Laureatami tegorocznej nagrody Karpackiej Europy Wspólnych Wartości zostali dr Wiera Meniok, prezes Fundacji „Muzeum i Festiwal Brunona Schulza”, a także dyrektor Polonistycznego Centrum Naukowo-Informacyjnego im. Igora Menioka Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu i prof. Stanisław Stępień, dyrektor Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego. Wyróżnienia zostały wręczone podczas uroczystej gali XIII Forum Europa – Ukraina, które w dniach 4-5 lutego odbyło się w Jasionce koło Rzeszowa.
Galę otworzyli wspólnie były marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński i marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl. Następnie wręczono nagrody.
{youtube}uSAEoBNgozw{/youtube}
Laudację na cześć Wiery Meniok wygłosił członek Rady Programowej Forum Ekonomicznego Grzegorz Gauden, który powiedział, że Festiwal Brunona Schulza, który odbywa się co dwa lata w Drohobyczu jest wydarzeniem wyjątkowym –jest to dzieło Igora i Wiery Menioków. „Powojenne losy Drohobycza spowodowały, że pamięć o Schulzu w tym mieście zaginęła – mówił Grzegorz Gauden. – W czasach sowieckich nie było możliwe przypominanie tej postaci. Drohobyczanin Schulz zniknął z historii miasta. Aż pod koniec ubiegłego wieku odkrył go Igor Meniok, młody ukraiński literaturoznawca z Drohobycza. Postanowił zrobić wszystko, aby Schulz wrócił do swojego rodzinnego miasta. To on zorganizował pierwszą edycje festiwalu w 2004 roku. Niestety Igora Menioka zabrała przedwczesna śmierć. I wtedy Wiera Meniok postanowiła kontynuować misję męża i robi to do dzisiaj z ogromnym poświęceniem i z wielkimi sukcesami. Wspierają ją drohobyccy, ukraińscy pasjonaci, badacze i artyści. Także władze Drohobycza i Uniwersytet w Drohobyczu”. Festiwal ma wymiar międzynarodowy, po każdym festiwalu publikowane są trójjęzyczne ukraińsko-polsko-angielskie obszerne zbiory wykładów sesji schulzowskich z międzynarodowych konferencji.
– Można by wiele opowiadać o tym jak ważny dla i polskiego i ukraińskiego życia intelektualnego i literackiego jest ten Festiwal i działalność instytucji, którą kieruje Wiera Meniok – zaznaczył Gauden. – Festiwal przywraca współczesnemu ukraińskiemu Drohobyczowi pamięć o Schulzu i tym samym pełniejszą historię Drohobycza”.
– Zawdzięczam Schulzowi i zawdzięczam państwu tę wysoką ocenę – powiedziała po odebraniu nagrody Wiera Meniok. – Schultz, który jest najlepszą wizytówką Drohobycza, mojego rodzinnego miasta, już dużo dla niego zrobił i zrobi jeszcze więcej, jeżeli państwo będą w tym uczestniczyli – Wiera Meniok zaprosiła też na kolejny Festiwal Schulzowski, który 7 czerwca startuje w Drohobyczu.
Laudację na cześć prof. Stanisława Stępnia wygłosił prof. Ihor Cependa, rektor Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku.
– Czytając życiorys naszego laureata, przypominamy sobie znane powiedzenie, że prowincja to nie jest punkt geograficzny, – zauważył prof. Cependa – że jest to stan duszy. I nasz laureat to potwierdza. Tworzy bowiem w Przemyślu wielkie dzieła, które pozwalają nam nie tylko zrozumieć naszą historię, ale też zrozumieć jak mamy budować nasze relacje. Stanisław Stępień był w czołówce historyków, którzy bardzo szybko zrozumieli, że jeżeli nie zaczniemy sami pisać swoją historię, to bardzo szybko „pomogą” nam ci, którzy ją mogą sfałszować.
Ihor Cependa wspomniał też, że Południowo-Wschodni Instytut w Przemyślu obchodzi w tym roku swoje 30-lecie i zaznaczył, że jego dyrektor Stanisław Stępień jest człowiekiem-orkiestrą, ponieważ nie tylko napisał wiele prac, ale też skupia wokół siebie grono badaczy relacji polsko-ukraińskich.
W słowie podziękowania prof. Stanisław Stempień wspominał, jak 30 lat temu odkrył, że polscy historycy powinni sobie uświadomić, iż w Medyce położonej 10 kilometrów od Przemyśla nie leży już granica Polski ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, ale że będzie to granica z odradzającym się państwem ukraińskim, z narodem ukraińskim, z którym Polaków łączy ponad 600 lat dobrych i złych relacji. „Powinniśmy pamiętać o tym, że był taki czas, kiedy Polacy i Ukraińcy stawali razem do walki o polską i ukraińską niepodległość, o wolność waszą i naszą” – zaznaczył. Dodał, że akurat sto lat temu Armia Ukraińska, nieliczna, ale jako jedyna armia stanęła razem z Wojskiem Polskim przeciwko nawale bolszewickiej. „Obowiązek historyka wobec państwa to przypominanie wiedzy historycznej, przypominanie dziejów” – podkreślił Stępień.
Nagroda przyznawana jest wybitnym osobistościom albo instytucjom państw karpackich, które swoimi działaniami przyczyniają się do krzewienia wspólnych europejskich wartości w Europie Środkowej i Wschodniej, a także wpływają na rozwój współpracy oraz porozumienia w regionie.
Galę uświetnił występ zespołu Arso Ensemble, który tworzą muzycy i soliści Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej.
Konstanty Czawaga, Eugeniusz Sało
Fot. Konstanty Czawaga
{gallery}gallery/2020/nagrody_forum_europa_ukraina{/gallery}
