W dniach 19–21 października we Lwowie zorganizowano obchody 150. rocznicy powstania we Lwowie Towarzystwa Lekarskiego.
Uroczystościom jubileuszowym towarzyszyła międzynarodowa konferencja, która zebrała poważne grono lekarzy-naukowców pochodzenia polskiego z całego świata. Inicjatorami obchodów jubileuszowych wystąpiła docent Ewelina Hrycaj-Małanicz – prezes Stowarzyszenia Lekarzy Polskich we Lwowie i dr Oleg Duda – prezes Ukraińskiego Towarzystwa Lekarzy we Lwowie.
Ewelina Małanicz jest aktywnym członkiem Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej, prezesem Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, inicjatorką powstania Stowarzyszenia Lekarzy Polskich we Lwowie. Organizacja tak poważnych obchodów i międzynarodowej konferencji wymagały znacznego wysiłku (można nawet powiedzieć, że talentu organizacyjnego). Do inicjatywy Eweliny Małanicz dołączyły się organizacje lekarskie lwowskie, polskie, międzynarodowe. Wśród nich Naczelna Izba Lekarska w Polsce, Światowa Federacja Polonii Medycznej, Światowa Organizacja Ukraińskich Towarzystw Lekarskich, Lwowski Narodowy Uniwersytet Medyczny im. Danyły Halickiego, Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej. Obchody odbywały się pod patronatem Rady Najwyższej Ukrainy, Ministerstwa Zdrowia RP, Ministerstwa Ochrony Zdrowia Ukrainy, Konsulatu Generalnego RP we Lwowie, Lwowskiej Rady Obwodowej i Lwowskiej Rady Miejskiej. Na długiej liście patronów honorowych tej imprezy znaleźli się marszałek Senatu RP Stanisław Karczewski, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bolesławski, metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki, ambasador RP w Ukrainie Jan Piekło, minister zdrowia RP Konstanty Radziwiłł, p.o. ministra ochrony zdrowia Ukrainy Ulana Suprun, metropolita lwowski abp Igor Woźniak, konsul generalny RP we Lwowie Rafał Wolski oraz inni. Sponsorami uroczystości był m.in. Senat RP i Poczta Polska SA. Bezpośrednią organizacją obchodów zajmował się komitet organizacyjny na czele z docent Eweliną Małanicz, zaś organizacją konferencji komitet naukowy na czele z profesorem Markiem Krawczykiem.
Na obchody jubileuszowe przybyło ponad 400 gości z Polski, Białorusi, Stanów Zjednoczonych Ameryki, krajów europejskich. Do nich dołączyła liczna grupa naukowców i lekarzy lwowskich, Polaków, Ukraińców. Trzeba podkreślić, że w sprawach organizacyjnych oba narody działały bardzo sprawnie, w zgodzie i z rozumieniem wspólnego dziedzictwa historii medycyny lwowskiej i tradycji lekarzy galicyjskich.
Obchody rozpoczęła msza św. we lwowskiej Bazylice Metropolitalnej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Uroczystą mszę św. odprawił ks. bp Marian Buczek. Następnie wszyscy udali się autobusami na Wzgórza Wuleckie, miejsce mordu na profesorach lwowskich uczelni wyższych. Przy pomniku pomordowanych profesorów złożono kwiaty i wieńce. Wszystkich obecnych pobłogosławili bp Marian Buczek i o. Serhij Biłokoń z Kościoła greckokatolickiego. Obecni minutą milczenia uczcili pamięć niewinnie pomordowanych naukowców, wśród których byli też przedstawiciele lwowskiej medycyny – profesorowie Antoni Cieszyński, Władysław Dobrzaniecki, Jan Grek, Jerzy Grzędzielski, Henryk Hilarowicz, Stanisław Mączewski, Witold Walerian Nowicki, Tadeusz Ostrowski, Stanisław Michał Progulski, Roman Rencki, Stanisław Ruff, Włodzimierz Jan Sieradzki, Adam Jan Sołowij, Tadeusz Boy-Żeleński.
Potem wszyscy udali się autobusami na Cmentarz Orląt Lwowskich. Nie zabrakło spotkania z przedstawicielami Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi. Przy Grobie Nieznanego Żołnierza złożono wieńce i zapalono znicze. Modlitwę za dusze pochowanych na tym cmentarzu odczytał bp Marian Buczek. Uczestnicy obchodów złożyli również kwiaty przy grobach, w tym przy grobie profesora Ludwika Rydygiera (1850-1920), światowej sławy chirurga, generała Wojska Polskiego. To właśnie on w listopadzie 1918 roku organizował szpital w Domu Inwalidów przy ulicy Kleparowskiej. Pod jego kierownictwem udzielono pomocy medycznej 790 Polakom, a także 300 żołnierzom ukraińskim – nie interesowało go, jakiej narodowości był potrzebujący.
