19 marca 2020 r. w lwowskiej katedrze rzymskokatolickiej odprawiona została msza święta w 30. rocznicę śmierci Józefa Nowakowskiego, wieloletniego organisty tej świątyni.
Józef Nowakowski (ur. 1894 w Dobropolu na Podolu, zm. 1990 we Lwowie) edukację muzyczną odebrał w Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego w klasie organów Mieczysława Sołtysa. Profesor Sołtys studiował fortepian u Karola Mikulego we Lwowie, w Paryżu gry na organach uczył się u Eugéne’a Gigout. Przedmiotów teoretycznych Józef Nowakowski uczył się w lwowskim konserwatorium u Stanisława Niewiadomskiego. W latach 1920–1990 r. – a więc przez 70 lat – Józef Nowakowski obejmował posadę organisty lwowskiej katedry. Pozostał z wiernymi tej świątyni mimo zmiany granic i utraty Lwowa przez Polskę. Józef Nowakowski był wybitnym organistą oraz pedagogiem, prowadził przy katedrze szkołę gry na organach, a po 1945 r. udzielał lekcji prywatnych. Odpowiadał też za całokształt muzyki wykonywanej w katedrze. Przed 1945 r. w świątyni regularnie śpiewał chór męski Echo, po wojnie również zorganizowano na nowo męski zespół chóralny. Z tego składu pochodzili pierwsi członkowie chóru mieszanego powołanego przy lwowskiej katedrze w 1971 roku. Zespół znany dziś jako Chór Katedry Lwowskiej im. św. Jana Pawła II podtrzymuje tradycje muzyczne tego miejsca. Chór założył Bronisław Pacan, uczeń Józefa Nowakowskiego, a także następca oraz kontynuator na stanowisku organisty.
Józef Nowakowski od 1920 roku podtrzymywał tradycje wykonawcze lwowskiej katedry, dbając o lwowskie melodie pieśni kościelnych i nabożeństw, m.in. unikalnych lwowskich „Gorzkich Żali”, które dzięki Bronisławowi Pacanowi brzmią do dziś w oryginalnej formie.
Do dziś wiele osób pamięta, że to właśnie w dużym stopniu za sprawą Józefa Nowakowskiego po II wojnie światowej katedra lwowska nie została zamknięta. W 1946 r. nie oddał władzy radzieckiej kluczy do świątyni, zamieszkał w na terenie katedry i poza innymi obowiązkami prowadził też kancelarię kościoła. Osobiście poszukiwał księży do posługi w katedrze, darzony zaufaniem przez kolejnych kapłanów stawał się również ich doradcą. Na czele komitetu parafialnego pozostał od 1948 do 1974 roku. Zmarł we Lwowie 11 kwietnia 1990 roku.
W czwartek 19 marca podczas Mszy Św. śpiewać będzie Chór Katedry Lwowskiej im. św. Jana Pawła II pod dyrekcją Bronisława Pacana. Wykonana zostanie Msza świętokrzyska na 4-głosowy chór z organami Jana Adama Maklakiewicza (1932 r.) oraz utwory Stanisława Niewiadomskiego i innych polskich kompozytorów związanych ze Lwowem.
Michał Piekarski
Tekst ukazał się w nr 5 (345), 17 – 30 marca 2020
