„Jest to dobry przykład współpracy naukowej i kulturalnej” – mówiła we wrześniu na otwarciu cyklu otwartych wykładów polonistycznych Eliza Dzwonkiewicz, konsul generalny RP we Lwowie, która objęła honorowy patronat nad wydarzeniem. Od tamtego czasu w wirtualnej przestrzeni Uniwersytetu im. Stefanyka w Iwano-Frankiwsku w spotkaniach wzięło udział ponad 200 osób z ośrodków akademickich, szkół i placówek edukacyjnych we Lwowie, w Łucku, Kijowie, Żytomierzu, Mikołajowie, Drohobyczu, Czerniowach, Tarnopolu, Chmielnickim, Kamieńcu Podolskim, Charkowie, Dnieprze, Odessie, Słowiańsku i in.
Cykl wykładów Dookoła języka i literatury powstał z myślą o studentach polonistyki Uniwersytetu Przykarpackiego we współpracy Uniwersytetem Warszawskim w ramach programu promocji języka polskiego Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. – Zależało nam na stworzeniu przestrzeni dyskusji i spotkania – mówi Samanta Busiło, koordynator projektu z ramienia Uniwersytetu w Iwano-Frankiwsku, która pozwoli poznać współczesne tendencje badawcze, zapoczątkuje przyszłą współpracę naukową. W dobie dostępu do licznych zasobów elektronicznych możliwość rozmowy z wybitnymi językoznawcami, autorami znanych publikacji naukowych, takimi jak prof. Stanisław Dubisz czy prof. Anna Cegieła dla studentów jest bezcenna. Wykłady miały mieć charakter on-line, ale w sytuacji pracy zdalnej zaprosiliśmy do projektu wszystkich miłośników polszczyzny i otworzyliśmy się na całą Ukrainę, a nawet świat.
Program obejmował dziewięć wykładów dla polonistów ukraińskich: trzy z literatury, trzy z językoznawstwa i trzy związane z glottodydaktyką. Tematyka była różnorodna – od historii ostatniego króla Polski, poprzez stan współczesnej polszczyzny, po zagadnienia związane z nauczaniem języka polskiego jako obcego. W roku jubileuszowym nie mogło zabraknąć postaci Cypriana Norwida. Ostatni wykład, który odbył się w czerwcu, poświęcony był specyfice nauczania języka polskiego dzieci na Ukrainie. Wyniki swoich badań przeprowadzonych w szkołach w Stanach Zjednoczonych i na Ukrainie przedstawiła dr Beata Katarzyna Jędryka, adiunkt w Instytucie Polonistyki Stosowanej, autorka wielu cennych podręczników do języka polskiego, pełniąca funkcję kierownik projektu cyklu wykładów z ramienia Uniwersytetu Warszawskiego.
– Współpraca z UP jest już przetestowana, to jest ważne. My jesteśmy uczciwymi partnerami, dzielimy się pracą, obowiązkami i sukcesami, a że tu jest polonistyka, jedna z lepszych polonistyk na Ukrainie, to jest ważne, bo jednak język polski w innych krajach jest językiem pobocznym, jest przyklejany do slawistyk, tutaj natomiast polonistyka jest niejako samodzielnym organem – mówi Beata Jędryka.
Polonistyka na Uniwersytecie w Iwano-Frankiwsku istnieje od 1993 roku, gdy studentom zaoferowano możliwość nauki języka polskiego i czeskiego w ramach slawistyki z inicjatywy dziekana wydziału filologii, prof. Mykoły Łesiuka, który od początku dbał o współpracę z polskimi uczelniami. – Zapraszaliśmy wykładowców z Warszawy, Rzeszowa, Olsztyna, Gdańska. Do dziś wspominamy wizyty prof. Jerzego Bralczyka, który prowadził pierwsze konkursy ortograficzne, obecnie organizowane we współpracy z Akademią Humanistyczną w Gorzowie Wielkopolskim – wspomina Mykoła Łesiuk, kierownik katedry języków słowiańskich Uniwersytetu Przykarpackiego.
Dziś polonistyka angażuje się w programy promocji języka polskiego, oferuje warsztaty metodyczne dla nauczycieli, korzystając ze wsparcia rządu polskiego we współpracy z Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego. – Wykłady, seminaria i warsztaty – organizowane na najwyższym poziomie – dają nam zawsze wiedzę i umiejętności, które możemy wykorzystać w naszej pracy zawodowej. Wybieramy po nich nowe podręczniki, dzieci uczą się według najnowszych metod i podejść. Te spotkania stymulują nas, inspirują do rozwoju, a także dają możliwość na podwyższenie kwalifikacji zawodowych na ścieżce awansu zawodowego – mówi Ulana Nebor, nauczycielka języka polskiego w Liceum nr 23 w Iwano-Frankiwsku, d. Stanisławowie, uczestniczka programu.
Wykłady prezentowane w ramach cyklu będą dostępne w Internecie. – Mogą być w przyszłości wykorzystywane przez studentów jako powtórka przed egzaminami. Jest to wiedza powszechnie dostępna – mówi dr Beata Katarzyna Jędryka. – Chodzi nam o to, żeby wykorzystywać nasz dorobek, którym się zajmujemy na co dzień, wykorzystywać wiedzę o Polsce, polszczyźnie i polskiej kulturze. Ponadto już we wrześniu zostanie opublikowany tom zbierający artykuły autorstwa polonistów polskich i ukraińskich, będący owocem spotkań polonistycznych.
– Nauka języka polskiego – jak mówi Samanta Busiło – staje się w Iwano-Frankiwsku coraz bardziej popularna. Prawdziwy renesans przeżywają tzw. polskie klasy w szkole średniej nr 3, gdzie dzieci uczą się po polsku w najmłodszych klasach. Miasto to ma długie tradycje wielojęzyczności, a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej było jedną z przyczyn zainteresowania edukacją polonistyczną. – Dlatego polonistyka PNU stara się sprostać wyzwaniom czasu, czego świadectwem jest projekt Dziewięć wykładów dla polonistów. Organizatorzy wspólnie myślą już o kolejnej jego edycji.
Wołodymyr Harmatiuk
Tekst ukazał się w nr 17 (381), 17–30 września 2021
