. Eksperci podkreślają: dopóki na Ukrainie nie będzie jednolitego „wewnętrznego” regionu karpackiego, nie ma mowy o równoprawnym partnerstwie międzynarodowym. Potrzebna jest tu bardziej aktywna współpraca pomiędzy czterema „górskimi” województwami. Powinny je połączyć wspólne idee, wspólna strategia i dopiero wtedy można liczyć na wsparcie realizacji inicjatyw UE i rozszerzenia możliwości.
Postulowano apel do władz centralnych Ukrainy o wsparcie stałego programu rozwoju Karpat. Projekt Unii Europejskiej obejmujący 20 mln euro zostanie podzielony pomiędzy regiony, które najaktywniej rozwijają współpracę międzynarodową w ramach euroregionu. Konieczne jest rozwiązanie podstawowych problemów w turystyce, transporcie, ochronie i rozwoju Karpat. Dla przykładu: rozwój turystyki odbywa się obecnie na zasadzie konkurencji pomiędzy województwami, tymczasem potrzebna jest tu jednolita polityka rozwoju turystyki dla całego regionu.
Eurointegracja ma zainteresować nie tylko władze i organizacje państwowe, ale też społeczne i pozarządowe instytucje. Pomysły omawiane na konferencji mają stać się zalążkiem zmian prawnych w kwestii współpracy pomiędzy Ukrainą i UE.
– Gubernator województwa iwano-frankiwskiego zaproponował wspólne oświadczenie uczestników sesji do prezydenta Ukrainy, najwyższych władz i instytucji w sprawie rozwoju transeuropejskiego, potencjału tranzytowego Ukrainy – dodał Igor Zwarycz.
Podobne spotkania odbędą się w innych ukraińskich województwach.
Sabina Różycka
