Tu leży żołnierz polski poległy za Ojczyznę

Tu leży żołnierz polski poległy za Ojczyznę

Pomnik zniszczony (Fot. pl.wikipedia.org)Po zniszczeniach wojennych

W trakcie odgruzowywania stwierdzono, że Niemcy wywiercili otwory także w ocalonych filarach, ale pomimo takiego przygotowania, nie umieszczono w nich ładunków i nie wysadzono. Wskazuje to na celowe ich pozostawienie, na zawsze jednak pozostanie tajemnicą, dlaczego tak się stało i filary nie zostały ostatecznie wysadzone.

Przy oczyszczeniu gruzowiska Pałacu Saskiego wywieziono ponad 40 tys. m³ gruzu. Otoczenie Grobu Nieznanego Żołnierza wyłożono płytami chodnikowymi i przebudowano jezdnię przed grobem. W listopadzie 1945 r. naczelny dowódca Ludowego Wojska Polskiego, marszałek Polski Michał Rola-Żymierski, wydał rozkaz przygotowania projektu odbudowy Grobu Nieznanego Żołnierza. Przedstawiono propozycję pozostawienia grobu w takim stanie, w jakim jest po odgruzowaniu, ażeby wszyscy mieli okazję przekonać się o zbrodniach hitlerowskich Niemiec. Projekt został odrzucony.

Władze wojskowe powierzyły odbudowę Grobu architektowi Zygmuntowi Stępińskiemu, który jako zamysł przyjął odbudowę obiektu jako ruiny-symbolu, odnawiając trzy środkowe arkady kolumnady.

Arkady od strony Ogrodu Saskiego zostały wypełnione zdobnymi kratami, według projektu Henryka Grunwalda. Umieszczono na nich najwyższe odznaczenia wojskowe: Krzyż Virtuti Militari (pominięto rok jego ustanowienia 1792), na środkowej Krzyż Grunwaldu, nad którym góruje orzeł (bez korony) oraz Krzyż Walecznych (z mylnym rokiem 1918 zamiast 1920). Zamiast czterech przedwojennych zniczy, przed tablicami wstawiono cztery duże kotły z ziemią z pobojowisk II wojny światowej, które zostały posadowione na osiach skrajnych arkad.

Inaczej niż przed wojną rozwiązano sprawę składania wieńców i wiązanek. Wtedy obowiązywała zasada składania ich obok płyty grobowca, natomiast po wojnie składa się je bezpośrednio na płycie grobowej.

Ponowne osłonięcie
Uroczystość ponownego odsłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza odbyła się 8 maja 1946 r. o godzinie 20:00. Złożono do kotłów ziemię z 24 pobojowisk, a gen. dyw. Marian Spychalski zapalił znicz.

17 stycznia 1982 r., podczas uroczystej zmiany warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza, zgodnie z decyzją ministra obrony narodowej, Kompania Reprezentacyjna WP po raz pierwszy po wieloletniej przerwie wystąpiła w rogatywkach, według wzoru z okresu II Rzeczypospolitej.

 

18 kwietnia 1989 r. w Grobie Nieznanego Żołnierza została złożona ziemia z mogił katyńskich. Uroczystość została zorganizowana przez wojsko. Odkrytym samochodem, w asyście oficerów i Kompanii Reprezentacyjnej, urna z prochami wjechała na pl. Zwycięstwa.

3 maja 1991 r., podczas obchodów 200-lecia Konstytucji 3 Maja, odsłonięto 14 nowych tablic przedstawiających miejsca bitew z lat 972–1683, 1768–1921 i 1939–1945. Dwie tablice zostały poświęcone lotnikom i marynarzom.

Znaczenie Grobu Nieznanego Żołnierza podkreśla wprowadzony w protokole dyplomatycznym obowiązek odwiedzenia go przez delegacje zagraniczne składające wizyty w Polsce.


Opracował: Krzysztof Szymański

Tekst ukazał się w nr 21 (145), 18 – 28 listopada, 2011

 

Zapraszamy do obejrzenia video relacji – Fundacja Ormiańska KZKO:


Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hołdzie Jadwidze Zarugiewiczowej cz.1

 

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hołdzie Jadwidze Zarugiewiczowej cz.2

 

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hołdzie Jadwidze Zarugiewiczowej cz.3

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X