Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu

W bieżącym roku przeżywamy jubileuszowe XX Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu.

Pierwsze spotkanie nazwane Dniami Lwowa, z inicjatywy i pomysłu ówczesnego prezesa prof. Tomasza Naganowskiego, miało miejsce w dniach 17–20 września 1996 r. Przez kolejne lata organizowane były w celu przybliżenia społeczeństwu Poznania i Wielkopolski bogatej kultury oraz historii Kresów. Każdego roku, początkowo we wrześniu, obecnie w maju i we wrześniu, gromadziło coraz większą rzeszę uczestników zainteresowanych tematami prezentowanymi na wystawach, prelekcjach, poprzez wydawaną literaturę. Zapraszani byli znamienici goście, zespoły i artyści.

Główną częścią oficjalnego programu Dni Lwowa są prelekcje i sesje na tematy związane z dziejami Lwowa i Kresów w państwie polskim do czasu wybuchu II wojny światowej oraz historia i dalsze losy Polaków, którzy utracili swoją Ojczyznę. Do udziału zapraszamy gości, najczęściej kresowian, i to oni w interesującej formie prowadzą wykłady. Prelegentami byli: doktor historii Danuta Nespiak, („Aktualne stosunki polsko-ukraińskie”); lwowski działacz, kulturoznawca prof. Leszek Mazepa, ze Szczepanem Siekierką (polityczne aspekty polsko-rusińskich (ukraińskich) stosunków na przestrzeni wieków); prof. Marek Figura (prezentacja i omówienie książki jego autorstwa pt.: „Konflikt polsko-ukraiński w prasie Polski zachodniej w latach 1918-1923”); historyk dr Marek Rezler („Z Poznania do Lwowa”); prof. architektury Aleksander Grygorowicz („Urbanistyka i architektura historycznego Lwowa”); prof. Artur Kijas („Uczelnie we Lwowie w okresie międzywojennym”); dr Bartłomiej Wróblewski („Lwowskie i poznańskie korporacje akademickie”); prof. Stanisław Nicieja – wielokrotnie gościł na Dniach Lwowa z prelekcjami o historii i kulturze Kresów, m.in.: „Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych”; cykl wykładów zorganizowanych przez Juliusza Rozmiłowskiego („Udział Lwowian w życiu naukowym i kulturalnym Wielkopolski” – prof. Jerzy Albrycht, wspomnienia o lwowskich matematykach w Poznaniu, prof. Zbigniew Pawłowski przedstawił sylwetkę swego ojca, geografa prof. Stanisława Pawłowskiego, dr inż. Aleksander Usarewicz wspominał architekta prof. Władysława Czarneckiego, mgr Janusz Pazder omówił twórczość literacko-dziennikarską Stanisława Wasylewskiego, dr med. Andrzej Kiersz – działalność badawczą i pedagogiczną ojca prof. Jana Kiersza, prof. Mieczysław Rutkowski omówił postać prof. Stanisława Rungego, dr Wiesława Dembecka – zasługi lwowskiego konstruktora maszyn doc. Tadeusza Świeżawskiego-Paprzycy (w 2002 r. pod redakcją J. Rozmiłowskiego wydana została książka „Udział Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w życiu naukowym i kulturalnym Poznania i Wielkopolski”); Andrzej Kuczyński („Kresowo-galicyjskie korzenie sportu polskiego”); Tomasz Kuba Kozłowski („Wielokulturowość na Kresach”).

Stałym elementem Dni Lwowa są wystawy, które organizowane były na terenie Centrum Kultury ZAMEK, w pomieszczeniach Biblioteki Raczyńskich, w Muzeum Literackim Henryka Sienkiewicza na Starym Rynku, w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich na Starym Rynku, w Muzeum Archeologicznym oraz w hallu Urzędu Wojewódzkiego.

