Jadwiga Zarugiewiczowa – jedna z tych matek, których losem było przeżycie śmierci dziecka. Jej syn, Konstanty Zarugiewicz, obrońca Lwowa, zginął pod Zadwórzem w sierpniu 1920 r. Ciała nigdy nie odnaleziono. Ona zaś – pięć lat po śmierci syna – wybrała do wiecznej chwały zwłoki bez odznaczeń, tylko z maciejówką. Zwłoki ochotnika.
2 listopada 2011 r. naprzeciwko Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie, na ścianie budynku Dowództwa Garnizonu Warszawa odsłonięto tablicę poświęconą Jadwidze Zarugiewiczowej – matce, która „nie miała możliwości modlitwy nad grobem swojego dziecka” – mówił gen. brygady Wiesław Grudziński.
Uroczystość rozpoczęła się zmianą warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Został odśpiewany hymn narodowy i wykonano pieśń reprezentacyjną Wojska Polskiego. W złożeniu wieńców przy Grobie Nieznanego Żołnierza i tablicy poświęconej Jadwidze Zarugiewiczowej wzięli udział: pierwsza dama Polski Anna Komorowska, minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert, wiceprezydent Warszawy Jacek Wojciechowicz, przedstawiciele oraz prezes Fundacji Ormiańskiej Koła Zainteresowanego Kulturą Ormiańską Marta Axentowicz-Bohosiewicz oraz członkowie rodziny Zarugiewiczów.
Odsłonięcia tablicy dokonała pierwsza dama Polski Anna Komorowska. Przemówienie okolicznościowe wygłosił sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa Andrzej Kunert. Mówiąc o Grobie Nieznanego Żołnierza, wspomniał słowa papieża Jana Pawła II: „Grób ten znajduje szczególne uzasadnienie (…). Przemawiał swoją śmiercią żołnierz, świadczył o prawach człowieka”. Sekretarz zacytował też wiersz Artura Oppmana pt. „Żołnierz nieznany”, który znalazł się na tablicy, obok not biograficznych Jadwigi Zarugiewiczowej i jej syna oraz herbów Lwowa i Warszawy – dwóch polskich miast, odznaczonych krzyżem Virtuti Militari. „Niech ta tablica będzie symbolem naszej czci dla wszystkich matek bezimiennych żołnierzy, którzy polegli w walkach o wolną i niepodległą Rzeczypospolitą” – powiedział. „W dniu dzisiejszym dokładamy jeszcze jedną cegiełkę do naszej historii” – podsumował gen. brygady Wiesław Grudziński. Pod tablicą złożono wieńce. Zapłonęły znicze. Uroczystość dobiegła końca.
Relację wideo z uroczystości można obejrzeć na stronie internetowej Fundacji Ormiańskiej KZKO:
Elżbieta Lewak
Tekst ukazał się w nr 21 (145), 18 – 28 listopada, 2011
