Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II jest uczelnią kształcącą obecnie na dziewięciu wydziałach, w wielu dziedzinach wiedzy.
Powstanie tej uczelni wiąże się z rokiem odzyskania przez państwo polskie niepodległości. Podobnie jak odradzająca się Polska, także KUL musiał przezwyciężać różnorakie problemy. Oprócz kłopotów finansowych i lokalowych doskwierającą sprawą było zgromadzenie odpowiedniej kadry naukowej. Czterem istniejącym wówczas wydziałom przyszli z pomocą pracownicy naukowi kilku uniwersytetów, w tym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie – wielu z nich dołączyło do grona naukowców i dydaktyków KUL.
Jednym z takich profesorów był Roman Longchamps de Bérier, wybitny cywilista, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, członek Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz Trybunału Kompetencyjnego, autor dzieł naukowych do dziś należących do klasyki polskiej myśli prawniczej.
Swoje życie zawodowe związał on z dwoma ośrodkami uniwersyteckimi – Wydziałem Prawa i Umiejętności Politycznych UJK we Lwowie i Wydziałem Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL w Lublinie. We Lwowie przeszedł wszystkie szczeble kariery naukowej. W 1938 r. prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził jego wybór na funkcję rektora UJK na lata 1939/1940 i 1940/1941, jednak z powodu działań wojennych Longchamps de Bérier sprawował te obowiązki zaledwie przez kilka tygodni. Na Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL dojeżdżał ze Lwowa do Lublina w latach 1920-1939, co dwa tygodnie na dwa dni. Oprócz prowadzenia wykładów angażował się w prace administracyjne. W roku akademickim 1922/1923 pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa, zaś w latach 1920-1922 oraz 1923/24 był jego prodziekanem.
Za swą pracę naukową i działalność patriotyczną Roman Longchamps de Bérier był kilkakrotnie odznaczony, m.in. Krzyżem Obrony Lwowa za udział walkach o Lwów w latach 1918-1919, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za działalność w Komisji Kodyfikacyjnej RP i Legią Honorową za wkład w rozwój stosunków polsko-francuskich i pracę nad zagadnieniami prawa cywilnego porównawczego.
Roman Longchamps de Bérier zginął w nocy z 3 na 4 VII 1941 r. we Lwowie podczas akcji okupantów niemieckich wymierzonej przeciwko polskiej inteligencji. Wraz z nim zostali rozstrzelani jego trzej najstarsi synowie.
Z wielką radością przyjęliśmy wizytę dra Jana Longchamps de Bérier – jedynego z żyjących synów lwowsko-lubelskiego profesora. Gościliśmy go na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 24 X 2015 r. Miała ona trzy motywy: Jan Longchamps de Bérier chciał odwiedzić Uczelnię, z którą bez mała dwadzieścia lat związany był jego ojciec. Przyczynkiem do odwiedzin było także ukazanie się drugiego wydania książki poświęconej jego ojcu (Roman Longchamps de Bérier (1883-1941). Profesor lwowski i lubelski, red. A. Dębiński, M. Pyter, Lublin 2015). Był także trzeci motyw: przekazanie naszej Uczelni rodzinnego archiwum, należącego niegdyś do dawnego profesora KUL.
Spotkanie odbyło się w salonach rektorskich, gdzie dr Jan Longchamps de Bérier przekazał zasoby archiwalne swojego ojca. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują oryginały dyplomów, medale, odznaczenia i dokumenty zawodowe oraz rodzinne. Wiele pamiątek jest unikatowych, sygnowanych podpisami ówczesnych królów i cesarzy.
W słowie skierowanym do przybyłych na uroczystość gości dr Jan Longchamps de Bérier wyraził wdzięczność za przyjęcie przez KUL archiwum jego ojca. Uznał, że na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim drogi jego sercu zasób archiwalny znajdzie odpowiednie miejsce do przechowania, uporządkowania i opracowania.
Jako rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego wyrażam ogromną radość z otrzymanego daru oraz nadzieję, że pozyskany zasób archiwalny stanie się przyczynkiem do prowadzenia badań nad osobą i dorobkiem naukowym prof. Romana Longchamps de Bérier. Przekazanie archiwum rodzinnego stanowi także wyraz ogromnego zaufania, którym dr Jan Longchamps de Bérier obdarzył KUL.
Piękny gest syna naszego profesora prawa wpisuje się w ciąg dobroczynności, której w ostatnim czasie doświadczyliśmy w sposób szczególny od osób wspaniałomyślnych i życzliwych, przekazujących naszej Uczelni cenne pamiątki rodzinne, fundujących stypendia pracownikom i studentom czy ofiarujących wartościowe starodruki. Odbieramy to jako świadectwo uznania i szacunku dla KUL, jako pragnienie wspierania go i budowania jego znaczenia w świecie nauki. Społeczność Uniwersytetu, wdzięczna wszystkim swoim dobrodziejom, pamięta o nich – żyjących i zmarłych – w modlitwie zanoszonej do Najświętszego Serca Jezusa – patrona KUL podczas codziennej Mszy świętej.
ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński, rektor KUL
Tekst ukazał się w nr 23–24 (243–244) 18 grudnia 2015 – 14 stycznia 2016
