Kryzys gospodarczy który ogarnął w 2008 roku cały świat, mimo że dobiega końca, dał się szczególnie we znaki takim krajom jak Ukraina. Wszystkie kraje oparte na gospodarce surowcowej i przemyśle ciężkim, z mało rozwiniętymi usługami, szczególnie boleśnie przechodzą załamanie gospodarki.
Gospodarka Ukrainy stoi szczególnie przed trudnym wezwaniem, ze względu na brak reform strukturalnych, polegających na jej przekształceniu i przejściu na nowe technologie oraz efektywne zarządzanie. Na tego typu zmiany potrzebne są pieniądze, których brak w budżecie, brak ich także na aktywne kształcenie młodych ludzi, mogących w przyszłości unowocześnić zarządzanie i zainicjować niezbędne zmiany.
Rozpaczliwe działania administracji, poszukujących finansów na bieżące funkcjonowanie kraju poprzez chociażby zmianę kodeksu podatkowego, nie służą stabilizacji i rozwojowi ekonomii i tworzeniu nowych miejsc pracy. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) po wielu perturbacjach udzielił Ukrainie pożyczki w wysokości około 15,15 mld $, jednak te pieniądze zostały przeznaczone na bieżące potrzeby państwa, czyli dosadnie mówiąc – przejedzone. Ukraina będzie miała duże problemy z jej spłatą, co zamknęłoby jej dostęp do następnych kredytów MFW.
Jakby tego było mało, Sąd Arbitrażowy w Sztokholmie nakazał RosUkrEnergo zwrot 11 mld sześciennych gazu, bezprawnie przejętego przez Naftohaz i tytułem grzywny, dodatkowo 1,1 mld sześciennych gazu, co daje dodatkowo 5,4 mld dolarów amerykańskich obciążenia dla budżetu. Przedstawione powyżej fakty źle rokują rynkowi pracy, ponieważ administracji brakuje pieniędzy na planową strategię poprawy sytuacji ekonomicznej, w tym poprawy rynku pracy.
Aktualna sytuacja gospodarcza zmusza wielu Ukraińców do poszukiwania zatrudnienia za granicą i paradoksalnie, jest to pozytywna strona kryzysu. Ludzie zmuszeni są do większej mobilności w poszukiwaniu pracy, podwyższania kwalifikacji zawodowych, nauki języków obcych, co wymusza konkurencja z miejscowymi pracownikami, ponieważ jest największa w najprostszych zawodach. Zdobyte za granicą doświadczenie i umiejętności z pewnością przydadzą się powracającym do kraju, który będzie bardzo potrzebował takich ludzi, aby go unowocześniali.
Ukraińcy, którzy zdecydują się na emigrację zarobkową, muszą mieć świadomość, że wkraczają na rynek pracy, który mentalnie i technologiczne jest inny niż ukraiński. Jej brak prowadzi do wielu rozczarowań i stresu. Nie należy wyznawać zasady, że „jakoś to będzie”, ponieważ taka postawa pracowników jest coraz mniej tolerowana. Nie należy też liczyć na szczególnie przychylne traktowanie posiadaczy „Karty Polaka”. Podjęta decyzja pracy za granicą musi być świadoma i nie doraźna, na kilka miesięcy, ponieważ pracodawcy niechętnie zatrudniają ludzi na krótki okres, poza nielicznymi wyjątkami.
Od kandydata do pracy coraz częściej żądane są referencje z wykonywanych wcześniej prac. Niestety, niewielu z nich je posiada i to nie z tego powodu, że nie pracowali za granicą. Kandydaci do pracy bardzo często są wręcz za „bardzo mobilni”. Często porzucają rozpoczętą już pracę dla nieco wyższego zarobku u innego pracodawcy i nie otrzymują pozytywnych referencji u poprzedniego. Jak wiadomo, w każdym kraju im wyższe kwalifikacje, tym łatwiejsza możliwość zatrudnienia i automatycznie wyższe wynagrodzenie za pracę. Warto więc podnieść trud ich podwyższania i budowania swojego wizerunku zawodowego u pracodawcy, który będąc zadowolonym z pracownika, chętnie go zatrzyma u siebie lub poleci innym pracodawcom.
Obecna sytuacja gospodarcza na Ukrainie wręcz zachęca do długofalowej inwestycji w siebie, o czym należy pamiętać przy podejmowaniu decyzji o wyjeździe. Polska, będąc członkiem Unii Europejskiej, umożliwia dalszą karierę pracującym na jej terenie, ponieważ kwalifikacje nabyte w Polsce znacznie ułatwiają pracę w innych krajach UE. W chwili obecnej przewiduje się, że najbardziej poszukiwanymi kandydatami do pracy będą wykwalifikowani pracownicy budowlani, pielęgniarki, lekarze oraz inny personel, zajmujący się szeroko pojętą ochroną i opieką. Dla tych kandydatów już zaczynają być organizowane szkolenia i rekrutacje, podwyższające ich kwalifikacje i potwierdzające wcześniej nabyte. Warto śledzić pojawiające się informacje o ich organizacji, ogłaszane przez zagraniczne agencje pracy.
Aktualna sytuacja gospodarcza Ukrainy będzie wymagała przynajmniej kilku lat aby zmieniła się na lepsze, dlatego też emigracja zarobkowa staje się niemalże koniecznością dla wielu pracowników, nie mogących znaleźć zatrudnienia w swoim kraju.
Jan Wlobart
Tekst ukazał się w nr 23-24 (147-148), 16 grudnia 2011 – 12 stycznia 2012
