Autor: Petro Hawryłyszyn

Ludność Stanisławowa w historycznej retrospektywie Kolegiata w Stanisławowie, austriacka pocztówka, XIX – XX w. Zdjęcie ze zbiorów autora
Historia

Ludność Stanisławowa w historycznej retrospektywie

Obecny Iwano-Frankiwsk, do 1962 r. – Stanisław, a przed wojną Stanisławów przemierzył interesującą i zarazem złożoną drogę w historii. Jego ludność stanowili Polacy, Żydzi, Ukraińcy, Ormianie i inni. W tej publikacji prześledzimy, jak miasto stało się przeważająco ukraińskie. Czas mija… mija wszystko: wydarzenia, radość i smutek, śmiech i łzy mijają z czasem, jak i ludzie […]

Niemcy w Stanisławowie Niemiecka szkoła, zbudowana z inicjatywy i wsparcia rodziny Zöcklerów. Obecne liceum nr 11
Historia

Niemcy w Stanisławowie

Niemcy Polakom i Ukraińcom kojarzą się z porządkiem i punktualnością, ale niewielu wie, że przez stulecia ten naród mieszkał obok nas w Galicji i od nich też czegoś nauczyliśmy się. Opowiemy Wam, drodzy Czytelnicy, o Niemcach i ich znaczeniu w życiu Stanisławowa i naszych terenów. Niemcy we Wschodniej Galicji pojawili się na zaproszenie książąt halickich. […]

Stara, dobra babcia Austria… Sejm Galicyjski we Lwowie, 1898 r.
Felieton

Stara, dobra babcia Austria…

Ponad stulecie temu monarchia Austro-Węgierska był drugim co do powierzchni i trzecim według liczby ludności krajem w Europie. Na jej terenie jest obecnie trzydzieści niepodległych państw. Koronę Habsburgów zniszczyła I wojna światowa, ale korzenie tego państwa dotychczas leżą u podstaw przestrzeni Centralnej i częściowo Wschodniej Europy. Przypomnę drogim Czytelnikom interesujące fakty z historii tego imperium […]

Rozważania o stosunkach polsko-ukraińskich Petlura i Piłsudski 5 września 1920 r. odbierają defiladę kadetów URL na peronie stanisławowskiego dworca
Artykuły, Felieton

Rozważania o stosunkach polsko-ukraińskich

Polacy i Ukraińcy – dwa narody, istniejące obok siebie przez stulecia. W ich stosunkach bywało różnie, ale jak świadczy historia, gdy walczą ze sobą, wygrywa trzeci. Spróbuję krótko prześledzić główne momenty stosunków polsko-ukraińskich w XX i na początku XXI wieku. Polska obecność na terenach współczesnej Ukrainy datuje się od XIV w., po przejęciu tych terenów […]

Pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej. Część 2 Jan Matejko, Rejtan – UpadekPolski (1866)
Historia

Pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej. Część 2

Przywódcę powstania Maksyma Żeleźniaka Rosjanie aresztowali i zesłali na Syberię. Jego głównego sprzymierzeńca Iwana Gontę przekazano Polakom, którzy żywcem obdarli go ze skóry i poćwiartowali. W kolejnych miesiącach wojska rosyjskie pod dowództwem Kreczetnikowa wspomogły wojska Branickiego przeciwko konfederatom. W październiku spowodowało to gniewną reakcję rządu Turcji. Rozżalona była złamaniem obietnicy Katarzyny II wyjścia jej wojsk […]

Karolina Lanckorońska i jej „Wspomnienia wojenne” Karolina Lanckorońska. Koniec lat 40. XX w.
Historia, UPAMIĘTNIENIA

Karolina Lanckorońska i jej „Wspomnienia wojenne”

8 lipca 1942 znalazła się w więzieniu we Lwowie. Tam przesłuchiwana przez komisarza SS Waltera Kutschmanna, opowiedziała o przebiegu śledztwa w Stanisławowie i na jego polecenie napisała 14-stronicowy raport, w którym m.in. ujawniła przyznanie się Krügera do zamordowania profesorów we Lwowie. Tekst ten dotarł do Heinricha Himmlera i to on zapewne był odpowiedzialny za umieszczenie […]

Elektryfikacja Stanisławowa Logo elektrowni miejskiej
Historia

Elektryfikacja Stanisławowa

Modernizacja jest niemożliwa bez elektryfikacji. Dobrze rozumiał to burmistrz Stanisławowa Wacław Chowaniec (1887-1985). W 1925 roku udało mu się przekonać wielonarodowościowy magistrat, że elektryfikacja powinna być jednym z głównych celów rozwoju miejskiej infrastruktury. W podziemiach rodzinnej kamienicy Chowańców (ob. centrum biurowe „Kijów” na deptaku) mieściła się drukarnia. Zasilana była z niewielkiej elektrowni prądu stałego. Stąd […]

Historia kolejnictwa w Galicji. Okres austriacki Dworzec kolejowy we Lwowie, koniec XIX w.
Historia

Historia kolejnictwa w Galicji. Okres austriacki

Galicja, zajmująca dogodne położenie geograficzne w Europie, przez dłuższy czas nie miała połączenia kolejowego z innymi metropoliami. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku wprowadzono na jej terenach połączenie kolejowe z Wiedniem. Od tej chwili rozpoczął się intensywny rozwój kolei żelaznych, który przyczynił się również do rozwoju innych branż gospodarki. Kolej w Galicji, podobnie jak człowiek, […]

Mannerheim Fińscy żołnierze w czasie wojny rosyjsko-fińskiej 1939-1940 r.
Historia

Mannerheim

Carl Gustaf Emil Mannerheim (1867–1951) w sondażu przeprowadzonym w Finlandii w 2004 roku, został uznany za największego działacza tego kraju w historii wszechczasów. Baron Mannerheim uważany jest za „ojca współczesnej Finlandii”. Polityk i wojskowy pochodzenia szwedzkiego, generał-lejtnant carskiej armii Rosji (1917), generał kawalerii armii Finlandii (1918), feldmarszałek (1933) i honorowy marszałek Finlandii (1942), Regent królestwa […]

Jaką była kobieta w Galicji Stanisławów w przededniu I wojny światowej (z archiwum autora)
Historia

Jaką była kobieta w Galicji

Często zastanawiamy się nad tym, jak miejsce kobiety we współczesnym świecie zmieniło się w porównaniu z niezbyt odległą przeszłością? Czy mamy świadomość tych ogromnych zmian? Nie nawołujemy do powrotu do dawnych czasów, ale trzeba mieć świadomość tych różnic. Może dawniej nie wszystko było najlepiej, ale były też rzeczy pozytywne. Otóż, zapraszamy Czytelników do przeczytania tego […]

X