Ukraińscy płastuni (członkowie ukraińskiej skauckiej organizacji „Płast”) i przedstawiciele polskiej społeczności wspólnie zapalili znicze na Cmentarzu Polskim i przy tablicy upamiętniającej pakt Piłsudski-Petlura.
W tym roku obchodzimy 100. rocznicę Sojuszu Piłsudski Petlura i Bitwy Warszawskiej – decydującej batalii wojny polsko-bolszewickiej, która zadecydowała o niepodległości Polski i uratowała Europę przed bolszewizmem. W przeddzień 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej przedstawiciele żytomierskich polskich organizacji wraz z ukraińskimi płastunami wspólnie zapalili znicze na Cmentarzu Polskim oraz przy tablicy upamiętniającej pakt Piłsudski-Petlura w Żytomierzu.
W akcji wzięli udział wiceprezes Związku Polaków Ukrainy Natalia Szumlańska, prezes Zjednoczenia Szlachty Polskiej Natalia Iszczuk, prezes Towarzystwa „Ośrodek Kultury i Tradycji Polskich w Żytomierzu” Maryna Filisijenko wraz z uczniami oraz studenci Żytomierskiego Polskiego Centrum Edukacji i Nauki.
Tablica upamiętniająca sojusz militarny, który przeszedł do historii pod nazwą „pakt Piłsudski-Petlura” została uroczyście odsłonięta w centrum Żytomierza pięć lat temu, w 95. rocznicę sojuszu polsko-ukraińskiego. Stało się to możliwe dzięki staraniom i pomocy finansowej Zjednoczenia Szlachty Polskiej na Żytomierszczyźnie. W foyer kina umieszczono też płaskorzeźbę z brązu, przedstawiającą Józefa Piłsudskiego. Inicjatorem i fundatorem reliefu jest Fundacja Wolność i Demokracja.
Przypomnijmy, 13-15 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy rozegrała przełomowa bitwa w historii świata, która uratowała Europę przed inwazją hord bolszewickich barbarzyńców. Niestety wiosną 1920 roku w Kijowie, w przeciwieństwie do Warszawy, cud się nie zdarzył…
„Czy armia ukraińska wykonała postawione jej zadanie? Autorzy ukraińscy i polscy są tu wyjątkowo zgodni: choć stanowiła ona około 15% sił ekspedycyjnych, bez zastrzeżeń można odpowiedzieć, że w okresie od kwietnia do października 1920 armia URL, przepojona duchem państwowości, ofiarnie wykonała wszystkie postawione przed nią zadania” – pisał Robert Potocki, autor książki „Idea restytucji Ukraińskiej Republiki Ludowej (1920-1939)”.
15 maja 1921 roku, zwracając się do Ukraińców internowanych w Kaliszu i Szczypiornie, Piłsudski kilkakrotnie ze łzami w oczach powtarzał: „Panowie, ja was przepraszam. Ja was bardzo przepraszam. Mój plan runął. Nic z tym nie mogę zrobić”. Według wspomnień obecnego na tym spotkaniu płk. Juliusza Ulrycha przebiegało ono w szczególnej atmosferze: „takiego morza entuzjazmu, takiego bezmiaru uczuć, takiego zbiorowego wzruszenia – nie widziałem nigdy i nie przeżywałem nigdzie. Wielu płakało, nie ukrywając łez”.
