Trzeba było się spieszyć, bo wiadomość o kapitulacji mającej obowiązywać od godziny 23:01 dnia 8 maja poszła już w świat. Ta sytuacja sprawiła, że los dał generałowi de Gaulle ostatnią szansę. Dziarsko ruszyły przygotowania, bo czas naglił. Tym razem to Związek Radziecki grał rolę gospodarza. W dzielnicy Berlina Karlshorst znaleziono niezniszczone kasyno oficerskie szkoły saperów, gdzie postanowiono urządzić uroczystość. Na lotnisku Tempelhof wylądował samolot brytyjski, wiozący delegację niemiecką.
Tym razem sama najwyższa generalicja na czele z feldmarszałkiem Keitlem z Wojsk Lądowych. Jako reprezentant Kriegsmarine znalazł się nasz znajomy – admirał von Friedeburg, a Luftwaffe, generał lotnictwa Hans-Jürgen Stumpff. Dowództwo radzieckie reprezentował marszałek Gieorgij Żukow. Brytyjskie – generał lotnictwa Arthur Tedder. Amerykańskie – dowódca amerykańskiego lotnictwa strategicznego generał Carl Spaatz. Przygotowane do podpisania dokumenty zawierały jednak te same, co uprzednio warunki kapitulacji i całe to wydarzenie miało tylko i wyłącznie charakter prestiżowy.
Zamieszanie wywołane przez francuskiego generała
Późnym wieczorem 8 maja 1945 wszystko było już przygotowane, gdy nagle do organizatorów imprezy zgłosił się francuski generał, przysłany przez dowódcę Wolnych Francuzów – generała de Gaulle. Był to dowódca 1 Armii Francuskiej – generał Jean de Lattre de Tassigny. Twierdził, że jemu i jego zwierzchnikowi generałowi de Gaulle wydaje się niezrozumiałe, dlaczego na uroczystości podpisania niemieckiej kapitulacji nie ma przedstawicieli Francji. Wobec tego generał domagał się, by został oficjalnie przyjęty do grupy zwycięzców mających tę kapitulację podpisać.
Zrobiło się niezłe zamieszanie. Słyszący to feldmarszałek Keitel zasugerował uszczypliwie, że generałowi powinni pozwolić na reprezentację obu stron. Zwycięskiej i zwyciężonej, jako że zanim znalazł się w szeregach Wolnych Francuzów, służył w wojskach Vichy, sojuszników III Rzeszy.
Godziny mijały, a nieustępliwy Francuz ani myślał przerwać swojego protestu. Wreszcie wydobył pistolet i oświadczył, że jeśli nie zostanie przyjęty, natychmiast się zastrzeli. Wtedy Brytyjczycy zaczęli się zgadzać na jego obecność i nieustępliwi pozostali już tylko Amerykanie i Rosjanie. Ale zbliżała się godzina 23:01! Początek kapitulacji, którą natychmiast trzeba było podpisać!
To spowodowało, że na Francuza zgodzili się wreszcie i Rosjanie, i Amerykanie. Jeszcze tylko trzeba było na gwałt znaleźć gdzieś francuską flagę. Jeszcze trochę przerobić tekst kapitulacji. Ostatecznie podpisy złożono tuż przed godziną 22:43, czyli jeszcze przed wejściem kapitulacji w życie, ale pozostał nieprzyjemny zgrzyt.
Dlaczego w Moskwie obchodzi się Dzień Zwycięstwa 9 maja
Rosjanie prowadzili wojnę używając czasu moskiewskiego. Prawdę mówiąc, musieli tak robić, bo inaczej ciągłe przeliczanie czasu doprowadziłoby do niesłychanego bałaganu. No, więc w Niemczech była godzina 22:43 dnia 8 maja, ale w Moskwie była to godzina 0:43! I to w dodatku 9 maja!!!
Tak niestety już zostało. To był powód, dla którego cały Zachód obchodził rocznicę zakończenia wojny 8 maja, a tylko Związek Radziecki i jego satelici 9 maja. Uległa też zmianie nazwa pierwszej niemieckiej kapitulacji, którą na siłę nazwano „wstępnym protokołem kapitulacyjnym”. To nie był koniec zmian. Dzięki nieustępliwej postawie generała de Lattre de Tassigny, Francja uzyskała status czwartego zwycięskiego mocarstwa! To w konsekwencji dało Francji francuską strefę okupacyjną Niemiec i stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Francja uzyskała więc niesłychany wzrost znaczenia, którego wcześniej nikt nawet nie planował. Pamiętajmy więc, że to generał Jean de Lattre de Tassigny uczynił z Francji mocarstwo.
Szymon Kazimierski
Tekst ukazał się w nr 9 (157) 15–28 maja 2012