Ekspozycje nawiązywały do historii i kultury Lwowa i Kresów. Podziwialiśmy kolekcje prac fotograficznych naszego kolegi Feliksa Sikorskiego („Ach! Ten Lwów”, „Fotografia Kresowa”) i Jacka Kołodzieja (galerie fotograficzne z Cmentarza Łyczakowskiego i Orląt Lwowskich, relacje fotograficzne z akcji charytatywnych i Dni Lwowa), „Lwów i Kresy Południowo-Wschodnie – czasy i ludzie”, Arkadiusza Wagnera „Sztuka ekslibrisu na Kresach Wschodnich”; Krzysztofa Hejke „Cmentarze Katyńskie” i „Pamiątki z Ziemi Lwowskiej i Podola”; Zdzisława J. Zielińskiego „Secesja Lwowa i Kresów”; Władysława Alexiewicza „Lwowskie Nostalgie – luminarze nauki i ich hobby”; „Karpaty Wschodnie – Huculszczyzna”; Janusza Wasylkowskiego „Uśmiech Lwowa”; Zdzisława Piwko pamiątki związane ze Lwowem – widokówki wydane od 1896 roku do współczesności; prof. Władysława Alexiewicza „Ukochany Lwów w filatelistyce”; inż. Tadeusza Puchalskiego „Lwowskie Orlęta w Poznaniu” – makieta, wierna kopia Cmentarza Obrońców Lwowa sprzed II wojny światowej; Janusza Furmaniuka „Kresowo-galicyjskie korzenie sportu polskiego”; Krzysztofa Strykiera „Lwów po 750 latach”; „OUN-UPA: ludobójstwo i potępienie, Polska-Ukraina: współpraca i partnerstwo” (głównym autorem wystawy był Szczepan Siekierka); „Kresy i Kresowianie”; „Eksterminacja ludności polskiej z Kresów”; „1050-lecie Chrztu Polski”; Jacka Kołodzieja „Piękno Lwowa”; „Wielokulturowość Kresów Południowo-Wschodnich”; „Wysiedlenia ludności polskiej z Kresów Południowo-Wschodnich po II wojnie światowej”. Wystawy tworzone przez nasz Oddział organizowane są przez Janusza Furmaniuka.

Dniom Lwowa towarzyszyły liczne imprezy: Pikniki Lwowskie, na których występowały zespoły kresowe (chór Mieszany „Echo”, zespół „Sześć złotych” ze Lwowa, zespół Zbigniewa Jarmiłki „Wesoły Lwów”, „Wołyńskie Słowiki” z Łucka, kapela „Czeremosz” z Wierchowiny (Żabie), „Rodzina Skazkiw” muzycy z Worochty, „Bukowińskie Kolory” i „Kwiaty Bukowiny” z Czerniowiec, solista Maciej Adamczyk i Wojciech Habela, kabaret kresowy „Paka Rycha”, zespół „Chawira” z Krakowa, „Tiligentne Batiary” z Bytomia), teatry ze Lwowa (monodram Beaty Obertyńskiej „Z domu niewoli”, w wykonaniu Elżbiety Lewak, Polski Teatr Ludowy ze Lwowa – „Trzy po trzy” – monodram Aleksandra Fredry w wykonaniu Wiktora Lafarowicza). Rozegrane zostały także mecze sportowe. W 1999 r., z okazji X-lecia poznańskiego oddziału Towarzystwa, gościliśmy uczestników walk finałowych I Pucharu Europy w Szabli Mężczyzn VIII Memoriału im. Fechmistrza Leona Kozy-Kozarskiego, a w następnym roku odbył się finał IX Memoriału. W obu spotkaniach zwycięzcy otrzymali odznaczenia, a główne nagrody to ufundowane przez nasz Oddział Szable Lwowskie. W XV Dniach Lwowa i Kresów w Poznaniu w 2012 r. przy współudziale poznańskiego Klubu Sportowego WARTA, które świętowało swoje 100-lecie, Andrzej Kuczyński zorganizował mecz piłki nożnej na stadionie Warty. Gospodarze zagrali z Klubem Sportowym Pogoń ze Lwowa. Pogoń, założona w 1904 r., należała do czołówki polskich klubów, czterokrotnie była mistrzem kraju, a do 1939 r. rozegrała 30 meczów w I lidze z poznańską Wartą. Po dłuższej przerwie spowodowanej II wojną światową i późniejszym reżimem komunistycznym, Pogoń znów gra. Kibicowaliśmy obu drużynom i szczęśliwie mecz zakończył się remisem 2:2.

