Dobrze jest dziękować Panu
I opiewać imię twe, o Najwyższy,
Obwieszczać z rana łaskę twoją.
A w nocy wierność twoją,
Na lutni o dziesięciu strunach
I na harfie przy dźwięku cytry.
Księga Psalmów /Ps 92,2-5/
Dziękczynienie za dobrotliwe rządy Boże
Bukowińskie Kolędowania są społeczną inicjatywą drugiego pokolenia górali czadeckich, urodzonych w regionie lubuskim. Pomysł nawiązuje do tradycji obchodzenia świąt Bożego Narodzenia przez Bukowińczyków. Tak, jak niegdyś w okresie bożonarodzeniowym górale czadeccy, żyjąc na Bukowinie, odwiedzali swoich bliskich z kolędą na ustach, tak i dzisiaj chcą wędrować z kolędowaniem do Bukowińczyków, rozproszonych po ziemi lubuskiej, Dolnym Śląsku i ziemi pilskiej.
Mimo że wiele lat już minęło od repatriacji Polaków, żyjących na Bukowinie, to jak dawniej tradycje wciąż żyją dzięki rodzinnej więzi, przyjaźni i wierze. Tradycja rodziny – takiej prawdziwej, normalnej, trzymającej się razem, ale jednocześnie otwartej dla innych, jest wielką siłą górali czadeckich.
Pomysłodawcą i głównym propagatorem Bukowińskiego Kolędowania jest Mirosław Delost (nauczyciel historii, potomek Bukowińczyków, mieszkaniec Żagania) przy wsparciu ks. Michała Zielonki – będącego od 21 lat kapelanem górali czadeckich, a od 8 lat proboszczem parafii p.w. Narodzenia NMP w Zawadzie. Idea Bukowińskiego Kolędowania ma na celu integrację środowiska polskich Bukowińczyków oraz pielęgnację i zaszczepienie tradycji kolędowania wśród kolejnych młodych pokoleń.
Każde z Bukowińskich Kolędowań składa się z dwóch części: mszy świętej i wspólnego kolędowania. W liturgii aktywnie uczestniczą zespoły bukowińskie, składając na ołtarzu dary, śpiewając psalmy, czytają Pismo Święte oraz modlitwę wiernych, a całość uświetniając muzyką zgromadzonych góralskich kapel. Wspólne kolędowanie natomiast rozpoczyna się dzieleniem opłatkiem, wprawdzie bez miodu i czosnku, jak to dawniej na Bukowinie bywało, ale przecież szczerze i serdecznie. Potem zespoły śpiewają kolędy bukowińskie, w większości już zapomniane, oraz te bardziej popularne zazwyczaj razem ze wszystkimi zebranymi. Do tego spotkania, wzruszenia, rozmowy…
A teraz trochę historii…
I Bukowińskie Kolędowanie odbyło się 27 stycznia 2006 roku w Żaganiu i upamiętniało sześćdziesiątą rocznicę przybycia pierwszych rodzin górali czadeckich z Bukowiny na ziemię żagańską. Podczas mszy świętej w kościele p.w. Nawiedzenia NMP w Żaganiu odsłonięto tablicę pamiątkową, po czym udano się do Żagańskiego Pałacu, gdzie dalej kolędowano. Były występy zespołów i nieśmiałe próby wspólnego śpiewu. Zapadła też wtedy decyzja o ponowieniu kolędowania za rok. I tak wspólnie podjęto decyzję o kolędowaniu, może nie jak to na wsi bywało od domu do domu, bo i zespołów dużo, i ludzi mrowie – ale od parafii do parafii… Padła też propozycja, by sąsiedzi parafianie kolędowali razem z Góralami…
II Bukowińskie Kolędowanie zorganizowane zostało w Gozdnicy i przebiegało pod hasłem „Po kolędzie u księdza Marka”. Mszę świętą odprawiono w kościele parafialnym pw. Świętego Wawrzyńca w Gozdnicy, po czym odbyło się „Wspólne Kolędowanie” w gozdnickim Domu Kultury.
III Bukowińskie Kolędowanie pod hasłem „Kolędowanie rodzin” zorganizowano w niedzielę 6 stycznia 2008 r., w Święto Objawienia Pańskiego w kościele parafialnym pw. Narodzenia NMP w Zawadzie koło Zielonej Góry.
Msza święta podczas uroczystości kościelnych koncelebrowana była pod przewodnictwem J.E. ks. bpa dra Adama Dyczkowskiego w intencji dziękczynnej za 60 lat pobytu górali czadeckich w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej oraz na ziemi dolnośląskiej i wielkopolskiej. We mszy aktywny udział wzięli Górale Czadeccy w strojach ludowych, a całość dopełnili muzyką zgromadzonych tu góralskich kapel pod kierunkiem Tadeusza Drozdka i Krzysztofa Buganika.
W dalszej części w trakcie spotkania przy watrze odśpiewano „Buki moje, Buki”, po czym podzielono się opłatkiem, złożono życzenia i udano się na wspólne kolędowanie do kościoła.
Zanim zaprezentowano góralskie zespoły w repertuarze kolędniczo-pastorałkowym, odbyła się promocja dwóch tomów cyklu książkowego pt. „Uroki Bukowiny” autorstwa pruszkowianina Wojciecha Krysińskiego, wydanych nakładem Żagańskiej Oficyny Wydawniczej DEKORGRAF.
III Bukowińskie Kolędowanie odbyło się pod honorowym patronatem Urzędu Marszałkowskiego województwa lubuskiego, starostwa powiatowego w Zielonej Górze, Gminy Zielona Góra oraz Zarządu Wojewódzkiego PSL województwa lubuskiego, z byłym marszałkiem Sejmu RP Józefem Zychem na czele. Wśród wielu licznie przybyłych gości samorządowych, lokalnych działaczy i organizatorów z Żagania i Zawady, kolejny raz w kolędowaniu uczestniczył starosta Powiatu Żagańskiego Jerzy Bielawski.
W III Bukowińskim Kolędowaniu uczestniczyły: Zespół Śpiewaczy „Niespodzianka” z Zawady, Zespół Pieśni i Tańca Górali Czadeckich „Pojana” z Piławy Dolnej, Chór „Echo Bukowiny” z Lubania, Zespół Górali Czadeckich „Jodełki” z Żagania, Zespół Górali Czadeckich „Wichowianki” z Wichowa, Zespół Pieśni i Tańca Górali Czadeckich „Źródełko” z Wichowa, Zespół „Rosa” z Drągowiny, Kapela Rodzinna „Buganików” z Karczówki, Zespół „Serce Bukowiny” z Nowogrodu Bobrzańskiego, Zespół Górali Czadeckich „Dolina Nowego Sołońca” ze Złotnika, Zespół Rodzinny Rybczyńskich i Słupskich z Zawady oraz Zespół Cygański „Vanessa & Sorba” z Zawady. Niestety, w ostatnim momencie ze względu na trudne warunki drogowe oraz gołoledź Zespół Obrzędowy Górali Czadeckich „Jastrowiacy” z Jastrowia musiał odwołać swój przyjazd. Ogółem w zawadzkiej imprezie uczestniczyło ponad 500 osób, dla których nie zabrakło cieplej strawy, duchowego wsparcia i życzliwego słowa.
Kolejne Bukowińskie Kolędowanie już za rok.
Jan Sosnowski
Tekst ukazał się w nr 1 (53) 15 stycznia 2008
