24-26 września 2010 r. w Jaremczu odbyła się międzynarodowa naukowo-praktyczna konferencja „Stosunki ukraińsko-polskie dzisiaj: „reset” czy kontynuacja?”.
„Gdzie jeszcze można spotkać tylu wybitnych historyków i publicystów, byłych polskich dysydentów i funkcjonariuszy komsomolskich, dyplomatów ukraińskich i polskich, osób o różnych politycznych poglądach, zebranych na płaszczyźnie troski o los porozumienia między Ukraińcami i Polakami”– zażartowała Bogumiła Berdychowska, ekspert w kwestiach stosunków polsko-ukraińskich.
W konferencji uczestniczyli naukowcy ze Lwowa, Łucka, Kijowa, Doniecka, Torunia, Warszawy i Poznania. Oprócz obrad na sali, wiele czasu przewidziano na spotkania nieformalne na łonie wspaniałej karpackiej przyrody. Projekt zaowocował wytworzeniem siły intelektualnej, która pod żadnym względem nie pozwoli zepchnąć się na margines.
24-26 września 2010 r. w Jaremczu odbyła się międzynarodowa naukowo-praktyczna konferencja „Stosunki ukraińsko-polskie dzisiaj: „reset” czy kontynuacja?”. Jest to już trzecia z kolei konferencja polsko-ukraińska w Jaremczu, którą nasza gazeta organizuje wspólnie z Uniwersytetem Przykarpackim. Pierwszą poświęciliśmy Unii Hadziackiej, drugą – Sojuszowi Piłsudski-Petlura. „Tym razem udało się zebrać grono ekspertów i naukowców, którzy od wielu lat są zaangażowani w problematykę stosunków polsko-ukraińskich tworzonych na różnych poziomach”, – zaznaczył jeden z organizatorów projektu prof. Ihor Cependa. „Jest nas coraz więcej i myślę, że ta tendencja się utrzyma, – podkreślił redaktor naczelny Kuriera Galicyjskiego Mirosław Rowicki. – Marzy mi się taki czas, żebyśmy jadąc z Warszawy do Kijowa nie potrzebowali paszportów, odprawy, wiz – żeby ten obszar znowu był jedną całością. Mam nadzieję, że bariery administracyjne kiedyś zniknął, nie w sensie państwowym, tylko w sensie ludzkim”.
„Chcemy zastanowić się w jakim miejscu znajdują się nasze stosunki oraz jakich impulsów potrzebujemy do ich pogłębienia w obecnych warunkach – wyjaśnia prof. Ihor Cependa. – Impulsy te ściśle wiążą się z określoną prezydenturą. Można nawet określić ich etapy: Wałęsa – Krawczuk, Kwaśniewski – Kuczma, Kaczyński – Juszczenko. Obecnie jesteśmy na czwartym etapie Komorowski – Janukowycz. III Spotkanie w Jaremczu rozpoczęło się przed spotkaniem w Jałcie dwóch obecnych prezydentów – Bronisława Komorowskiego i Wiktora Janukowycza (1.10.2010 – red.)”.
„Stosunki polsko-ukraińskie były, są i będą dla Ukrainy bardzo ważnym kierunkiem polityki zewnętrznej. Polska jest naszym wielkim sąsiadem na Zachodzie i musimy o tym zawsze pamiętać” – podkreślił były ambasador Ukrainy w Polsce, kierownik katedry stosunków międzynarodowych Przykarpackiego Uniwersytetu prof. Petro Sardaczuk. „Od wielu lat współpracujemy w tej ważnej dla nas wszystkich dziedzinie – mówił prof. Cependa. – Każdy ma swoje zdanie. Najważniejsze jest jednak to, że chcemy się spotykać i jesteśmy otwarci na wymianę zdań. Uważam, że jest to najlepsze miejsce do opracowania wspólnego podejścia i podzielenia się wnioskami ze społeczeństwem”.
