„Wolna Polska w wolnym świecie” było hasłem jubileuszowego 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW, który odbył się w Gdyni w dniach 27-30 września. W programie zaprezentowano blisko 250 projekcji filmów i wydarzeń, opowiadających o postawach niepokornych, o ludziach dla których nadrzędną wartością jest wolność – zarówno ta rozumiana w szerokim kontekście jako niepodległość narodów, jak i ta mówiąca o wolności zwykłego człowieka.
– W tym roku wyjątkowo jasne i czytelne jest festiwalowe motto, które jest przesłaniem Janusza Krupskiego, że nie będzie wolnej Polski bez wolnych krajów byłego ZSRS. To jest klucz według którego dobieraliśmy filmy i tematy tegorocznego Festiwalu, robiąc to tak, by było to zrozumiałe także dla pokolenia urodzonego po 1989 roku” – podkreślił Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor Festiwalu NNW.
W czasie czterech dni Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni widzowie i goście mogli obejrzeć ponad sto filmów dokumentalnych i fabularnych nominowanych do nagród głównych festiwalu. Wśród nich znalazły się produkcje z Finlandii, Japonii, Hiszpanii, Estonii, Mołdawii, Bułgarii, Tajwanu, USA, Chorwacji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy, Azerbejdżanu, Norwegii, Korei Północnej i oczywiście z Polski. Odbyły się liczne debaty, spotkania ze świadkami historii i bohaterami filmów, reżyserami, a także koncerty, multimedialne wystawy i promocje książek historycznych. Wszystkie wydarzenia odbywały się w Gdyńskim Centrum Filmowym, na placu Grunwaldzkim, w Teatrze Muzycznym, Muzeum Miasta Gdyni i Muzeum Marynarki Wojennej.
W jury 15. Festiwalu NNW zasiadły m.in. amerykański producent filmów historycznych John Grooters, grający w USA aktor Marek Probosz, znany ukraiński reżyser Myhajło Illienko, japoński reżyser Ken Takahashi, twórca ponad stu filmów i wizjoner nowoczesnego japońskiego kina historycznego oraz polscy dokumentaliści Paweł Woldan i Anna Ferens.
Podczas gali otwarcia odbył się pokaz specjalny filmu „Raport Pileckiego” w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza. Jest to historia wielkiego bohatera II wojny światowej – rotmistrza Witolda Pileckiego, który po zakończeniu działań zbrojnych próbował przeciwstawiać się narzuconej Polsce sowieckiej dominacji. Film, który od niedawna jest w kinach obejrzało już ponad 130 tysięcy widzów.
Zaprezentowano także film „Sad dziadka” w reżyserii Karola Starnawskiego opowiadający o Wołyniu 1943 roku w procesie polsko-ukraińskiego pojednania. Karolina, młoda Polka, wyrusza na wędrówkę̨ przez Wołyń́, skąd pochodzi jej rodzina. Jej krewni zginęli podczas rzezi wołyńskiej w 1943 roku. Ta trauma ciągle boli. Karolina wędruje pieszo, a towarzyszy jej z kamerą ukraiński operator Ołeksandr. Rozmawiają̨ z mieszkańcami Wołynia o przeszłych wydarzeniach.
Spośród czternastu fabularnych filmów konkursowych nagrodę główną zdobył film „Nahschuss/Ostatnia egzekucja” w reżyserii Franziska Stunkel (Niemcy).
Nagrodę Europejskiej Platformy Pamięci i Sumienia oraz dyrektora Festiwalu NNW zdobył film „Godspeed, los Polacos!” w reżyserii Adama Nawrota. – Ten film w brawurowy sposób połączył historię grupy młodych ludzi marzących o przygodzie i historię reżimu PRL – napisało jury w uzasadnieniu.
Nagrodę publiczności otrzymał film „Prorok” o kardynale Stefanie Wyszyńskim w reżyserii Michała Kondrata.
Natomiast w międzynarodowym konkursie filmów dokumentalnych główną nagrodę im. rtm. Witolda Pileckiego otrzymał film „Motherland/Matczyzna” w reżyserii Alexandra Mihalkovicha (Szwecja/Ukraina/Norwegia). – Chciałbym zadedykować tę nagrodę białoruskim więźniom politycznym i Ukraińcom na froncie – powiedział reżyser po odebraniu nagrody.
W konkursie dokumentów polskich główną nagrodę Złoty Opornik otrzymał film „Stanisław Helski. Dlatego” w reżyserii Michała Torza.
W ramach Festiwalu Filmowego NNW odbyło się także Forum Polonijne w którym wzięli udział przedstawiciele środowisk polskich i polonijnych z USA, Niemiec, Francji, Norwegii, Węgier, Litwy i Ukrainy.
Patronat Honorowy nad 15. Międzynarodowym Festiwalem Filmowym NNW objął Prezydent RP Andrzej Duda. Organizatorami Festiwalu są Stowarzyszenie Scena Kultury i Miasto Gdynia.
Eugeniusz Sało
