Kościół pw. św. Wojciecha lub Opatrzności Bożej w miejscowości Gwardyjskie (przed 1949 rokiem Felsztyn) do niedawna był jedyną świątynią wzniesioną na cześć Konstytucji 3 Maja.
Przypomnijmy, że uchwalenie Konstytucji poprzedził szereg nieprawdopodobnych sytuacji i zbiegów okoliczności (potężni sąsiedzi czynili wszystko, by do tego nie dopuścić), więc wśród ludności panowało przekonanie, że nie obyło się tu bez pomocy Opatrzności Bożej. Nawet sam Akt uzyskał popularną nazwę Prawa Opatrzności Bożej.
Podczas historycznego Sejmu czteroletniego Podole reprezentowali kasztelan kamieniecki i współwłaściciel Felsztyna Onufry Morski oraz współautor tekstu Konstytucji biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński.
W samym Felsztynie przygotowywano do konsekracji nową świątynię. Jej budowę w miejscu spalonego przez Tatarów drewnianego kościoła pw. św. Wojciecha rozpoczęto w 1753 roku. Początkowo planowano poświęcić kościół temu świętemu. Ale na pamiątkę historycznego wydarzenia postanowiono poświęcić go Opatrzności Bożej. 26 lipca 1791 roku uroczystego aktu konsekracji dokonał sam biskup kamieniecki Adam Krasiński.
Za sowietów kościół spotkał tradycyjny w tym czasie los. W 1933 roku został zamknięty i umieszczono w nim stację maszyn rolniczych. W latach późniejszych był tu klub i kino. Podczas okupacji niemieckiej kościół znów funkcjonował, ale tylko do 1950 roku, gdy znów go zamknięto i urządzono w nim magazyn nawozów sztucznych. Pod koniec lat 80. świątynię zwrócono wiernym i rozpoczął się jej generalny remont. 25 czerwca 1994 roku biskup kamieniecki Jan Olszański ponownie ją konsekrował.
Dmytro Poluchowycz
Tekst ukazał się w nr 8 (372), 30 kwietnia – 13 maja 2021
Dmytro Poluchowycz
Dmyto Poluchowycz. Za młodu chciał być biologiem i nawet rozpoczął studia na wydziale biologii. Okres studiów przypadał na okres rozpadu ZSRS. Został aktywistą Ukraińskiego Związku Studentów. Brał udział w Rewolucji na Granicie w styczniu 1991 roku. Był jednym z organizatorów grupy studentów, która broniła litewskiego Sejmu. W tym okresie rozpoczął pracę jako dziennikarz. Pierwsze publikacje drukował w antysowieckim drugim obiegu z okresu 1989-90. Pracował w telewizji, w prasie ukraińskiej i zagranicznej. Zainteresowania: historia, krajoznawstwo, podróże.
