„Tragedia Wołyńska widziana z obu stron granicy” – taki był temat kolejnego posiedzenia Galicyjskiego Klubu Dyskusyjnego „Mytusa”. 24 czerwca, miejscem spotkania ukraińskich intelektualistów z uczestnikami Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa było Centrum Historii Miejskiej Lwowa.
W spotkaniu wziął udział Paweł Zalewski, polski poseł do Parlamentu Europejskiego, konsul generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd oraz konsulowie Marcin Zieniewicz i Marian Orlikowski.
Wołodymyr Pawliw, moderator „Mytusy” przypomniał, że jeszcze ponad rok temu uczestnicy Klubu poruszali sprawę obchodów 70. rocznicy Tragedii Wołyńskiej. Niestety, wewnętrzna sytuacja polityczna na Ukrainie, brak wiedzy w społeczeństwie o tych wydarzeniach historycznych oraz wzmocnienie roli nacjonalistycznej partii „Swoboda” spowodowały, że strona ukraińska w przededniu tej daty nie jest do niej należycie przygotowana.
– Mówmy jednak o dialogu, budujmy infrastruktury dialogu na przyszłość – wzywał dr Adam Eberhardt, politolog, znawca problematyki wschodnioeuropejskiej, wicedyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich w Warszawie.
Polacy i Ukraińcy słusznie narzekali na brak instytucjonalnej wymiany młodzieży. Zdaniem konsula Mariana Orlikowskiego potrzebne jest stałe forum polsko-ukraińskie do spraw dotyczących trudnych pytań.
– Prawda zawsze będzie inna – zauważył Myrosław Marynowycz, wicerektor Ukraińskiego Katolickiego Uniwersytetu. – Prawda nie może się różnić. Ona jest jedna – oponował lwowski publicysta Antin Borkowski.
Na stwierdzenie Myrosława Marynowycza, że przecież deklaracja o polsko-ukraińskim pojednaniu została przyjęta już dziesięć lat temu, replikował historyk dr Wasyl Rasewycz: „tak, deklaracje zostały przyjęte, zabrakło jednak działań napełniających je treścią. Czasem też praktyka przeczyła deklaracjom”. Jako przykład przywołał postawienie w Równym pomnika Kłyma Sawura, dowódcy UPA – Północ, bezpośrednio odpowiedzialnemu za mordy Polaków na Wołyniu. Wskazał też na skrajnie nacjonalistyczne nutki w przemówieniach greckokatolickiego arcybiskupa Igora Woźniaka pod pomnikiem Bandery oraz w innych miejscach publicznych.
„Obecnie nie możemy już ukrywać faktów” – powiedział poseł Parlamentu Europejskiego Paweł Zalewski. Ostrzegał przed wznoszeniem „muru z bólu”. Stwierdził, że nie ocenia negatywnie wszystkich członków „Swobody” i apelował o rozpoczęcie rachunku sumienia. „Kontekst chrześcijański powinien dominować” – powtarzał kilkukrotnie.
Wymiana zdań i poglądów na temat Tragedii Wołyńskiej prawie nie różniła się. I choć zabrakło czasu na uzupełnienie niektórych wypowiedzi obecnych uczestników Klubu „Mytusa”, pozostaje nadzieja, że debata będzie kontynuowana podczas kolejnych spotkań polskich i ukraińskich intelektualistów.
Konstanty Czawaga
Tekst ukazał się w nr 12 (184) 28 czerwca – 15 lipca 2013
