W dniach 28 listopada – 2 grudnia 2015 roku w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku realizowano projekt pt. „Forum Młodych Polaków”.
Do udziału w projekcie zaproszono młodzież polskiego pochodzenia z całej Ukrainy, która angażuje się w działalność miejscowych organizacji polskich. Na spotkanie do Iwano-Frankiwska (d. Stanisławowa) przybyła młodzież reprezentująca jedenaście organizacji, m.in. z Winnicy, Żytomierza, Tarnopola, Czortkowa, Drohobycza, Sądowej Wiszni, Jaworowa, Zdołbunowa, Chmielnickiego i Iwano-Frankiwska.
Idea Forum Młodych Polaków powinna złamać stereotypy nie tylko organizatorów, ale i tych, którzy nie wierzą w jego sens. Maria Osidacz, dyrektor CKPiDE, organizator I Forum Młodych Polaków na otwarciu powiedziała do uczestników następujące słowa: „Temat aktywności młodzieży polskiego pochodzenia na Ukrainie, to spawa dużej wagi. Młodzież jest przyszłością dla podtrzymywania i rozwoju polskiej kultury, tradycji i języka tu na ziemi naszych pradziadów – Polaków. Większość z nich urodziła się w Polsce, a historycznie tak się złożyło, że granice przesunięto, ale oni nadal zostali tutaj i tu też zostali pochowani. To oni przekazali nam swoją wiedzę, budowali postawy patriotyczne, uczyli języka i tradycji, uczyli nas też tolerancji i życia w zgodzie z sąsiadami. Teraz to my powinniśmy tworzyć i kultywować wszystkie te postawy, zarówno w sobie, jak i środowisku w którym działamy, a także w rodzinie – wychowując dzieci. Teraz my tworzymy historię i poprzez swoje polskie pochodzenie jesteśmy w pewnym stopniu reprezentantami Polski na Ukrainie. W dużej mierze to my powinniśmy budować dialog polsko-ukraiński i nie tylko. A to czy będziemy dobrymi przedstawicielami i czy będziemy prowadzić rozsądny dialog, zależy od inwestycji w swój rozwój. Poprzez Forum chcemy stworzyć stałą przestrzeń do poznania się i działania młodzieży polskiego pochodzenia, pogłębiać jej wiedzę, uczyć pracy w jednym zespole”.
Forum Młodych Polaków to pierwsza takiego typu inicjatywa obejmująca całą Ukrainę, dlatego też jej organizatorzy wcześniej wykreowali podstawowe zagadnienia: nawiązanie dialogu z polskimi organizacjami na Ukrainie; stworzenie przestrzeni do poznania się młodych liderów środowiska polskiego i nawiązanie współpracy; zapoznanie uczestników z metodyką pracy w grupie dla uzyskania efektów w działalności organizacji pozarządowej oraz planowanie rozwoju indywidualnego; pogłębienie procesów integracyjnych i aktywizacja działalności młodzieży.
Tematy na Forum wywodziły się z problemów, z którymi obecnie boryka się młodzież polskiego pochodzenia zamieszkała na Ukrainie. Określone problemy to przede wszystkim brak kontaktu, wiedzy, praktyki w pracy, bariery językowe i wreszcie duże terytorialne rozsianie.
Przez pięć dni pod nadzorem wykwalifikowanych trenerów z Warszawy 26 osobowa grupa młodzieży pracowała od godz. 10:00 do 19:00. Praca na początku okazała się trudną poprzez słabą wiedzę, komunikację i nawet w niektórych przypadkach problemy językowe. Z każdym dniem sytuacja się poprawiała. Grupa obcych sobie osób tworzyła zespół, przekonując się, że praca w pojedynkę jest mało efektywna. Trenerzy Forum komentowali to tak: „Szkolimy po raz pierwszy grupę, która w tak krótkim czasie zrobiła tak dużo”. Każdy dzień spotkania miał inny temat. Najpierw była długookresowa koncepcja działania, później metody zarządzania projektem, wypracowanie programu działań, budowa zespołu, integracja wokół wspólnych celów i co ciekawe – przygotowanie programu II Forum Młodych Polaków. Przebieg pracy z każdym dniem stawał się coraz bardziej intensywny, ciekawy a nawet burzliwy. Z milczących i krępujących się na początku osób, kreowały się wręcz grupy dyskusyjne. Wspólnie udało się wykreować wizję, określić problemy i metodą projektu znaleźć ich rozwiązania. Obszary, w których zdaniem młodzieży, powinna nastąpić zmiana, to: edukacja (nauczanie języka polskiego), ożywienie działalności programowej polskich organizacji, podtrzymywanie więzi i kontaktów z Polską, inwestycja w dzieci (zaczynając od przedszkola) i młodzież (wymiany i obozy edukacyjno-integracyjne).
Wiedza to przede wszystkim instrument do rozwiązania jakiegokolwiek problemu. Brak wiedzy często powoduje zamknięcie się ludzi na świat. Zintegrowanie uczestników Forum Młodych Polaków pozwoliło im zdobyć nową wiedzę i nabyć pewne umiejętności, które z pewnością będą mogli wdrożyć w przyszłości. Praca z młodzieżą powinna być jednym z pierwszych kroków działalności polskich organizacji na Ukrainie, która jest perspektywiczna dla rozwoju środowiska.
Z radością i wzruszeniem patrzyliśmy jak poszczególne grupy ciężko pracują nad projektami, wierząc, że uda się je realizować. Dla każdego z uczestników ich realizacja będzie bowiem ostatecznym przekonaniem się, że warto spotykać się na Forum Młodych Polaków.
W ostatnim dniu szkoleń, finalizując spotkanie, uczestnicy napisali plan działań na kolejny rok. Wyznaczono miejsce, termin i temat kolejnego II Forum Młodych Polaków. Odrębnym elementem zakończenia projektu było napisanie przesłania do przyszłych jego uczestników, w którym podkreślono wartość zachowania tożsamości narodowej, przekazywania jej kolejnym pokoleniom, potrzeby zmian, rozwoju umiejętności i to, że gdy się tworzy zespół – wszystko jest możliwe. Przesłanie zostanie przechowane w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku i odczytane na otwarciu II Forum Młodych Polaków w 2016 roku.
Cele tegorocznego Forum zostały osiągnięte, ważne jest bowiem, że jego uczestnicy bliżej się poznali i nie są zdani sami na siebie, a wiedzą co i jak powinni robić, wiedzą do czego zmierzają i mają wizje przyszłości. I Forum Młodych Polaków zakończone. Pięć dni minęło jak jeden dzień, dzień, który stał się dniem historycznym. Każdy wracał do domu z bagażem nowych pomysłów, motywacją do działania i przekonaniem, że już w szerszym gronie spotka się za rok.
Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie oraz Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Andrzej Leusz
Tekst ukazał się w nr 23–24 (243–244) 18 grudnia 2015 – 14 stycznia 2016