„Polska wciąż pozostaje stałym partnerem strategicznym dla Ukrainy” – zaznaczył konsul generalny Ukrainy w Krakowie Witalij Maksymenko. – Świadczy o tym szerokie spektrum dwustronnych kontaktów politycznych, ekonomicznych, kulturowych, naukowych i in. Ukraina ma podobne do Polski poglądy na większość problemów współczesności i pragnie do współpracy na rzecz wolności, demokracji oraz praw człowieka na świecie” – kontynuował. Zwrócił też uwagę na rozwój współpracy międzyregionalnej. Od 1993 roku tylko na terenie krakowskiego okręgu konsularnego zarejestrowano 98 porozumień. Szesnaście nich zostało podpisane przez obwód iwanofrankowski, zwłaszcza z województwem opolskim. To jest bardzo owocna praca. Niedawno Narodowy Uniwersytet Przykarpacki im. Wasyla Stefanyka rozpoczął współpracę z Uniwersytetem Jagiellońskim.
Tonu konferencji nadał dyrektor Instytutu Integracji Europejskiej lwowskiego uniwersytetu prof. dr hab. Bogdan Hud’, który wygłosił referat „Ukraina – Polska: co dalej?”. Kwestię stosunków polsko-ukraińskich, uwarunkowań historycznych i perspektyw na przyszłość poruszył kierownik Centrum Bezpieczeństwa Międzynarodowego i Badań Strategicznych Instytutu Studiów Politycznych PAN prof. dr hab. Antoni Kamiński. Szczegóły polsko-ukraińskiej współpracy humanitarnej szczegółowo przedstawiła prof. dr hab. Aleksandra Hnatiuk z Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii Kijowsko-Mohylańskiej, były I Radca Ambasady Polskiej w Kijowie. Współpraca polskich i ukraińskich naukowców w ciągu ostatnich 20. lat może wykazać się wielkim dorobkiem. Kierownik działu etnopolitologii oraz Centrum Historycznej Politologii Instytutu Politycznych i Etnonarodowych Badań UAN prof. dr hab. Jurij Szapowałow opowiedział o badaniach stosunków ukraińsko-polskich w latach 1939-1947. Trudną ukraińsko-polską spuściznę historyczną w materiałach śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej RP przedstawił prof. dr hab. Ihor Iliuszyn, kierownik katedry stosunków międzynarodowych Instytutu Slawistyki i Stosunków Międzynarodowych Kijowskiego Instytutu Slawistyki. Prof. dr hab. Ihor Todorow z Uniwersytetu Donieckiego zapoznał zebranych z donieckim wymiarem współpracy ukraińsko-polskiej w kontekście realizacji europejskiego wyboru Ukrainy. Po obradach odbył się okrągły stół nt. „Współczesne oceny” Sojuszu Piłsudski – Petlura 1920 roku”, prezentacja książki Tadeusza Krząstka „Polska i Ukraina w walce o niepodległość 1918-1920” i pracy prof. Emiliana Wiszki „Ukraińcy w Warszawie”.
Organizatorami konferencji byli: redakcja „Kuriera Galicyjskiego”, Narodowy Uniwersytet Przykarpacki w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie) oraz Instytut Integracji Europejskiej Uniwersytetu Lwowskiego. Udział w spotkaniu wzięli poseł na Sejm RP prof. dr hab. Jan Widacki, przedstawiciele Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Kijowie i Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie. Wsparcia projektowi udzieliła Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie, którą reprezentowała prezes Olga Iwaniak. Na zakończenie spotkania został wystosowany Apel do prezydentów Ukrainy i Polski.
Spotkanie nie przypadkowo osadzono właśnie w Jaremczu. Nieopodal powinno wkrótce powstać Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej Polski i Ukrainy. Obwód iwanofrankowski, chociaż nie graniczy bezpośrednio z Polską, prężnie współpracuje z partnerami w RP. Prorektor Przykarpackiego Uniwersytetu i jeden z głównych organizatorów konferencji prof. Ihor Cependa przez 7 lat pracował w ambasadzie Ukrainy w Warszawie. Państwo Ukraińskie w Polsce reprezentują pochodzący z byłego Stanisławowa dyplomaci – ambasador Ukrainy w Polsce Petro Sardaczuk, konsul generalny Ukrainy w Gdańsku Zinowij Kurawski oraz konsul generalny Ukrainy w Krakowie Witalij Maksymenko.
Konstanty Czawaga
Tekst ukazał się w nr 18 (118), 5-14 października, 2010
