8 lipca 2015 roku odsłonięto na Lwowskiej Narodowej Bibliotece im. W. Stefanyka tablicę pamiątkową informującą, że w latach 1927-1940 gmach był siedzibą Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Nowa tablica pamiątkowa ma swoją historię. Pierwsza tablica na gmachu Ossolineum była umieszczona jeszcze w 1928 roku i upamiętniała 100-lecie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich oraz wybitną postać założyciela Zakładu Józefa Maksymiliana hr. Ossolińskiego. Nie mogła powstać w 1917 roku w czasie I wojny światowej, lecz dopiero dziesięć lat później w odrodzonej Polsce. Autorem koncepcji tablicy był lwowski architekt profesor Michał Łużecki, medalion Józefa Maksymiliana Ossolińskiego wykonała wówczas młoda rzeźbiarka Janina Reichert, w późniejszych latach bardzo znana i ceniona artystka, lwowianka, która po II wojnie światowej zamieszkała w Krakowie. Pierwotna tablica została zniszczona po 1940 roku, kiedy władza radziecka przekształciła Zakład im. Ossolińskich na radziecką bibliotekę i wykreśliła – jak komuniści uważali, na zawsze – imię Ossolińskich z historii lwowskiej kultury.
Nową tablicę zaprojektowała architekt Anna Morasiewicz. Tekst wykonano w trzech językach – polskim, ukraińskim i angielskim. Brzmi on następująco: „W tym budynku w latach 1827-1940 miał swą siedzibę ufundowany w roku 1817 przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego Zakład Narodowy im. Ossolińskich”. Nowo wykonany medalion z profilem Ossolińskiego jest repliką starego, dłuta Janiny Reichert, został umieszczony w górnej części tablicy. Całość wykonano z jasnego piaskowca i umieszczono między kolumnami bocznego skrzydła gmachu biblioteki.
Uroczystość odsłonięcia odbyła się obok budynku, gdzie na chodniku ustawiono flagi Polski, Ukrainy i Unii Europejskiej.
Wykonanie tablicy pamiątkowej zostało sfinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej (MKiDN). Z Warszawy przybyła liczna delegacja pracowników ministerstwa na czele z Jackiem Olbrychtem, dyrektorem generalnym MKiDN. Znaczny udział w organizacji tego wydarzenia należy do pracowników wrocławskiego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich na czele z dyrektorem Adolfem Juzwenkiem. Na miejscu, we Lwowie, wiele spraw organizacyjnych we współdziałaniu z dyrekcją biblioteki im. W. Stefanyka załatwiała Wiktoria Malicka, przedstawiciel wrocławskiego Ossolineum przy lwowskiej bibliotece.
Dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich dr Adolf Juzwenko podkreślił, że obok polskich naukowców i bibliotekarzy w XIX-XX wieku we lwowskim Ossolineum pracowało niemało Ukraińców: „Na uroczystość otwarcia tablicy pamiątkowej w 1928 roku przybyły delegacje z różnych krajów, nadesłano setki telegramów i gratulacji – mówił A. Juzwenko. – Nie zabrakło też delegacji Naukowego Towarzystwa im. T. Szewczenki na czele z wybitnym uczonym profesorem Cyrylem Studzińskim, który odczytał piękną laudację w imieniu towarzystw ukraińskich”.
Jacek Olbrycht, dyrektor generalny MKiDN, powiedział: „Dzięki wszystkim ludziom dobrej woli możemy tu spotkać się w 2015 roku z okazji otwarcia tablicy pamiątkowej. Mamy wielką satysfakcję podtrzymania takich wartości jak wolna kultura i przywiązania do tradycji. Kolejne przykłady naszych wspólnych działań, naszej współpracy kulturalnej, to działania konserwatorskie na terenie Lwowa i całej Ukrainy”.
Jurij Smirnow
