Ostatni emisariusz Tadeusz Chciuk-Celt Fot. Leonid Golberg

Ostatni emisariusz Tadeusz Chciuk-Celt

Wystawa pod tym tytułem eksponowana jest w „Willi Bianki” – muzeum „Drohobyczczyna”.

Jest to wydarzenie dla naszego „półtora miasta”, bo opowiada o jednym z naszych rodaków – Tadeuszu Chciuku. Patronuje wystawie Konsulat Generalny RP we Lwowie.

Przywrócili naszemu miastu bohatera wykładowcy Centrum metodycznego języka polskiego Bożena Pająk i Maria Musiał. Od dwóch lat pracują w Drohobyczu i stały się sympatykami miasta. Nawiązały kontakt z kustoszem warszawskiego Muzeum Historii Ruchu Ludowego Karoliną Sikorą i omówiły sprawę organizacji wystawy w mieście młodości bohatera.

Kim był Tadeusz Chciuk (ps. Marek Celt i Michał Lasota), urodzony w 1916 roku w Drohobyczu? Przyszedł na świat i mieszkał przy ul. Wójtowska Góra. Był synem melioratora drohobyckiego w okresie międzywojennym i starszym bratem piewcy Drohobycza, zmarłego w Australii twórcy znanej „Atlantydy”, Andrzeja Chciuka. W swoim życiu walczył z dwoma totalitaryzmami – faszyzmem i komunizmem. Był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej i kurierem Związku Walki Zbrojnej. Jako legendarny „cichociemny” wielokrotnie pokonywał granice okupowanej w 1939 roku Polski i wykonywał ważne zadania Polskiego Rządu na Uchodźctwie. Za odwagę nagrodzono go najwyższymi odznaczeniami państwowymi. Był kawalerem krzyża Virtuti Militari, dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem AK, Krzyżem Batalionów Chłopskich, francuskim Orderem św. Graala (jako jeden z pięciu Polaków).

Swoje „cichociemne” przygody Tadeusz Chciuk spisał we wspomnieniach z lat wojennych „Biali Kurierzy” (1986), „Raport z podziemia – 1942” (1990), „Z Retingerem do Warszawy i z powrotem” (2006) oraz w licznych opowiadaniach. Po wojnie żył i pracował w Monachium, w rozgłośni Radia „Wolna Europa” był redaktorem, a z czasem, zastępcą dyrektora polskiej redakcji. Zmarł w Monachium 10 kwietnia 2001 roku.

O tym wszystkim podczas otwarcia wystawy opowiedziały prowadzące – uczennice polskiej sobotniej szkoły Adriana i Uliana. Otwarcie uświetnił delikatną muzyką polskich i nie tylko autorów zespół mandolinistów „Leśne kwiaty” (kier. Lucyna Nelipa). Głos zabrał konsul generalny RP we Lwowie Wiesław Mazur, który podkreślił, że cieszy się bardzo ze swojej pierwszej wizyty w Drohobyczu i obecności na tak ważnej dla obu narodów wystawie. Wystawa poświęcona wybitnemu rodakowi z Drohobycza świadczy o tym, jak bogatą, różnorodną i wielonarodową jest historia miasta. Polski dyplomata podziękował organizatorom za to, że przywracają obecnym mieszkańcom Drohobycza pamięć o wybitnej postaci Tadeusza Chciuka (Marka Celta). Organizatorów i zebranych powitały również kierownik Wydziału ds. rodziny, młodzieży i turystyki Rady miasta Łesia Paszko i rektor Uniwersytetu Drohobyckiego Nadija Skotna, które zgodnie podkreśliły znaczenie wystawy, jej aktualność w zachowaniu i promocji historycznej i kulturowej spuścizny i to, że tego rodzaju imprezy świadczą o europejskim charakterze miasta.

Kustosz Muzeum Historii Ruchu Ludowego Karolina Sikora przedstawiła współpracę jej placówki z muzeum „Drohobyczczyna” i podziękowała za możliwość prezentacji wystawy w Pałacu Sztuki („Willi Bianka”). Obecna była również konsultant ORPEGu Anna Ferenc, która wiele ciepłych słów powiedziała o inicjatorkach wystawy Bożenie Pająk i Marii Musiał. Podziękowała za ich aktywność i kreatywność.

Obecny na otwarciu konsul Marian Orlikowski zaznaczył, że praktycznie w każdym zakątku można znaleźć wiele ciekawych świadczeń i dokumentów. Uznał, że nastała pora przygotować coś na kształt Wielkiej Encyklopedii Mieszkańców Drohobycza, bo tak wiele wspaniałych, utalentowanych i wybitnych postaci w tym mieście mieszkało. Przypomniał postać zmarłego Alfreda Schrajera, który był swego rodzaju posłańcem Drohobycza w Europie. Dyplomata podziękował wszystkim, kto włożył trud w organizację i przygotowanie wystawy „Ostatni emisariusz – Tadeusz Chciuk–Celt”.

Fot. Leonid Golberg

Po oficjalnym otwarciu, obecni obejrzeli krótki film dokumentalny o Tadeuszu Chciuku. O losach rodziny Chciuków (trzech braciach bohatera wystawy: Andrzeju, Antonim i Władysławie oraz siostrze Stanisławie) opowiedział historyk doc. Bogdan Łazorak i jego magistrant Igor Czawa. Łesia Chomycz przedstawiła postać Andrzeja Chciuka, jego „Atlantydę” i miasto w tamtym okresie.

Na zakończenie trio im. Alfreda Schrajera w składzie Tadeusz Serwatka, Lew Łabanow, Andrij Szabla i Jana Lenzion przedstawili koncert znanych piosenek i melodii, które obecni przyjęli gromkimi brawami.

Leonid Golberg
Tekst ukazał się w nr 2 (246) 29 stycznia – 15 lutego 2016

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X