W jej rodzinie był kompozytor muzyki do rosyjskiego hymnu „Boże, caria chrani” i premier rewolucyjnego rządu rosyjskiego. Mówi, że jest Rosjanką, której ojczyzną jest Polska. Księżna Lidia Lwow-Eberle jest jedną z jedenastu bohaterek książki „Dziewczyny wojenne”. Po rewolucji w Rosji jej rodzina osiadła na Wileńszczyźnie. Dorastała w Wilnie, studiowała na Uniwersytecie Stefana Batorego. Kiedy wybuchła II wojna światowa, Lidia wstąpiła do AK, a w 1943 roku została sanitariuszką. Była związana z 5. Wileńską Brygadą Armii Krajowej (nazywaną czasem Brygadą Śmierci). Pokochała jej dowódcę majora Zygmunta Szendzielarza (Łupaszkę). Jej historia jest jedną z jedenastu opowieści o kobietach „wojennych”.
Odważne, silne i odpowiedzialne – takie są bohaterki książki Łukasza Modelskiego. Lidia (Lala) Lwow-Eberle, Halina (Dzidzia) Witting z domu Rajewska, Magdalena Grodzka-Gużkowska z domu Rusinek, Halina (Hala) Cieszkowska, Zenobia (Zenia) Klepacka z domu Żurawska, Barbara Matys-Wysiadecka, Jadwiga (Jagoda) Piłsudska-Jaraczewska, Irena (Irka) Tyman z domu Baranowska, Wanda Kiałka z domu Cejkówna, Alicja (Ala) Wnorowska, Zofia (Zosia) Wysocka z domu Wikarska.
Nic nie zapowiadało, że ich losy rozegrane zostaną w tak tragicznych okolicznościach. Wojna pokrzyżowała im plany. Wojna wybrała za nich, nie pozostawiając im wyboru – musiały pomóc okupowanej ojczyźnie. Zamiast studiować, robić błyskotliwe kariery czy zakładać rodziny musiały szpiegować, rozbrajać bomby czy doręczać meldunki.
Nota wydawcy:
Wojna to z pozoru męska sprawa. Zmienia jednak kobiece losy tak samo mocno, jak męskie. Jak żyć w czasach, gdy własne wesele kończy się aresztowaniem przez gestapo, gdy tylko bliski poród wstrzymuje wykonanie wyroku śmierci, gdy powodzenie zadania wymaga nawiązania romansu z wrogiem? Jak zachować kobiecą wrażliwość, gdy wokół panuje okrucieństwo, przemoc i niesprawiedliwość? Gdy najmodniejszym dodatkiem staje się biało-czerwona opaska, a w torebce, obok szminki i lusterka, trzeba schować pistolet?
Łukasz Modelski wysłuchał jedenastu niezwykłych historii kobiet, których młodość upłynęła pod znakiem drugiej wojny światowej. Są wśród nich córka marszałka Piłsudskiego i Lidia Lwow ps. „Lala”, która pokochała legendę polskiego podziemia – majora „Łupaszkę”. Nie chcą, by nazywać je bohaterkami, ale ich historie zapierają dech w piersiach – akces do oddziału żywych torped, udział w akcjach egzekucyjnych AK, ratowanie żydowskich dzieci. Pozostają zarazem młodymi, pięknym kobietami, które chcą kochać w tych nieludzkich okolicznościach, a do Powstania Warszawskiego idą w najlepszych sukienkach, aby być gotowymi na paradę zwycięstwa. Wzruszająca i fascynująca lektura. Książka inna niż wszystkie.
Łukasz Modelski
Dziewczyny Wojenne
Wydawnictwo Znak
Kraków 2011