Na krótko obecni rozeszli się po Cmentarzu Łyczakowskim, żeby odwiedzić groby znanych lekarzy lwowskich, w tym grób profesora Edmunda Faustyna Biernackiego (1866-1911), wybitnego uczonego. Właśnie staraniem naukowców lekarzy z Krakowa, skupionych w Polskim Towarzystwie Hematologii i Mikrokrążenia, zebrano fundusze i odnowiono uszkodzony nagrobek na grobie tego zasłużonego lwowskiego lekarza.
Uroczyste otwarcie konferencji naukowej odbyło się tegoż dnia w auli głównej Lwowskiego Uniwersytetu Medycznego im. Danyły Halickiego. Sala była wypełniona po brzegi. Zaśpiewał chór studencki, były przemówienia i pozdrowienia dla uczestników obchodów w językach polskim i ukraińskim. Nie mogła pozostać niezauważona bardzo ciepła, przyjazna atmosfera i współpraca polskich i ukraińskich uczestników tego wydarzenia, jak również wzorcowa organizacja, po prostu precyzyjna działalność komitetu organizacyjnego na czele z Eweliną Małanicz.
Następnie zrealizowano wszystkie zaplanowane w programie obchodów imprezy. Niezwykle uroczystą była gala z okazji jubileuszu Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego we lwowskiej Operze Narodowej i odsłonięcie tablicy pamiątkowej w sali konferencyjnej Ratusza. Właśnie w tej sali 150 lat temu odbyło się pierwsze posiedzenie Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich.
Konferencja naukowa towarzysząca obchodom jubileuszowym odbyła się w kilku sekcjach, zorganizowano też sesję plenarną „Historia Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego”. Równolegle odbywały się posiedzenia sekcji kardiologicznej „Kardiologia i kardiochirurgia”, sekcji transplantologicznej „Przeszczepienie wątroby” oraz „Przeszczepy trzustki, nerki i przytarczyc”. Wielu znanych naukowców zebrały sekcje radiologiczna i onkologiczna, ostatnia obradowała pod hasłem „Współczesna onkologia – wyzwania XXI wieku”. Na sesji chirurgii klatki piersiowej omówiono problemy „Torakalna chirurgia i pulmonologia”, „Urazy bojowe i toksyczne uszkodzenia”, „Chirurgia torakalna”.
Bardzo ważny dla lekarzy polskich i ukraińskich był panel dyskusyjny „Międzynarodowe doświadczenia lekarskiego samorządu oraz reform ochrony zdrowia”. Panel prowadzili Maciej Hamankiewicz, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej (Polska), Roman Iłyk, zastępca ministra ochrony zdrowia (Ukraina), Andrzej Jacyna, prezes Narodowego Funduszu Zdrowia (Polska), a także Mykoła Tyszczuk, prezes zarządu Ogólnoukraińskiego Towarzystwa Lekarskiego (Ukraina).
Wielkie zainteresowanie nie tylko lekarzy i środowiska medycznego Lwowa wywołała praca sekcji historycznej, gdzie omówiono historię działalności Towarzystwa Lekarskiego, przybliżono sylwetki znanych naukowców medyków. Wspomniano również mało znane strony historii medycyny lwowskiej zawarte w publikacjach „Do 400-lecia napisania przez Erazma Syksta pierwszej fundamentalnej pracy z medycyny w mieście Lwowie”, które napisali prof. Jewhen Dziś i Ołeksandra Tomaszewska (Lwów), czy też „Prezydent Stanisław Ostrowski (1892-1982) – lekarz, żołnierz, społecznik, naukowiec, polityk” autorstwa prof. Andrzeja Wincewicza i lek. med. Martyny Woltanowskiej (Warszawa).
Konferencji naukowej towarzyszyło jubileuszowe wydanie monografii o historii Towarzystwa Lekarskiego Lwowskiego w językach polskim i ukraińskim. Zapowiedziano wydanie drukiem materiałów konferencji naukowej.
Jurij Smirnow
Tekst ukazał się w nr 20 (288) 31 października – 16 listopada 2017
