21 września w Machnówce, położonej w rejonie Koziatyn obwodu winnickiego, po raz pierwszy odbędzie się festiwal poświęcony postaci Tomasza Padury, poety i kompozytora, autora m.in. popularnej piosenki biesiadnej „Hej, sokoły!”.
To właśnie ten utwór nadał nazwę festiwalowi, który odbędzie się w Machnówce. Impreza organizowana jest przez Centrum Medialne „Własno” przy wsparciu Ministerstwa Kultury Ukrainy, Ukraińskiego Funduszu Kulturalnego, władz lokalnych i regionalnych.
Podczas festiwalu goście poznają ciekawostki z życia i twórczości ukraińsko-polskiego poety, teorbanisty i podróżnika. W festiwalu wezmą udział także goście z Polski, przedstawiciele grup rekonstrukcyjnych, znane zespoły artystyczne.
Kim był Tomasz Tymko Padura?
Tomasz Padura herbu Sas — ukraińsko-polski poeta, autor tekstów piosenek, kobziarz-teorbanista, uczestnik powstania listopadowego. Jego piosenka „Hej, sokoły!” jest bardzo popularna w Polsce, Ukrainie, Białorusi i w innych krajach słowiańskich. „Hej, Sokoły!” wykonują zarówno amatorzy, jak i zawodowi artyści, grupy folklorystyczne i zespoły rockowe.
Padura urodził się w 1801 roku w Ilińcach na Podolu. Kształcił się w Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu. Całe jego życie było związane z Żytomierszczyzną i Wschodnim Podolem. Wziął czynny udział w powstaniu listopadowym. Zmarł w Koziatynie i został pochowany we wsi Machnówka.
Kozaczyznę Tomasz Padura opiewał prostymi, ale trafiającymi do serc słowami. Śpiewając swoje pieśni przy akompaniamencie kobzy, liry czy teorbanu, prowadził aktywną politykę informacyjną wśród Kozaków, zachęcając ich do walki u boku Polaków przeciwko rosyjskim zaborcom, którzy okupowali Podole pod koniec XVIII wieku.
Tomasz Tymko Padura był przekonany, że ucisk Moskwy da się obalić, ale tylko z pomocą zjednoczonej ukraińsko-polskiej formacji wojskowej. Dlatego poeta podróżował po wioskach i stanach kozackich, pieśniami zachęcając do walki.
Piosenka „Hej, Sokoły!”
Ta piosenka jest mostem między przeszłością a teraźniejszością, między narodem polskim i ukraińskim. Dziś to ona po prawie 150 latach pomaga przywrócić nazwisko autora i inne zapomniane jego piosenki.
21 września „Hej, Sokoły” i inne piosenki Padury, w tym mało znane, zabrzmią w Machnówce. Dziesiątki zespołów folklorystycznych i znanych ukraińskich zespołów rockowych przypomną je w ramach koncertu świątecznego.
Kierownik projektu Olga Malinowska zapowiada, że w Machnówce odbędzie się cały szereg wydarzeń:
Otwarcie Centrum Kultury i Turystyki im. T. Padury
21 września w Machnówce zostanie otwarte „Centrum Kultury i Turystyki im. Tymka Padury”. Machnówka stała się rajem dla poety i muzyka, który mieszkał tu przez 30 lat w domu zakupionym przez jego rodzinę za pieniądze starszego brata Józefa. Tymko Padura zmarł jako ostatni z rodziny w wieku 71 lat i został pochowany w tej wiosce na cmentarzu katolickim.
W Centrum Kultury i Turystyki można będzie lepiej poznać postać poety, zobaczyć szereg unikatowych pamiątek z nim związanych, a także dowiedzieć się o różnych wydarzeniach, które zostaną stworzone na jego cześć.
Książka o Tymce Padurze
W Koziatynie mieszka autor książki o Tymce Padurze Mykoła Kupczyk, który odnalazł grób poety, usystematyzował wszystkie informacje o nim i przygotował w ramach projektu książkę biograficzną „Drogami Tomasza Padury”. Książka zawiera informacje o życiu i twórczości poety, a także niezwykle interesujące historie, które przytrafiły się muzykowi. Publikacja poświęcona będzie Pierwszemu Międzynarodowemu Festiwalowi „Hej sokoły!”, podczas którego książka zostanie zaprezentowana.
Pierwszy Międzynarodowy Festiwal „Hej sokoły!”
Międzynarodowy Festiwal „Hej sokoły!” stanie się główną promocją projektu.
Organizatorzy festiwalu planują przyciągnąć dużą liczbę uczestników, w tym amatorów i profesjonalistów, wykonawców muzyki folkowej i zespoły rockowe. Artyści i zespoły ludowe wystąpią na scenie za dnia, a wieczorem otwarta zostanie scena rockowa z udziałem zespołów i artystów wykorzystujących unikalne starożytne instrumenty ludowe we współczesnych aranżacjach.
Po raz pierwszy artyści dodali do swojego repertuaru zapomniane utwory poety, które nie były wykonywane publicznie od ponad 150 lat! Wieczorną scenę uświetnią zespoły „Miodowy Piołun”, „Szeroki Łan”, „Hulajhorod GG” i „Czumacki Szlach”.
Jedną z głównych atrakcji koncertu staną się występy muzyków grających na starożytnych instrumentach. W utworach ludowych i rockowych zabrzmią liry, kobza, teorban, dudy i inne ukraińskie instrumenty ludowe.
Film o Tomaszu Padurze
Przed koncertem wieczornym zostanie zaprezentowany film o Padurze. Dzięki profesjonalnym zdjęciom i zaangażowaniu aktorów będzie można zanurzyć się w atmosferę dziewiętnastego wieku i zobaczyć, kim naprawdę był Padura. Później film zostanie opublikowany na YouTube w językach ukraińskim i polskim, żeby go mogli obejrzeć wszyscy zainteresowani.
Dla gości festiwalu organizatorzy projektu przygotowali również ciekawe strefy do robienia zdjęć, w których można będzie zapoznać się z tematami kozaków ukraińskich, życia na wsi, pracy piekarni, polskiej armii, sztuki ludowej i instrumentów muzycznych.
Podczas festiwalu uruchomiona zostanie akcja haftowania portretu Tymka Padury, do której dołączyć może każdy. W przyszłości portret zostanie umieszczony w Centrum Kultury i Turystyki, gdzie turyści i goście również będą mogli wykonać na nim własne szwy.
Zwieńczeniem festiwalu będzie flash mob i nagranie najpopularniejszego wykonania piosenki „Hej, sokoły!”. Uczestnicy i goście festiwalu mogą do tego dołączyć.
Festiwal rozpocznie się 21 września w południe i potrwa do północy.
Program uroczystości:
12.00 – 12.30 – Upamiętnienie poety przy jego grobie na polskim cmentarzu w Machnówce.
13.00 – 13.30 prezentacja książki „Droga Tomasza Padury” oraz sesja autograficzna autora książki Mykoły Kupczyka
14.00 – 18.00 – występy zespołów amatorskich z rejonu koziatyńskiego i obwodów winnickiego i żytomierskiego.
18.00 – 18.15 – najliczniejsze wspólne wykonanie przez wszystkie zespoły utworu „Hej, sokoły!”
18.15 – 19.30 – występy autorów tekstów, kobziarzy, teorbanistów i innych muzyków.
19.30 – 20.00 – prezentacja filmu o życiu i twórczości Tymka Padury.
20.00 – 24.00 – występy grup rockowych „Miodowy Piołun”, „Szeroki Łan”, „Hulajhorod GG” i „Czumacki Szlach” i in.
Źródło: Słowo Polskie