{gallery}gallery/2017/lukaszewicz{/gallery}

Podczas Dni Lwowa uczestniczyliśmy we Mszach św. odprawianych w intencji poległych w obronie Kresów Wschodnich Polaków oraz członków TML i KPW, które koncelebrowali: ks. Janusz Popławski, ks. Tadeusz Magas, ks. Andrzej Jagiełka.

Zdobyliśmy poparcie władz miejskich i wojewódzkich, od których otrzymujemy dotacje na zorganizowanie imprez. Swym patronatem uroczystości obejmują prezydenci Poznania: Ryszard Grobelny, Jacek Jaśkowiak, wojewodowie: Tadeusz Dziuba, Piotr Florek, Zbigniew Hoffmann, marszałek województwa Marek Woźniak oraz Metropolita Poznański abp Stanisław Gądecki i metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki.

Od kilku lat zasłużeni dla Kresów honorowani są statuetką Lwa „Semper Fidelis”, której pomysłodawcą i fundatorem jest Stanisław Łukasiewicz. Otrzymali ją: Andrzej Przewoźnik, Andrzej Stelmachowski, Szczepan Siekierka, Tadeusz Tomkiewicz, Stanisław Nicieja, Emilia Chmielowa, Władysław i Ewa Siemaszko, ks. prof. Józef Wołczański, reż. Zbigniew Chrzanowski, Mirosława Tomecka, a w tym roku Janusz Wasylkowski.

Co roku, na zakończenie Dni Lwowa i Kresów gościnna Restauracja Kresowa przygotowywała wieczorną ucztę. Serwowane potrawy typowe dla kuchni lwowskiej i wileńskiej: barszcz, chłodnik, pierogi, cepeliny, bliny, kołduny, bigos, kisiel żurawinowy. I tak co roku w miłym nastroju żegnamy się słowami: – Do zobaczenia za rok!

Program uroczystości
MAJ 2017
19 maja, piątek
godz. 17:00 – Dom Żołnierza, ul. Niezłomnych 1 Inauguracja XX Dni Lwowa i Kresów
Wystąpienia okolicznościowe, odznaczenia i wyróżnienia;
Występy zespołów z Nowego Rozdołu (obw. lwowski);
Otwarte zawody modeli samolotów – współudział klubów modelarskich „Jaskółka” oraz „Kartonowa Pyra”.
20 maja, sobota
godz. 12:00 – Dom Polonii, Stary Rynek 51, prelekcja: Tomasz Kuba Kozłowski „Lotnictwo w okresie II RP ze szczególnym uwzględnieniem Lwowa i Kresów Południowo- Wschodnich”.
21 maja, niedziela
godz. 9:00 – fara poznańska, ul. Klasztorna 11, msza św. w intencji Kresowian;
koncert uczniów gimnazjum im. Orląt Lwowskich w Poznaniu;
godz. 12:00 – piknik Lwowski oraz Jarmark Galicyjski na Starym Rynku.
występ zespołów:
z Nowego Rozdołu „Stokrotki”, „Kresowiacy” i „Tylko Tak”;
młodzież gimnazjum nr 65 w Poznaniu;
orkiestra dęta gminy Dopiewo;
„Zbąszyniacy” – Wielkopolska Kapela Ludowa;
Wiele atrakcji jak przed stu laty na lwowskim rynku.
22 maja, poniedziałek
godz. 16:00 – hall Urzędu Wojewódzkiego, al. Niepodległości 16/18, otwarcie wystawy „Skrzydła nad Kresami”. Wystawa czynna w godzinach urzędowania UW do 29 maja br.

WRZESIEŃ 2017
16 września, sobota
godz. 17:00 – Dom Polonii, Stary Rynek 51, wykład z cyklu „Spotkanie z historią”.
17 września, niedziela
udział w uroczystościach wojewódzkich; msza św. i przemarsz pod pomnik Ofiar Katynia i Sybiru

PAŹDZIERNIK 2017
2 października, poniedziałek
godz. 18:00 – Dzień Jedności Kresowian, kościół pw. św. Małgorzaty, Śródka. Msza św. oraz spotkanie w salce parafialnej, omówienie wydawnictwa „Księża kresowi w diecezji poznańskiej”.

Stanisław Łukasiewicz
Tekst ukazał się w nr 8 (276) 28 kwietnia – 15 maja 2017

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X