Polskie Kulturalno-Oświatowe Towarzystwo „Odrodzenie” w Berdiańsku realizuje projekt „Być Polakiem na Wschodzie?”.
Celem tego projektu jest: dokumentowanie śladów polskości; wieloaspektowe badania nad Polakami na Ukrainie (kulturoznawcze, historyczne, antropologiczne, lingwistyczne); promocja Polski i polskości; konsolidacja osób pochodzenia polskiego; aktywizacja ruchu polskiego; przedstawianie kultury polskiej na tle innych kultur; rozpowszechnianie wiedzy o polskiej diasporze; popularyzacja wiedzy o Polakach za granicą i o ich współczesnym życiu.
Projekt finansowany jest przez Konsulat Generalny RP w Charkowie. Pomimo rozmytej tożsamości narodowej Polacy posiadają świadomość swego pochodzenia. Dlatego oprócz ściśle naukowych celów organizatorzy zaplanowali realizację szereg przedsięwzięć o charakterze kulturalno-oświatowym. Realizatorami tego projektu są: prof. Lech Aleksy Suchomłynow (kierownik), wykonawcy prof. Helena Krasowska, Olga Popowa, Mikołaj Bondarew.
Ostatnia część realizacji projektu to zorganizowanie panelu naukowego z udziałem Polaków z różnych regionów i środowisk polonijnych na Ukrainie, którzy przedstawili swoje losy w kontekście wydarzeń historycznych. Konferencja naukowa odbyła się w dniach 10–11 września w Berdiańsku. Zostały przedstawione losy rodzin polskich z różnych regionów Ukrainy, m.in. z Bukowiny, Żytomierszczyzny, Kijowa. Sporo uwagi poświęcono losom polskich rodzin w Berdiańsku, które w różny sposób i z różnych przyczyn znalazły się na terenie miasta, między innymi przybyli ze Lwowa, z Czerniowiec, a ostatnio także z Doniecka, który jest okupowany. O swoich drogach życiowych oraz o czynnikach tożsamościowych opowiadał prezes Związku Polaków na Ukrainie Antoni Stefanowicz, który przybył do Kijowa z Nowogrodczyzny. Dr Natalia Szumlańska z Żytomierza poruszyła problem odczucia tożsamości w tym obwodzie, a na własnym życiorysie pokazała, że jest to problem wielopoziomowy i wieloaspektowy. Historie rodu Kuczabińskich zaprezentowała Helena Krasowska z Instytutu Slawistyki PAN, inną historię zanikających rodów polskich zaprezentował Lech Aleksy Suchomłynow.
Dyskusja naukowa miała duże znaczenie w dziedzinie dokumentowania kultury polskiej na terenie całej Ukrainy. Dyskutowano również na temat metod badawczych tej problematyki. Organizatorzy doszli do wniosku, że w przyszłości powinny się odbyć warsztaty dotyczące metodologii badan terenowych i opracowania zebranych materiałów w terenie.
Helena Krasowska
Tekst ukazał się w nr 19 (287) 17-30 października 2017
