16 stycznia 1991 roku św. Jan Paweł II wskrzesił łacińską hierarchię katolicką na terenach niepodległej Ukrainy.
W dzisiejszych warunkach pandemii koronawirusa, w czasie ścisłej kwarantanny ta data została prawie niezauważona przez społeczeństwo ukraińskie. Trzydzieści lat temu to wydarzenie zwróciło uwagę całego świata na grono odważnych ludzi: kapłanów, żyjące w ukryciu osoby zakonne oraz wielką rzeszę wiernych świeckich, którzy podczas komunistycznego prześladowania Kościoła i wiary, podjęli pracę duszpasterską i troskę o losy Kościoła – przypomniał Komunikat Konferencji Episkopatu Ukrainy, który został odczytany w kościołach 17 stycznia br. Hierarchowie łacińscy podkreślili, że katolicy w tym kraju byli znakiem prawdy, sprawiedliwości, pokoju i prawości życia. Oni przechowali depozyt wiary, na którym można było odbudować wspólnotę Kościoła.
„Papieska decyzja sprzed trzydziestu lat, była uszanowaniem ich heroicznej postawy, z jaką bronili wiary i Kościoła – czytamy w Komunikacie. – Dzisiaj, jako wolna wspólnota Kościoła, oddajemy należny im szacunek, pochylamy się nad świadectwem ich wiary, zdając sobie sprawę, że są fundamentem i kamieniem węgielnym, na którym budujemy od trzydziestu lat współczesne życie Kościoła. Dlatego powinniśmy być świadomi odpowiedzialności, jaka ciąży na naszych ramionach, aby nie zmarnować ich ofiary i poświęcenia. To jest nasza przeszłość i tożsamość. To jest nasze wczoraj, bez którego nie byłoby teraźniejszości ani przyszłości. Budujemy zatem wspólnotę Kościoła na mocnym fundamencie męczeństwa i poświęcenia tak wielkiej rzeszy świadków wiary i nie wolno nam zmarnować tego dziedzictwa, gdyż wówczas Bóg mógłby zapomnieć o nas i odwrócić swoje Miłosierne Oblicze”.
Trzydzieści lat temu św. Jan Paweł II przywrócił do życia metropolię lwowską, ustanawiając jej pasterzem zmarłego w zeszłym roku kardynała Mariana Jaworskiego oraz dwie diecezje: kamieniecko-podolską i kijowsko-żytomierską, mianując dla nich biskupów. Diecezja kamieniecko-podolska otrzymała wtedy śp. biskupa Jana Olszańskiego, a diecezja kijowsko-żytomierska biskupa Jana Purwińskiego. Archidiecezja lwowska otrzymała również dwóch biskupów pomocniczych – Rafała Kiernickiego i Marcjana Trofimiaka. Dla kształcenia nowych kapłanów biskupi powołali w swych diecezjach Wyższe Seminaria Duchowne we Lwowie, Gródku Podolskim i Worzelu. W odnawiającym się Kościele znaleźli również miejsce kapłani z Polski oraz licznie powracające zakony i zgromadzenia zakonne, tak męskie, jak i żeńskie. Rozwijający się Kościół potrzebował nowych diecezji, dlatego w późniejszym czasie powołane zostały do życia kolejne: w Łucku, Charkowie, Odessie i w Mukaczowie.
Wydarzeniem historycznym w tym okresie była wizyta św. Jana Pawła II na Ukrainę w czerwcu 2001 roku, podczas której papież powiedział: „Pragnę złożyć hołd wam wszystkim, drodzy kapłani, zakonnicy i zakonnice, którzy pozostaliście wierni temu ludowi bożemu. Do was zaś, którzy teraz stajecie u boku tych ofiarnych sług Ewangelii i staracie się kontynuować ich misję, mówię: nie lękajcie się! Chrystus nie obiecuje łatwego życia, ale zawsze zapewnia nam swoją pomoc”. A przed odlotem do Rzymu, na lotnisku we Lwowie dopowiedział: „Upraszam Boga mocnego i sprawiedliwego o wszelkie błogosławieństwo dla dzieci tej ziemi, po stokroć skrwawionej, ziemi niegdyś okrytej chwałą”.
„Niech więc odnowiona przed trzydziestu laty droga wiary pozostanie na zawsze pobłogosławiona mocą Bożą i uświęcona świadectwem naszego życia, aby Kościół w Ukrainie był spełnieniem słów Jezusa: Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia (J 8,12)” – wezwali biskupi Kościoła rzymskokatolickiego w Ukrainie.
Konstanty Czawaga
