Wybitny polski prawnik i literat, badacz polskiego i ukraińskiego folkloru i etnografii, pierwszy twórca szkoły realistycznej w polskiej literaturze Piotr Jaksa-Bykowski urodził się 194 lat temu, 31 stycznia 1823 roku, w Jakuszyńcach na Podolu w rodzinie marszałka szlachty powiatu winnickiego. Zmarł w wieku 66 lat w Warszawie.
31 stycznia w Jakuszyńcach – małej ojczyźnie Jaksy-Bykowskiego – odbyła się impreza upamiętniająca tę wybitną postać, zasłużoną dla kultury polskiej i ukraińskiej. Do miejscowego Domu Kultury na zaproszenie prezesa „Polskich Fundamentów Winniczyzny” Hanny Radzichowskiej oraz przewodniczącego Rady wsi Jakuszyńce Wasyla Romaniuka przybyli konsul KG RP w Winnicy Urszula Filipkowska, przedstawiciele władz obwodowych i rejonowych, prezesi organizacji polskich, w tym członek zarządu Związku Polaków na Ukrainie Jerzy Wójcicki, goście z Lublina i Krynicy Zdroju oraz liczne grono mieszkańców tej miejscowości, dla których postać ich ziomka Piotra Jaksy-Bykowskiego dotychczas była nieznana.
W ramach wieczoru literacko-muzycznego zabrzmiały fragmenty utworów Piotra Jaksy-Bykowskiego, widzowie obejrzeli przedstawienie oparte na motywach jego twórczości. Utwór o tragicznej miłości młodego Jaremy do Ulany został przetłumaczony na język ukraiński i z zachwytem przyjęty przez widzów. Poza tym występy zespołów artystycznych, wykonujących polskie i ukraińskie pieśni oraz tańce ludowe, muzyka Chopina w wykonaniu zespołu smyczkowego z Winnicy oraz ciepła, pomimo zimnej sali, atmosfera stworzyły wspólnie piękną imprezę.
Wieczorowi pamięci Piotra Jaksy-Bykowskiego towarzyszyło otwarcie „polskiego kącika” w jakuszynieckiej bibliotece wiejskiej. Książki w języku polskim dla tej placówki zostały przekazane przez polską fundację „Braterstwo” oraz Centrum Rozwoju i Partnerstwa „Polonia” (prezes Maria Kozyrska).
Wszyscy goście zostali uhonorowani pamiątkowymi dyplomami. Konsul Filipkowska oraz przewodniczący władz lokalnych Wasyl Romaniuk zapalili dwa symboliczne znicze pod portretem wybitnego Podolanina – Piotra Jaksy-Bykowskiego.
W 2017 roku w Jakuszyńcach planowane jest odsłonięcie kamienia z tablicą ku czci autora „Maleparty”, uporządkowanie jednej z alei w centralnym parku i nadanie jej imienia wybitnego ziomka Piotra Jaksy-Bykowskiego.
Źródło: Słowo Polskie
